De Venezolaanse vluchtelingenproblematiek: Reacties vanuit de gemeenschap in België

Ook onder Venezolaanse diaspora is nationale verzoening nodig

VOA / public domain (CC0)

 

Sinds twee decennia is Venezuela geleidelijk aan terecht gekomen in een neerwaartse spiraal van politieke instabiliteit en economisch verval met maatschappelijke onrust en stijging van de armoede tot gevolg. Ondertussen hebben 4,3 miljoen Venezolanen hun thuisland verlaten op zoek naar een beter leven. Dat zijn 1 op de 7 inwoners.

Om die vluchtelingenstroom te beheersen en in de basisbehoeftes te voorzien, zijn verschillende NGO’s en internationale organisaties betrokken bij een globaal gecoördineerde actie waar ook de Europese Unie een rol in speelt.

eergisteren (29 oktober) was de slotdag van de tweedaagse Conferentie in Brussel over de omvang en de impact van de Venezolaanse vluchtelingencrisis die sinds 2017 pas écht is losgebarsten. Tijd om eens stil te staan bij de reacties op het terrein: Hoe ervaren Venezolanen in België de aankomst van honderden landgenoten die een nieuw leven proberen te zoeken in ons land? Hoe gaan zij ermee om?

Diaspora

Je kan hen ontmoeten op een van de vele culturele evenementen die worden georganiseerd in verschillende steden in België waar er zich een significante en actieve gemeenschap Venezolanen bevindt: Antwerpen, Luik, Brussel. Daar vindt je de zogenaamde “diaspora”.

‘Vroeger was ik fier op mijn afkomst, maar vandaag schaam ik me voor wat er aan het gebeuren is in mijn moederland. Het is kapotgemaakt, er valt hier niets te vieren.’

Uit gebrek aan een formele organisatiestructuur binnen die gemeenschap zijn het de facebook-uitnodigingen die je de weg tonen. Zondagavond in Sint-Gillis, tussen de zoete klanken van de Polo Margariteño en een bord smakelijke “pabellón”, deden Venezolanen hun best om gesprekken te voeren over koetjes en kalfjes, weg van het heet hangijzer, namelijk de politieke en humanitaire toestand in hun thuisland.

‘Die onderwerpen zijn té traumatiserend voor ons’, stelde R.V., al 33 jaar een goed geïntegreerde zogenaamde “nieuwe-Belg” die tegelijk een centrale figuur is in de Venezolaanse gemeenschap in Brussel.

‘Vroeger was ik fier op mijn afkomst, maar vandaag schaam ik me voor wat er aan het gebeuren is in mijn moederland. Het is kapotgemaakt, er valt hier niets te vieren’. Ze moest moeite doen om haar tranen te bedwingen.

Hoewel zij samen met een paar andere Venezolaanse migranten tot enkele jaren geleden verschillende grootschalige evenementen organiseerde om hun landgenoten te verenigen, is er vandaag geen animo noch energie om dit opnieuw te doen.

Gebrek aan onderling vertrouwen

‘Venezolanen in Europa zijn enkel bezig met overleven. Al onze tijd en aandacht gaat naar het opsturen van hulpgoederen en geld naar diegenen die zijn achterbleven in de hel van het “Socialisme van de 21ste eeuw”. Ze refereerde hiermee naar het erg linkse (wan)beleid van wijlen President Hugo Chávez en zijn opvolger, Nicolás Maduro, dat verantwoordelijk wordt geacht voor de geleidelijke afbraak van het land op economisch, institutioneel en maatschappelijk vlak.

‘Ook proberen we nieuwkomers in nood te begeleiden in hun zoektocht naar een beter bestaan in België.’ Zo gaat R.V. verder. Door de taalbarrière van zowel het Frans als het Nederlands hebben nieuwkomers immers moeite om hun weg te vinden doorheen zowel de asielprocedure alsook alle praktische aspecten die bij opvang en integratie komen kijken: van huisvesting en taallessen tot solliciteren en bankieren.

Niet elke Venezolaanse immigrant wordt zomaar in de armen gesloten.

Uit gebrek aan een centrale coördinatie door een Venezolaanse instantie in België, zijn de nieuwkomers aangewezen op de basishulp van elkaar. Zo kwam R.V. tot een ander punt dat de vereniging van Venezolanen en de hulpverlening bemoeilijkt. Er blijkt een gebrek aan onderling vertrouwen tussen Venezolanen, want wie weet ‘met wie je te maken hebt…’

Ze alludeerde hiermee op een fenomeen waar weinig over wordt bericht. Geëmigreerde Venezolanen zijn niet automatisch een groep vrienden onder elkaar. De polarisatie die in het thuisland bestaat tussen regeringsgezinde “Chavistas” en aanhangers van de oppositie, heeft zich nu uitgebreid naar de ondertussen 4,3 miljoen Venezolanen in het buitenland, zo vertelde R.V.

Bijgevolg wordt dus niet elke Venezolaanse immigrant zomaar in de armen gesloten. ‘Nieuwkomers worden eerst geobserveerd om te ontdekken wie ze waren en wat ze deden in Venezuela. Mensen uit de regeringskringen hoeven niet te rekenen op onze hulp want ze zijn zelf verantwoordelijk voor deze puinhoop’. De woede in haar stem haalde de bovenhand van de kalmte die haar lichaamstaal probeerde te bewaren.

Oog om oog

De voorbeelden die werden aangehaald van “ontmaskerde” Chavistas toonden aan dat de uitsluiting niet enkel gericht is op voormalige ambtenaren zélf, maar bij uitbreiding ook op alle immigranten die tot voor kort behoorden tot de politieke achterban van de PSUV, de regerende partij van Nicolás Maduro. Oog om oog, tand om tand.

Andere aanwezigen op de avond in Sint-Gillis zoals Jesús, die 10 maanden geleden aankwam in België, zijn milder voor hun landgenoten. ‘Voor mij doet het er niet toe wat iemand in zijn vorig leven heeft gedaan (in Venezuela), zolang men maar meewerkt aan de hulpverlening en bijdraagt tot de samenhorigheid waar zoveel behoefte aan is’.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
Daarmee werd het mooi samengevat: Op de Solidariteitsconferentie van begin deze week is er werk gemaakt van effectievere en efficiëntere hulpverlening op internationaal vlak.

Andere politieke platformen zijn dan weer pogingen aan het ondernemen om een duurzame oplossing te vinden voor het olierijke land dat economisch en politiek in duigen ligt.

Maar alvorens heropbouw ooit mogelijk is, zal er onder de bevolking een nationale verzoening nodig zijn. Pas dan kan het “Venezolaan zijn” terug echt gevierd worden, zoals vroeger.

Liesbeth Houthoofd is politiek wetenschapper en gepassioneerd door Venezuela
@BelgaVenezolana

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.