Cuba en Rusland halen economische banden stevig aan

De economische en handelsrelaties tussen Cuba en Rusland worden steeds beter. Rusland ziet Cuba als een springplank naar de Latijns-Amerikaanse markt.

Kremlin (CC0)

De russische president Poetin in gesprek met zijn Cubaanse collega Raoul Castro. ‘Er was een moeilijke periode voor beide landen, maar de relaties zijn nooit afgesprongen, er kwam geen ruis op de lijn’

Tot het uiteenvallen de Sovjet-Unie in 1991 onderhielden Havana en Moskou nauwe politieke en economische banden. Cuba vond in de Sovjet-Unie een belangrijke afzetmarkt voor zijn belangrijkste producten, bijvoorbeeld suiker. De Sovjet-Unie leverde jaarlijks 13 miljoen ton olie en andere producten tegen gesubsidieerde prijzen.

De voormalige ideologische bondgenoot doet de jongste jaren flinke inspanningen om zijn dominante plaats op het Caraïbische eiland te heroveren. Maar de samenwerking is veeleer pragmatisch en veel minder ideologisch dan vroeger.

Russische expansie

‘Er was een moeilijke periode voor beide landen, maar de relaties zijn nooit afgesprongen, er kwam geen ruis op de lijn’, zegt Aleksandr Bogatyr, de Russische handelsattaché in Cuba.

Analisten stellen dat Cuba vooral sinds 2012 een sleutelrol speelt in de Russische expansie in Latijns-Amerika.

Analisten stellen dat Cuba vooral sinds 2012, toen de Russische president Vladimir Poetin aan zijn derde mandaat begon, een sleutelrol speelt in de Russische expansie in Latijns-Amerika.

In 2017 beliep de bilaterale handel 270 miljoen dollar, geen overdreven groot bedrag, ‘maar het blijft groeien in een aanzienlijk ritme’, zegt Bogatyr. Dit jaar komen er naar zijn zeggen belangrijke contracten aan op het vlak van transport (auto’s en kleine bussen) en apparatuur.

Diversifiëren

‘De plannen met Rusland zijn een goede strategie’, zegt de Cubaanse econoom Omar Everleny Pérez Villanueva. ‘Cuba kan daardoor zijn economische en handelsrelaties diversifiëren en zo de risico’s beperken.’ De verbeterde relaties met China en de Europese Unie passen ook in die strategie.

‘Bovendien nemen de Russen de zaken ernstig. De initiatieven die ze nu realiseren, versterken de ontwikkeling van het land.’

Schulden kwijtgescholden

Een cruciaal element in de verbetering van de onderlinge relaties is dat 90 procent van de Cubaanse schuld van 27 miljard is kwijtgescholden die Rusland van de Sovjet-Unie had geërfd, de resterende 10 procent, ongeveer 3,5 miljard dollar, gaat Rusland opnieuw in Cuba investeren.

‘Door de heronderhandeling van de schuld met Rusland zal het beetje bij beetje mogelijk worden nieuwe kredietlijnen te verkrijgen’, zei de Cubaanse minister van Buitenlandse Handel, Rodrigo Malmierca, in oktober 2016 bij de ondertekening van twee nieuwe contracten, waaronder een voor de modernisering van de Cubaanse suikerindustrie.

‘Naarmate de samenwerking groeit, zal zijn economie verbeteren en zullen de inkomsten van het land toenemen.’

‘De Russische banken zijn bereid de samenwerking te financieren’, zegt Bogatyr. Cuba kampt momenteel met liquiditeitsproblemen maar ‘naarmate de samenwerking groeit, zal zijn economie verbeteren en zullen de inkomsten van het land toenemen.’

De Cubaanse regering heeft er vertrouwen in dat de samenwerking met Rusland op middellange en lange termijn de economische ontwikkeling van Cuba ten goede komt.

Modernisering van spoornet

Rusland wordt onder meer nauw betrokken bij de modernisering van het Cubaanse spoornet, een investering van 2 miljard dollar, zegt Bogatyr. Niet alleen wordt de infrastructuur hersteld en wordt Russisch materiaal geleverd, er wordt ook Cubaans personeel opgeleid om met de Russische technologie te werken.

Andere sectoren waarin Rusland investeert, zijn energie, metaalindustrie, farmaceutica en lichte industrie.

Lada en Kamaz

In januari arriveerden 340 Lada Vesta-auto’s in Cuba, waar ze zullen worden ingezet voor taxi- en toeristische diensten. Voor de Russische autobouwer Avtovaz betekende het, na twaalf jaar afwezigheid, een terugkeer naar het Caraïbische land, waar nog altijd oude Lada’s uit het Sovjettijdperk rondrijden.

Cuba bekleedt een zeer specifieke plaats in de regio, zegt Bogatyr. ‘De aanwezigheid van onze producten hier plaatst hen in een soort van vooruitgeschoven etalage.’ Vooral de Speciale Ontwikkelingszone (ZED in de Spaanse afkorting) van Mariel, 45 kilometer van Havana, is een ‘interessante toegangspoort’.

Daar streek Autocentro Zed als eerste Russische bedrijf neer. Het verhuurt, onderhoudt en herstelt Russische Kamaz-vrachtwagens, waarvan er 2400 aan Cuba geleverd worden. Kamaz wil in Mariel ook een vrachtwagenfabriek voor de Latijns-Amerikaanse markt bouwen.

Rosneft

Op 16 december bracht Igor Sechin, voorzitter van het Russische staatsoliebedrijf Rosneft, een verrassingsbezoek aan Havana. Hij had daarbij een onderhoud met president Raúl Castro, waarover weinig officiële informatie werd vrijgegeven.

In 2017 leverde Rusland 200.000 ton olie en 17.000 ton petroleumderivaten aan Cuba. Staatsoliebedrijf Rosnef wil de samenwerking met Cuba versterken.

In 2017 leverde Rusland 200.000 ton olie en 17.000 ton petroleumderivaten aan Cuba. Sechin zegt dat zijn bedrijf de samenwerking met Cuba wil versterken.

Cuba kan zelf maar in de helft van zijn oliebehoefte voorzien. Bovendien trok Venezuela zich terug uit de raffinaderij van Cienfuegos, dat het tien jaar geleden mee had opgestart. Daardoor zijn alle ogen nu op Rosneft gericht. ‘Er wordt gepraat’, is het korte antwoord van Bogatyr op de vraag of Rosneft in de raffinaderij gaat investeren.

Bezoek van Poetin

De eerste stappen naar een hernieuwde samenwerking tussen beide landen dateren van het begin van deze eeuw. Al kende de toenadering de nodige obstakels.

In 2000 bracht de Russische president Vladimir Poetin een eerste bezoek aan Cuba maar een jaar later besloot hij zonder enige aankondiging het elektronisch inlichtingencentrum Lourdes, aan de rand van Havana, te sluiten. Volgens Amerikaanse bronnen voorzag dat centrum Rusland van drie kwart van zijn militaire informatie.

De Cubaanse regering was verontwaardigd. De huur van de installaties bracht Cuba 200 miljoen dollar per jaar op. De gebouwen werd omgevormd tot een informatica-universiteit, die ondertussen 14.000 ingenieurs heeft opgeleid.

Erfenis van Raúl Castro

Aan het tweede bezoek van Poetin aan Havana, in juli 2014, ging de grote schuldkwijtschelding vooraf. Dat leidde tot de ondertekening van een tiental bilaterale akkoorden rond energie, olie, industrie en luchtvaart. Raúl Castro op zijn beurt ging tweemaal naar Rusland, in 2009 en 2015.

In april geeft Castro de fakkel door. De hernieuwde samenwerking met de Russen is een van de erfenissen die hij achterlaat.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.