Home and away in Kaapstad

Over een verwarrende decembermaand door de wissel der tradities en seizoenen.

  • © Idalie Vandamme De palmen dragen nu groteske rode strikken en in het dorre gras liggen pijnboomtakken te koop die voor kerstbomen moeten doorgaan. © Idalie Vandamme
  • © Idalie Vandamme Dit jaar is het playa total, we vliegeren op het strand en eten ijsjes tussen de flamingo’s. © Idalie Vandamme
  • © Idalie Vandamme Father Christmas en Sinterklaas zaaiden verwarring door eenzelfde timing. © Idalie Vandamme

In the meantime, in Kaapstad, viert mijn eerstgeboren zoon zijn vijfde verjaardag, en dat is – slik – al een handjevol. Voor mijn winterkoning deze keer geen pannenkoeken met warme chocomelk, en ook niet binnenspelen met het gekraak van de chauffage op de achtergrond. Neen, dit jaar is het playa total, we vliegeren op het strand en eten ijsjes tussen de flamingo’s.

En toch, in dat wondermooie plaatje komt er tegelijk ook wat gemis binnensluipen, de fond die een oma en opa bieden, die mémé-knuffel, de genegenheid van zijn verre vriendjes – zo’n zaken kunnen die smartphones toch niet overseinen. Zelfs hun verjaardagwensen bleven ergens steken tijdens de grote overtocht. Misschien vindt de postbode het te warm om de heuvel op te fietsen? Of moeten ze heimelijk lachen met die oubollige papieren manieren. In Zuid-Afrika zit iedereen en alles op WhatsApp, Twitter en Instagram. En moest je het nog niet weten, Facebook is passé.

They travelled so far

De palmen dragen nu groteske rode strikken en in het dorre gras liggen pijnboomtakken te koop die voor kerstbomen moeten doorgaan. No way oppert plots een volbloed noorderling in mij. Dat warme kerstrood en -groen vloeken met het pastel van het zomers strandpalet; je krijgt er haast vapeurs van. Iets in ons wil eind december binnen gaan zitten maar alles en iedereen duwt je naar buiten.

Gelukkig is een teenslippertje snel gevuld.

In de malls wordt nu een ongekend uitgebreid repertorium aan Christmas songs op je losgelaten; Kerst blijkt hier hand in hand te gaan met zingen. Al twee maanden lopen de zonen te ‘jinglebellen’ en iets met ‘they travelled so far’… De reden van die soundtrack blijkt een old-school kerstzangspel te zijn; oorverdovend hoogtepunt en afsluiter van het Zuid-Afrikaanse schooljaar.

Onze junior schitterde als oververhit schaap, de oudste was overdonderd herdertje. Father Christmas en Sinterklaas zaaiden dan nog eens verwarring door eenzelfde timing. En de Sint vond zijn gerief niet; te warm voor chocola, nergens picknickjes te bespeuren, mandarijntjesseizoen voorbij… Gelukkig is een teenslippertje snel gevuld.

Hampers

Naast uitbundig zingen gaat het einde van het jaar ook gepaard met mandjes schenken. Ze zijn vooral bestemd voor de domestic workers, de sukkelaars en eenzamen. We worden meermaals aangemaand toiletgerief en andere droge voeding te doneren; opgelegde charity. Een beetje aandoenlijk toch, zitten die nu echt op zo’n overlevingspakket te wachten? Rollenbestendigend of niet, alle beetjes helpen, het is dramatisch gesteld met de ZAR/Rand. Zuma haalt financiële fratsen uit, de Zuid-Afrikanen morren, #Zumamustfall. Vorige week kwam er overal in het land veel volk op straat.

‘We kunnen er wat van hoor, protesteren, maar we moeten het nog wat afstoffen,’ zei een kennis. ‘Het heeft twintig jaar, helaas veel te lang, stilgelegen.’ Benieuwd naar wat er onder dat stof vandaan zal komen.

Moord en brand

In de lage landen branden de haarden; hier staan de braaitafels en de bergen in lichterlaaie. Sinds een poos zijn er pyromanen aan het werk en dat houdt de spanning erin. In het naburige zwarte township Masimphumelele was het een ongelukje; 4000 ‘woningen’ gingen in de vlammen op, twee mensen lieten het leven. We reden er een dag later onwetend voorbij en het leek of er niks was gebeurd.

Ver weg wonen biedt je perspectief, maar ontneemt je tegelijk je vertrouwde kader.

De slachtoffers vonden onderdak bij vrienden en familie, leenden wat kleren en gingen daags nadien terug gaan werken. The city of Cape Town bracht massaal nieuw bouwmateriaal aan, maar gebruikt de situatie ook om de nieuwe constructies die niet aan hun ‘veiligheid’-normen voldoen prompt te vernietigen. Een ambigue situatie die wel eens een staartje kan krijgen.

Het valt wel op dat men – lees: de zwarte onderlaag – er lichter in het leven staat. Zelfs bij rampzalige sterfgevallen (vorige week: zeven moorden – afrekeningen in het drugsmilieu) verschuift de aandacht al snel naar de praktische kant. De begrafeniskosten bijvoorbeeld, en wat men nu met die weesjes gaat aanvangen.

Ook wij zijn sinds kort thuisloos; onze prachtplek wordt voor even als vakantiehuis verhuurd, het verdomde angeltje in ons contract. We hadden het er wel voor over en gingen reizen, maar het doet niettemin vreemd aan om net nu onze prille thuis weer leeg te halen. Als tegengif voor die unheimlichkeit ga ik doorgaans al eens taarten bakken, maar daar is het nu toch echt te warm voor.

Ons leven in dit mooie plaatje voelt nu anders, het nieuwe is er wat af en het lijkt of de poster wat verkleurt, het voelt soms wat tweedimensionaal. Ver weg wonen biedt je perspectief, maar ontneemt je tegelijk je vertrouwde kader, waardoor het nu toch niet altijd vlot. Maar het is bovenal tijd voor nieuwe horizonten, ze lonken in de verte. De auto staat klaar, al onze spullen zitten erin, en morgen zijn we weg.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.