VN moeten strijd tegen terrorisme leiden

De Conferentie voor de Strijd tegen en de Preventie van Terrorisme was de
eerste vergadering sinds 11 september waarop op internationaal niveau over
het terrorisme wordt nagedacht. De nadruk lag eigenlijk op doen: 54
regeringsvertegenwoordigers en experts probeerden een gezamenlijke strategie
uittekenen om het terrorisme internationaal gecoördineerd aan te pakken. De
conclusie lijkt een herhaling van het uitgangspunt: de strijd tegen het
terrorisme moet internationaal worden gevoerd.

Maar bij het opsommen van mogelijke preventiemaatregelen gooit de OVSE het
duidelijk over een andere boeg dan sommige van de aanwezigen. Het
terugdringen van armoede, het bevorderen van de rechtstaat, respect voor de
mensenrechten, tolerantie bevorderen, democratisering, sociale
rechtvaardigheid, intercultureel en interreligieus overleg, en ten slotte
wapenbeheersing - dat zijn de beste garanties om te vermijden dat het
terrorisme uitbreiding neemt. En het zijn de VN, en niet de NAVO of de OVSE
zelf die de inspanningen moeten coördineren, luidt het.

In het slotdocument dringt de OVSE er bij haar leden op aan de nationale
wetgeving aan te vullen of aan te passen aan de VN-conventies en de
resoluties van de VN-Veiligheidsraad tegen het terrorisme.

De OVSE vindt dat haar eigen taak ligt in het voortzetten en uitbreiden van
haar huidige bezigheden, het opleiden en trainen van (vaak Oost-Europese)
politiemensen-Europese stijl. Die programma’s zullen nog meer worden
gediversifieerd èn gerechtelijke structuren zullen worden onderstut. Dat
alles zal de mensenrechten en democratische waarden verstevigen.
Tegelijkertijd wil de OVSE duidelijk maken dat het zich niet bepaald wollig
wil gedragen tegenover het terrorisme. Het wil meedoen aan een grote
campagne om massavernietigingswapens, maar ook lichte en minder lichte
wapens op te sporen.

De Portugese premier Jose Manuel Durao Barroso noemt de conferentie
wegbereidend, goed getimed en nuttig. De wereld wordt geconfronteerd met
een collectieve bedreiging die noopt tot gecoördineerde actie. Die actie
moet zich volgens Barroso toespitsen op alle nevenactiviteiten van
terroristische groeperingen, zoals drug-, wapen- en mensenhandel en de
witwasbusiness.

De vice-secretaris-generaal voor Politiek Zaken van de VN, Danilo Turk,
verklaarde namens VN-baas Kofi Annan dat de strijd beslissend maar
gewetensvol moet zijn. Maatregelen die niet compatibel zijn met de
mensenrechten, worden geweerd, onderschrijft Turk de aanbevelingen van het
OVSE.

Eén vraag blijft onbeantwoord. Als het gaat over de meningsverschillen
tussen Europa en de VS over de ‘rekbaarheid’ van het respect voor
mensenrechten in de strijd tegen het terrorisme, houdt huidig
OVSE-voorzitter, de Portugese minister van Buitenlandse Zaken Martin da
Cruz, de lippen stijf op elkaar. Het antwoord daarop zit in onze tekst,
luidt het zuinig. Bij het afsluiten van de conferentie werd trouwens
aangekondigd dat er een strengere controle moet komen van
identiteitsbewijzen en dat ook ongedocumenteerde immigratie moeten worden
aangepakt.

Het is de bedoeling dat de OVSE-conferentie en de slottekst op de
interministeriële top van 5 en 6 december in Portugal leiden tot een
Charter tegen het Terrorisme.