India, Brazilië en Zuid-Afrika zetten handelsdriehoek in de steigers

India, Brazilië en Zuid-Afrika (IBSA) zijn harde concurrenten van elkaar als het om de export van leer, textiel en landbouwproducten als suiker en katoen gaat. Bovendien zijn de transportkosten tussen de drie landen gruwelijk hoog. Toch heeft handel tussen de drie groeipolen een toekomst, geloven economen in de drie landen.

Een reeks van discussies tussen onderzoeksinstellingen uit de drie landen leidde bijvoorbeeld tot de conclusie dat de luchtvaartindustrie in de drie landen veel baat zou hebben bij samenwerking over de grenzen heen. “India staat sterk in militaire luchtvaarttechnologie en ruimtevaart, Brazilië heeft veel ervaring in het bouwen van passagierstoestellen en Zuid-Afrika ligt voor op het vlak van luchtvaartelektronica “, analyseert Pranav Kumar van de Consumer Unity & Trust Society (CUTS) uit India. Door samen te werken kunnen de drie landen waarschijnlijk elk een groter deel van de internationale luchtvaartmarkt veroveren, een interessante sector die al jaren snel groeit.

Andere bedrijfstakken die zouden profiteren van de commerciële driehoeksrelatie zijn de biotechnologie, de geneesmiddelensector, de productie van ethanol, de nucleaire sector en de mijnbouw.

Het handelsakkoord tussen de IBSA-landen zou ook meteen vier andere landen van de Zuidelijk Afrikaanse Douane-unie omvatten (Botswana, Lesotho, Swaziland en Namibië), en de vier overige leden van het Zuid-Amerikaanse handelsblok Mercosur (Argentinië, Uruguay, Paraguay en Venezuela). India zou zich kunnen ontpoppen als een bruggenhoofd voor de handel met de rest van Zuid-Azië - het land vormt samen met Pakistan, Sri Lanka, Bangladesh, Nepal, Bhutan en de Malediven de Zuid-Aziatische Associatie voor Regionale Samenwerking (SAARC).

De IBSA-landen praten al sinds 2003 over engere samenwerking. De aanleiding was de gedeelde wens van de drie landen om de VN-Veiligheidsraad te hervormen. Maar tijdens de jaarlijkse ontmoetingen kwamen algauw ook economische thema’s op de agenda.

De onderlinge handel tussen de drie landen valt nog altijd in het niet bij andere handelsstromen. Geen van de landen behoort tot de belangrijkste tien handelspartners van de overige twee landen. Maar de commerciële relaties tussen de IBSA-landen en de blokken waartoe ze behoren groeien aardig. De handel tussen India en de Mercosur steeg van minder dan 1 miljard dollar in 2001 tot 2,3 miljard dollar in 2005. India en Zuid-Afrika wisselden in 2001 voor 1,3 miljard dollar aan goederen en diensten uit, en in 2005 voor 3,1 miljard.

“De drie landen hebben een levendige democratie, bevinden zich op een vergelijkbaar ontwikkelingsniveau en kampen met gelijkaardige problemen in de strijd tegen de armoede”, zegt Mbulelo Rakwena, directeur voor Latijns-Amerika en de Cariben in het Zuid-Afrikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Jerry Vilakazi, algemeen directeur van de Business Unity South Africa (BUSA), waarschuwt wel voor de moeilijkheden die de drie landen te wachten staan. “Voor ontwikkelingslanden is handel drijven met rijke landen en vooral met hun voormalige kolonisatoren veel makkelijker.” Vracht die van India en Brazilië naar Zuid-Afrika moet worden verscheept, gaat bijvoorbeeld meestal eerst naar Europa omdat te weinig vrachtschepen rechtstreeks tussen de drie landen varen.
Dat drijft de kosten op. Vliegen tussen India en de VS is ook veel goedkoper dan tussen India en Brazilië, al is de afstand kleiner.

De IBSA-landen investeren ook weinig in elkaars economieën, en in het wilde weg. Verder bemoeilijken taalproblemen de samenwerking. Het is bijvoorbeeld moeilijk om in India tolken te vinden die het Portugees machtig zijn. De drie landen weten ook heel weinig van elkaar. (IPS) (PD/ADR)