Hevig protest tegen militaire rechters

De Pakistaanse president, generaal Pervez Musharraf, beloofde in januari in een televisietoespraak het extremisme in het land met wortel en al uit te roeien. Eén van de maatregelen daartoe bleek de toevoeging van hoge militaire officieren aan de bestaande anti-terrorismerechtbanken. Zij moeten de civiele rechters en magistraten helpen bij de snellere afhandeling van processen tegen vermeende terroristen. Om dat mogelijk te maken amendeerde de regering een wet van de regering-Sharif uit 1997.

In gerechtelijk kringen is het verzet tegen het amendement groot. Advocaten over het hele land staken al weken en boycotten de anti-terrorismerechtbanken. De Pakistaanse balie en vertegenwoordigers van de rechterlijke macht wijzen op het ongrondwettelijk karakter van het amendement: voor hen vormt de scheiding der machten de kern van een rechtsstaat. Militaire rechters in civiele rechtbanken zijn onaanvaardbaar en tasten de geloofwaardigheid en de kern van het gerecht zelf aan. De opschorting van het amendement door de High Court van Lahore na klacht van de plaatselijke balie komt dan ook niet als een verrassing.

In zijn uitspraak verwijst het hooggerechtshof naar de wet-Sharif: dezelfde bezwaren tegen militaire rechtbanken en parallelle gerechtelijke systemen gelden ook de nieuwe, geamendeerde wet. De uitspraak is echter voorlopig. Op 11 maart komt de voltallige kamer van het hooggerechtshof samen voor een definitieve beslissing.

De regering is allerminst opgetogen over de opschorting. Minister van Binnenlandse Zaken Moeenuddin Haider, zelf een gepensioneerd generaal, benadrukt dat de bestaande rechtbanken veel te traag werken en maar magere resultaten kunnen voorleggen. De recent opgevoerde strijd tegen het terrorisme heeft meer dan tweeduizend arrestaties opgeleverd, goed voor zeshonderd processen voor de bestaande rechtbanken. Wegens die overlast moeten die rechtbanken voor snelrecht hervormd worden, en de benoeming tot rechter van hoge militairen met een diepgaande juridische kennis past volgens de minister perfect in dat plan. Voor de benoeming van nieuwe civiele rechters zou er immers geen geld zijn. Verwacht wordt dat de regering de opschorting zal aanvechten voor het opperste gerechtshof, de hoogste rechtbank van het land.

Bij de krachtmeting tussen het gerecht en de regering laten de politieke oppositie en de pers zich niet onbetuigd. De Pakistaanse Volkspartij (PPP) van Benazir Bhutto juicht de opschorting van het amendement toe, en eist dat de kern van het probleem van de gerechtelijke achterstand wordt aangepakt. Volgens een woordvoerder van de partij moeten de rechterlijke macht en de gerechtelijke systemen versterkt worden, met alle eerbied voor de scheiding der machten; een militarisering van het gerecht is uit den boze.

Ook de belaagde pers steunt voorzichtig het verzet tegen de regeringsplannen. De Engelstalige krant ‘The News’ noemt de toevoeging van militairen aan de anti-terrorismerechtbanken onverdedigbaar. De hoofdredacteur van dezelfde krant nam vorige week ontslag uit protest tegen de beknotting van de persvrijheid.