Felle reactie op het interview met Driss el Yamazi

‘Het regime heeft Marokko de afgelopen twee jaar dieper het ravijn ingetrapt’

© MO*

Manifestatie in steun van de Hirak-beweging, in Brussel

De voorzitter van de Marokkaanse Nationale Raad voor de Mensenrechten - Conseil National des Droits de l’Homme (CNDH) - Driss El-Yazami (66), kwam in een interview met het Belgische magazine MO* tot een aantal zeer opmerkelijke uitspraken. In gesprek met journaliste Nadia Dala sprak de voorzitter onder andere over de volksbeweging Al-Hirak en de ontwikkelingen rondom mensenrechten in Marokko. Ontwikkelingen waarmee Marokko volgens de voorman langzaam uit een duister dal klimt. Wie het interview leest zal de indruk krijgen dat Marokko op het gebied van democratie en mensenrechten daadwerkelijk goede stappen vooruit maakt.

Enige nuance bij de uitspraken van de voorzitter van de door Marokko in 1990 opgerichte en gefinancierde mensenrechtenorganisatie zijn meer dan wenselijk, vinden wij, vanuit het standpunt van de Marokkaanse diaspora in België.

El-Hoceima

Een van de uitspraken waar we in het bijzonder op willen ingaan, is die over de sociale opstanden in het Noorden van Marokko. We citeren uit het interview met Driss El-Yazami:

‘Maandenlang waren er vreedzame manifestaties in El-Hoceima. De autoriteiten hadden er geen problemen mee dat mensen hun ongenoegen uitten over de wantoestanden ter plaatse. Er zijn ook pogingen geweest om te onderhandelen, maar dat werd afgewimpeld door een van de leiders van die protestbeweging. De beweging van hun leider (Nasser Zafzafi, nvdr) wilde naar het schijnt niet echt onderhandelen met de verkozenen, noch met de ministers noch met het verenigingsleven. En dan is het beginnen escaleren. Een aantal betogers begon geweld te gebruiken, ze hadden naar verluidt ook een islamitische eredienst verstoord… Maar daar kan ik mij niet over uitspreken.’

De voorzitter schuift hier de schuld van de catastrofale gebeurtenissen in de schoenen van de betogende burgers. Dit is heel wrang in het licht van het feit dat er honderden betogers nu in Marokkaanse gevangenissen wegrotten. Sommige onder hen zijn al veroordeeld tot gevangenisstraffen tussen drie en twaalf jaar. Anderen zitten al meer dan acht maanden in voorarrest, in afwachting van een uitspraak.

De bewering dat de Marokkaanse autoriteiten er geen problemen mee zouden hebben dat mensen hun ongenoegen uitten over de wantoestanden ter plaatse, is absurd.

De bewering dat de autoriteiten er geen problemen mee zouden hebben dat mensen hun ongenoegen uitten over de wantoestanden ter plaatse, is absurd. Er zijn meerdere filmpjes te zien, op het internet, waarin mensen worden bedreigd door de officiële instanties om niet te gaan demonstreren.

Hier een filmpje dat viraal is gegaan omdat Abdelali Houdoe het durfde op te nemen tegen de intimiderende ambtenaar. Abdelali zit nu al 8 maanden in voorarrest en ook hem wacht een jarenlange straf op basis van verzonnen aantijgingen.

Zo zijn er meer getuigenissen waar ook zeker de voorzitter van zou moeten weten aangezien zijn organisatie, naar eigen zeggen, de situatie in de Rif nauwgezet monitort.

Ongeloofwaardige getuigen

Een tweede bewering, dat de lokale mensen niet wilden onderhandelen om de door hun gevraagde sociaal- economische en culturele eisen te bereiken, is al even vals. Als we naar de feiten kijken, komt er een heel ander verhaal naar voren. De lokale bevolking en wederom vele video’s en foto’s waarop deze delegatie te zien is, spreken de uitspraken van voorzitter El Yazami tegen. Volgens de lokale bevolking hebben de ministers verschillende locaties, waaronder Al Hoceima, bezocht en gesprekken gevoerd met lokale autoriteiten en prominente burgers.

Wanneer we nagaan wie de delegaties daadwerkelijk hebben gesproken, blijken dit vooral mensen met banden met het regime. Onder wie bijvoorbeeld de 53-jarige voortvluchtige hasj- en witwascrimineel Khalid El Bachrioui, die in Nederland nog een straf van 4 jaar moet uitzitten. Tevens de 63-jarige Zohra Boualan, die na 42 jaar in Nederland te hebben gewoond, is teruggekeerd naar Al-Hoceima en directrice werd van een bejaardentehuis. Ook zij is nauwelijks serieus te nemen. In een interview met de NOS beweerde ze doodleuk dat de Hirak-demonstranten uit zijn op het oprichten van een eigen republiek.

Bemiddelingsaanbod

Een derde punt van misleiding. Op 18 mei werd er, een paar uur voordat er een massale demonstratie in Al- Hoceima onder leiding van Nasser Zafzafi zou plaatsvinden, door Driss El Yazami een bemiddelingsaanbod voorgelegd. De vraag is: waarom is dit bemiddelingsaanbod “mislukt”?

Aanvankelijk was het aanbod bedoeld om de mobilisatie en de demonstratie op donderdag 18 mei om 18.00 uur te ontmoedigen. De reden van de mislukking is eenieder duidelijk. Twee dagen eerder, tijdens een uitzending op de publieke omroep Al Ouala, was de mogelijkheid van bemiddeling door de CNDH al gemeld. Maar wat was het reële doel van de bemiddelingsmissies van Salah El Ouadie Ahmed Assid en Dr. Nesh Nash?

In plaats van gehoor te geven aan de oproep van Zafzafi en de eisen van de Al-Hirak, werd Zafzafi in mei 2017 opgepakt voor het verstoren van een gebedsdienst in Al-Hoceima.

Het zogenaamde aanbod ter bemiddeling zou voor enkele uren gelden, tot Nasser Zafzafi de demonstranten zou toespreken op het centrale plein van Al Hoceima. De demonstranten hebben volmondig “Ja” gezegd, voor de bemiddeling, op voorwaarde dat zij konden blijven demonstreren tot de economische en sociale eisen van de Hirak werden ingewilligd.

Driss El Yazami, die namens CNDH als “bemiddelaar” zou optreden, ontkende twee dagen later dat enig bemiddelingsaanbod werd gedaan. Later werd echter een document gepubliceerd waarin El Yazami verklaart: “Dit is een initiatief, genomen zonder overleg met het hoofdkantoor”. Dat document heeft slechts enkele dagen online gestaan.

Kortom, de ministers en afgevaardigden van de koning hebben op geen enkele manier gevraagd om een debat aan te gaan met een van de voormannen of -vrouwen in de Al-Hirak. Zafzafi heeft meerdere malen aangeboden om in gesprek te gaan en wilde zelfs live in debat gaan met ministers bij 2M of Al Aoula (publieke omroep). Dit werd steeds opnieuw geweigerd. Later herhaalde Zafzafi dit nogmaals in een van zijn live video’s, en ook hier is geen gehoor aan gegeven.

In plaats van gehoor te geven aan de oproep van Zafzafi en de eisen van de Al-Hirak, werd Zafzafi in mei 2017 opgepakt voor het verstoren van een gebedsdienst in Al-Hoceima. Hij zit intussen al acht maanden in een isoleercel.

Geweld

Vervolgens zegt de voorzitter dat de betogers overgingen tot geweld. El Yazami beweert dat de escalatie is ontstaan nadat de ministers geen resultaat boekten met hun bezoek aan de Rif. Ook deze uitspraak klopt niet, uit verschillende beelden die voornamelijk via sociale media zijn verspreid, hebben we kunnen zien hoe de agenten in burger en in uniform met stenen en katapulten de vreedzame betogers probeerden te verstoren en intimideren. Dit zorgde voor een escalatie.

Zoals de heer El Yazami goed weet, zijn er maandenlang vreedzame demonstraties geweest. Hierbij zorgden de demonstranten zelf voor het beschermen van publieke eigendommen door middel van het vormen van een menselijke keten aan weerszijden van de weg.

El Yazami zegt verderop:

‘Wij hebben ervoor gezorgd dat de betogers die in Casablanca vastgehouden werden twee uur lang bezoek konden ontvangen. Want voor hun familie in El-Hoceima is de afstand naar Casablanca erg ver. We hebben een bus ingelegd op onze kosten. Om de twee weken kunnen ze op bezoek dankzij ons.’

De bussen zouden niet nodig zijn geweest, als de betogers niet ten onrechte waren opgepakt. Dat vergeet de voorzitter van CNDH gemakshalve te vermelden. Overigens is het recht op bezoek een fundamenteel recht dat niet wordt verkregen door een voorzitter van een mensenrechtenorganisatie, aangesteld door een bedenkelijk regime.

El Yazami heeft het over een bus die is ingelegd door de organisatie. We weten dat die bus al een tijd geen familieleden meer naar hun familie en geliefden in Casablanca brengt. Een van de aangevoerde redenen was administratief van aard. Zo kregen familieleden te horen dat de bus niet meer rijdt vanwege een te laat ingediende passagierslijst. De familieleden die woensdag mee wilden, moesten zo’n lijst op donderdag aanleveren, aangezien dat pas op vrijdag gebeurde, werd de busrit geannuleerd. Zo werd er continu gezocht naar excuses om het vervoer naar Casablanca onmogelijk te maken.

Formeel

Verder moet hier nog wel bij vermeld worden dat Driss El Yazami—niet geheel toevallig—een maand na de Arabische lente naar voren werd geschoven door koning Mohamed VI als voorzitter van de mensenrechtenorganisatie. El Yazami, die zelf ooit 3 maanden vastzat in Rabat en zelf kon ondervinden hoe gevangenen werden mishandeld en bewerkt met stroomstoten, zette zich in het verleden in voor mensenrechten in Frankrijk. El Yazami werd in 2011 naast voorzitter van de mensenrechtenorganisatie van de overheid, ook lid van de commissie die de grondwet moest herzien. Formeel werd de grondwet herzien door de koning in Marokko, maar in de praktijk was daar weinig of niets van te merken.

Formeel werd de grondwet herzien door de koning in Marokko, maar uiteindelijk was daar in de praktijk weinig of niets van te merken.

In het gewraakte interview krijgt Driss el Yazami ons inziens te weinig vragen voorgeschoteld die ons meer duidelijkheid verschaffen over een aantal belangrijke thema’s. Zo hoopt de Marokkaanse Diaspora uitleg te krijgen over het oppakken en uitzetten van twee medewerkers van de mensenrechtenorganisaties Amnesty International. Hoe verklaart de voorzitter van CNDH dat?

Ook zijn de afgelopen tijd meerdere journalisten uit het land geweerd, waardoor Marokko qua persvrijheid op de internationale rangschikkingen is gedaald.

Graag willen wij aan de voorzitter van de mensenrechtenorganisatie van de Marokkaanse overheid vragen hoe het kan dat hij niks concreets heeft gedaan voor de gevangenen.

Universele Mensenrechten. Ook voor demonstranten in de Rif?

Wij zouden graag de universele mensenrechten met de heer El Yazami willen doorlopen. Wij beperken ons tot 10 rechten en voegen er telkens vragen aan toe die El Yamazi, en bij uitbreiding het Marokkaanse regime, nog mag beantwoorden.

1. “We zijn allemaal vrij en gelijkwaardig. We zijn allemaal vrij geboren. We hebben allemaal onze eigen gedachten en ideeën. We zouden allemaal op dezelfde manier behandeld moeten worden.”

  • Waarom worden de demonstranten in Rif anders behandeld dan demonstranten in andere steden of gebieden in Marokko zodra ze de straat op gaan en demonstreren?

2. “Discrimineer niet. Deze rechten komen iedereen toe, ongeacht onze verschillen.”

  • Waarom worden de Riffijnen uitgemaakt voor awbach en andere nare benamingen door agenten en ambtenaren?

3. “Het recht op leven. We hebben allemaal het recht op leven, en het recht te leven in vrijheid en veiligheid.”

  • Waarom is er geen gedegen en transparante onderzoek gekomen naar de moord op Mohsin Fikri?
  • Waarom is er geen gedegen onderzoek gekomen naar de moord en verbranding van de 5 Riffijnen in een bankgebouw?
  • Waarom is er geen gedegen en transparante onderzoek gekomen naar de moord op Abdel Hafid Ahaddad?
  • Waarom is er geen gedegen en transparante onderzoek gekomen naar de moord op Imad El Attabi?
  • Waarom mochten de familieleden van Imad El Attabi geen afscheid nemen en wat is er met zijn lijk gebeurd?

4. “Slavernij – verleden tijd. Niemand heeft het recht ons tot slaaf te maken. Wij kunnen niemand tot slaaf maken.”

  • Waarom worden burgers gedwongen om voor, tijdens of na een arrestatie “lang leve de koning” te roepen?

5. “Foltering. Niemand heeft het recht ons te kwellen of te folteren.”

  • Waarom zijn inmiddels honderden demonstranten mishandeld, vernederd en gemarteld (en in sommige gevallen zelfs verkracht)?
  • Bent u op de hoogte van bedreigingen met verkrachtingen met een fles van plaatselijke ambtenaren (lemkaddem) jegens artiesten in Nador?

6. “We hebben allemaal het gelijke recht de wet te gebruiken. Ik ben een persoon, net zoals u!”

  • Waarom mogen de Hirak activisten geen gebruik maken van de wettelijke rechten om te demonstreren en opstaan voor hun rechten?

7. “We zijn allemaal beschermd door de wet. De wet is gelijk voor iedereen. De wet moet ons allemaal eerlijk behandelen.”

  • Waarom worden er kinderen tussen 6 en 15 jaar opgepakt en gemarteld (hier zijn bewijsstukken, foto’s en doktersverklaringen van)?
  • Wat hebt u voor deze kinderen gedaan?

8. “Eerlijke behandeling door eerlijke rechtbanken. We kunnen allemaal de wet raadplegen als we niet eerlijk behandeld zijn.”

  • Waarom worden de rechten van de politieke gevangenen zelfs in de rechtbanken niet gerespecteerd?
  • Waarom worden de gevangenen berecht in een rechtbank in Casablanca en niet in een rechtbank in de regio?

9. “Oneerlijke gevangenschap. Niemand heeft het recht ons in de gevangenis te stoppen zonder een goede reden en ons daar te houden, of ons het land uit te sturen.”

  • Waarom worden momenteel tussen de 500 en 2000 burgers vastgehouden die officieel niks hebben gedaan dat tegen de wet is, of waar een gevangenisstraf voor staat?
  • Waarom is er elke week weer een nieuw excuus zodat de familieleden niet worden vervoerd naar Casablanca?

10. “Het recht op een proces. Als we berecht worden, moet dat in het openbaar gebeuren. De mensen die ons berechten, zouden zich niet door iedereen moeten laten vertellen wat ze moeten doen.”

  • Waarom is dit niet van toepassing bij de rechters in Marokko die gefabriceerde aanklachten zonder bewijs goedkeuren en op grond daarvan een burger veroordelen?
  • Wat hebt u gedaan tegen de bedreigingen op politiebureaus jegens burgers die geen door de agenten gepubliceerde verklaringen willen ondertekenen?

Naam van auteur bekend bij de redactie

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.