Lenen is duurder voor landen met veel belastingontduiking

In de schaduw- of informele economie vinden economische activiteiten plaats die niet officieel geregistreerd staan. Daarvoor worden dan ook geen belastingen betaald.

Is een grote schaduweconomie nu goed of slecht voor de algemene economie van een land? Daarover bestond lange tijd geen eensluidend antwoord. Wie geen belastingen betaalt, geeft het geld bijvoorbeeld elders uit, en ook dat kan goed zijn voor de economie, zeggen sommigen.
Onderzoekers van de Universiteit van East Anglia (Groot-Brittannië) zeggen nu dat de impact van een grote informele economie negatief is.

Ze gingen in 64 landen na wat het verband is tussen (illegale) belastingontduiking en de kredietkosten in de periode 2003-2007. Landen met een stevige schaduweconomie blijken aanzienlijk meer interesten te moeten betalen voor hun leningen.

Griekenland

In bijvoorbeeld Luxemburg, Zwitserland, de VS, Oostenrijk en Japan is de informele economie zeer beperkt, ze vertegenwoordigt er 8 tot 11 procent van het bruto binnenlands product. De financieringskosten zitten daar onder 4 procent.

In Honduras, Panama, Peru, Uruguay en Sri Lanka daarentegen bevindt ongeveer de helft van de economie zich in de schaduw. Daar moet de overheid 7 tot 10 procent betalen op leningen.

Ook in ontwikkelde landen gaat de stelling op. In de Zuid-Europese landen Spanje, Portugal, Griekenland en Italië blijft ongeveer een kwart van de economische activiteiten buiten het vizier van de fiscus. Het zijn net die landen voor wie zware problemen ontstonden of dreigden tijdens de eurocrisis.

Landen met een grote schaduweconomie blijken ook vaak een slechtere kredietbeoordeling te krijgen.

Gevaarlijk voor armere inwoners

‘Belastingontduiking schaadt de capaciteit van een land om goedkoop schulden aan te gaan op de internationale financiële markten’, zegt financieel expert Raphael Markellos, die de studie leidde. ‘Dat kan op zijn beurt nadelige gevolgen hebben voor de economie, ook voor de openbare uitgaven en dienstverlening, bedrijfsinvesteringen, banen, prijsniveaus, en de mogelijkheid en kosten voor hypotheken en consumentenkrediet.’

‘In moderne economieën is alles sterk gerelateerd aan de kredietwaardigheid van het land waar je woont. Als iemand geen belastingen betaalt, dan profiteert hij niet alleen gratis van openbare diensten, maar brengt hij uiteindelijk de kredietscore van anderen schade toe.’

Medeauteur Friedrich Schneider van de Oostenrijkse Johannes Kepler-universiteit, waarschuwt er wel voor dat het in crisistijden gevaarlijk kan zijn om belastingontduiking zwaar aan te pakken. Vooral voor het armere deel van de bevolking en de kwetsbare sectoren van de economie kan een te harde aanpak nadelige gevolgen hebben.

De resultaten van het onderzoek verschenen in het vakblad European Journal of Operational Research.