Twee Reuters-journalisten veroordeeld tot zeven jaar cel

‘Myanmar is terug op weg naar autoritarisme’

Aung Naing Soe / Public domain (CC0)

Myanmarese politie-agenten voor het gerechtsgebouw waar Reuters-journalisten Wa Lone and Kyaw Soe Oo in april terechtstonden

De veroordeling van twee Reuters-journalisten deze week in Myanmar laat zien dat het land op weg terug is naar autoritarisme, zegt Andrew Fagan, plaatsvervangend directeur van het Human Rights Centre van de Universiteit van Essex.

De regering van Myanmar en burgerlijk leider Aung San Suu Kyi hebben na de veroordeling van twee Reuters-journalisten – Wa Lone en Kyaw Soe Oo – opnieuw te maken met scherpe internationale kritiek. De twee werden veroordeeld tot zeven jaar cel voor het schenden van staatsgeheimen. Hun misdaad: ze hadden documenten ontvangen met details over de moord op tien Rohingya-mannen en -jongens door de Myanmarese veiligheidstroepen in 2017. Die troepen reageerden met genocidaal geweld op geïsoleerde aanvallen door Rohingya-militanten.

De autoriteiten hebben, hoewel ongebruikelijk, toegegeven dat de moorden hebben plaatsgevonden. Een militair tribunaal veroordeelde de daders.

De twee Reuters-journalisten werden door de politie gearresteerd vlak nadat ze de documenten hadden ontvangen. Dat voedt het vermoeden dat ze slachtoffer zijn geweest van een enigszins bizarre samenzwering tegen de al zeer kwetsbare pers in Myanmar.

De Verenigde Naties, Europese Unie en diverse regeringen die zich bijzonder betrokken voelen bij de moeizaam op gang komende democratische hervormingen, hebben het vonnis veroordeeld. Maar aangezien Suu Kyi en haar regering tot nu toe weinig reactie vertoonden op eerdere beschuldigingen van genocide en etnische zuivering, zal die veroordeling waarschijnlijk weinig invloed hebben op de huidige, potentieel rampzalige koers van de regering.

Tekortkomingen

Slechts een week voor het vonnis, wezen Suu Kyi en haar regering de bevindingen van een fact finding mission van de VN, die onderzoek deed naar de campagne van het leger tegen de Rohingya-moslimminderheid, stellig af. De Myanmarese autoriteiten (en een groot deel van de bevolking) weigeren de Rohingya-minderheid te erkennen als Myanmarese staatsburgers.

Hoge VN-functionarissen noemden de recente acties van het leger “een schoolvoorbeeld van etnische zuivering.”

De Rohingya zijn al tientallen jaren slachtoffer van discriminatie en vervolging. Hoge VN-functionarissen noemde de recente acties van het leger “een schoolvoorbeeld van etnische zuivering.”

De Rohingya-crisis is zeer complex en legt de diepe etnische verdeeldheid in het land bloot. Toch hadden de absurde omstandigheden waaronder de beschuldigingen tegen de Reuters-journalisten plaatsvonden, moeten leiden tot vrijspraak die ook politiek gezien voordelig had kunnen zijn. Aangezien de Myanmarese rechtspraak niet onafhankelijk is, had de uitspraak niet-schuldig nog een sprankje hoop gegeven aan de velen die Suu Kyi en haar regering nog steeds steunen, ondanks het feit dat het hervormingsproces hapert.

Beoordelingsfout

Dat Suu Kyi steeds meer uit de gratie raakt, laat zien dat de internationale gemeenschap een grote beoordelingsfout heeft gemaakt door zoveel hoop te vestigen op slechts één persoon. De positie die ze nu bekleedt, brengt verantwoordelijkheden met zich mee; Suu Kyi heeft de macht om het land in de richting van hervormingen te sturen, of dat niet te doen.

Aung San Suu Kyi wordt steeds meer gezien als onbewogen medeplichtige aan de genocidale wreedheden van hetzelfde leger dat haar gevangen zette.

Vanuit het minst kritische gezichtspunt kun je zeggen dat ze geen werkelijke macht heeft, en eenvoudigweg een dun alibi is voor de militaire regering, die de touwtjes nog stevig in handen heeft. Er ontwikkelen zich ook andere machten in Myanmar, zoals de 88 Generatie, die niet in dergelijke mate gecompromitteerd is geraakt. Deze beweging van voormalige politieke gevangenen, die onlangs een politieke partij gevormd hebben, willen meedoen aan de algemene verkiezingen van 2020.

Maar dat het hervormingsproces in Myanmar kennelijk op dood spoor zit, straalt niet alleen af op Suu Kyi. Het laat ook op beschamende wijze de beperkingen en het falen zien van de westerse diplomatie, het internationaal recht en de wereldwijde systemen die mensenrechten moeten beschermen.

Te weinig en te laat

Dit trieste verhaal kenmerkt zich door de gestage afbrokkeling van het imago van Suu Kyi. Ooit was ze een iconisch slachtoffer van autoritarisme, nu wordt ze steeds meer gezien als onbewogen medeplichtige aan de genocidale wreedheden van hetzelfde leger dat haar gevangen zette.

Voor en nadat ze regeringshoofd werd, zetten verschillende binnenlandse en buitenlandse critici (waaronder ikzelf) vraagtekens bij de westerse politiek van “voorzichtig optimisme”, in het bijzonder met betrekking tot de vervolging van de Rohingya. Die zorgen werden grotendeels genegeerd. Nu Myanmar de westerse zorgen steeds duidelijker negeert, blijkt hoe weinig invloed die westerse regeringen werkelijk hebben.

Her en der klinkt de roep om bepaalde Myanmarese generaals en mogelijk zelfs Suu Kyi voor het Internationaal Strafhof (ICC) te dagen. Myanmar is echter geen partij in het Statuut van Rome, op grond waarvan de rechtbank is opgericht. Misdaden tegen de menselijkheid vallen dus niet direct onder de jurisdictie van het ICC. Dat probleem kan opgelost worden met een resolutie van de VN-Veiligheidsraad, maar Rusland en China zullen daar vrijwel zeker een veto over uitspreken.

Voor degenen die sterk betrokken zijn bij het hervormingsproces in Myanmar, is de zaak van de Reuters-journalisten opnieuw een wake-up call. De terugkeer van het land naar autoritarisme is niet alleen een binnenlandse teleurstelling; het herinnert ons eraan dat het wereldwijde raamwerk dat mensenrechtenschendingen op staatsniveau moet voorkomen, ernstige tekortkomingen heeft. Het laat ook zien welke grote risico’s het met zich meebrengt, als het moeilijke werk om een democratie op te bouwen, wordt vervangen door het eenvoudigweg meedoen aan een persoonlijkheidscultus.

Bron: The Conversation

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.