Braziliaanse drugsbendes rekruteren steeds jongere minderjarigen

Samuel Muniz de Araùjo, voormalig gangster, ex-bajesklant en
singer-songwriter, wil daar iets aan veranderen. Hij is de bezieler van het
project Nooit meer soldaat, in de favela van Vila Alianza in het westen
van Rio. Araùjo, bijgenaamd Samuco, liet op zestienjarige leeftijd het
vissersbestaan voor wat het was en begon gewapende overvallen te plegen.
Snel had hij genoeg geld voor een huis, een auto en lange vakanties. Op
zijn 22-ste verdween Samuco voor zeven jaar achter de tralies en was hij
alles kwijt, ook zijn zwangere vrouw en een zoontje. In de gevangenis kwam
hij tot inkeer en stortte hij zich weer op zijn oude liefde: de muziek.

Nu organiseert Samuco schilder- muziek- en voetbalworkshops voor een
honderdtal jongeren tussen 8 en 16. Hij wil ze ervan overtuigen dat het
drugsleventje, ondanks de glans en de glitter, niet echt de moeite loont.
Samuco’s muziek is een belangrijk onderdeel van het project. Zijn liederen
gaan over de pijn wanneer een vriend wordt vermoord, over de vooroordelen
tegen sloppenwijkbewoners en over zichzelf als anti-lichaam in de strijd
tegen het misdaadvirus.

De drugsbazen, vaak oude bekenden, laten Samuco met rust. Door het gebrek
aan middelen en kansen in de favela zien zij zich verzekerd van een gestage
stroom jeugdige handlangers. Soldaten in hun dienst kunnen ruim 1.000 euro
per maand verdienen, een fortuin naar lokale normen. De dealers werken graag
met jongeren omdat ze toegewijd, trouw en gehoorzaam zijn en enkel als
minderjarige kunnen worden berecht.

Voor vele jongeren is het imago en het respect dat een job in de drugswereld
afdwingt nog belangrijker dan het geld. Soms komen families hun zonen aan de
drugsbazen aanbieden. Om financiële redenen en omdat ze hopen op
bescherming: wanneer een lid van de familie bij de bende zit die de buurt
controleert, wordt het leven een stuk veiliger.

De Braziliaanse ngo IBISS, die het project coördineert, schat het aantal
minderjarige soldaten in Rio op 5.369. Ze werken bij 337 verdeelpunten voor
drugs, bocas de fumo (rookmonden) genaamd. Nog eens 6.500 jongeren zijn
ongewapend en werken als spion of als koeriers voor kleine hoeveelheden
cocaïne.

Bijzonder onrustwekkend is dat kinderen op steeds jongere leeftijd aan een
criminele carrière beginnen. En studie van de International Labour
Organisation wijst uit dat Braziliaanse jongens van acht en negen al met
vuurwapens rondlopen. IBISS kent het verhaal van een 11-jarige soldaat die
weigerde zijn AR-15 aanvalsgeweer in te leveren na afloop van zijn shift.
Hij verkreeg van zijn bazen dat zijn loon werd ingehouden tot de kostprijs
van het wapen, 3600 euro, was afbetaald.