Ebola en onveiligheid zijn nog altijd dagelijkse realiteit, maar verkiezingen verder uitstellen hoeft niet meer

Uitge(s)telde verkiezingen in een deel van Oost-Congo

© Ivan Godfroid

Tonnen plastiek zullen in het milieu terecht komen door deze verkiezingen

Stemmen in Congo, zal dat ooit nog goedkomen? Sinds Mobutu vertrokken is hebben we de eerste vrije verkiezingen gehad in 2006. Het gevoel van hoop dat daarmee gepaard ging zal ik nooit vergeten. De desillusies die er in de loop der jaren op volgden evenmin. De jonge president stond bol van de beloftes, maar hij heeft er geen enkele van waargemaakt. En je kan niet zeggen dat hij dat niet heeft gekund. Hij heeft het niet gewild.

In plaats van het systeem van verkiezingen alsmaar te verbeteren op de lange, moeizame weg van de democratie die in de officiële naam van het land is opgenomen, heeft men er voor gekozen om dat systeem steeds verder onder de controle te brengen van de man die zijn macht onder geen voorwaarde wil laten schieten. De verkiezingen van 30 december 2018 zijn daar heel ver in gegaan. Resultaat: het nieuwe politieke bestel is slechts een nieuwe façade van het oude, en alle politieke instellingen van het land, die door de verkiezingen hun legitimiteit hadden moeten terugwinnen, zijn nu samengesteld op basis van flagrant kiesbedrog.

© Ivan Godfroid

Om jezelf terug te vinden op de kieslijst heb je wel goeie ogen nodig. Voor analfabeten op leeftijd een onmogeijke opgave.

Zwaar op de maag

Drie maanden later mogen kiezers van Beni en Butembo stemmen, maar niet meer voor de president, want die is al ingezworen

Dat heeft de burger van Beni en Butembo van nabij gevolgd. Toen de kiescommissie op 26 december, de dag nadat de minister van gezondheid had verklaard dat alle voorzorgen waren getroffen opdat de ebola-epidemie geen gevaar zou opleveren voor de bevolking, eenzijdig besliste om de verkiezingen in Beni en Butembo uit te stellen wegens ebola en onveiligheid, was het meteen voor iedereen zonneklaar: de oppositiestemmen van die twee bruisende steden moesten in de kiem worden gesmoord. Die politisering van de epidemie, tegen het advies van deskundigen in, is één van de hoofdredenen waarom zovele burgers nog steeds denken dat ebola niet echt is.

Drie maanden later, 31 maart 2019, mogen de kiezers van Beni en Butembo stemmen voor hun vertegenwoordigers in het provinciale en nationale parlement. Maar dus niet meer voor de president, want die is al ingezworen. Dat het verschil in aantal stemmen tussen uitgeroepen winnaar Tshisekedi en de tweede kandidaat Fayulu ongeveer de helft was van het aantal kiezers in de ebolaregio, ligt de mensen nog steeds zwaar op de maag. Hun president werd gestolen door het machtskluwen rond Kabila, en daar zijn ze nog altijd kwaad voor.

Probeersels, mon oeil!

Dat hebben ze vandaag nogmaals duidelijk laten blijken. De hele dag hadden we stralende zon, een zeldzaamheid in het regenseizoen. Maar wie niet op de afspraak verscheen was de kiezer. Je moet geen dokter in de politieke wetenschappen zijn om dat te begrijpen. Als je hebt gezien hoe de stem van andere burgers in de vuilbak werd gesmeten heb je geen zin om zelf te doen alsof je in een democratie leeft.

© Ivan Godfroid

Twee weken lang hebben kandidaten ons overspoeld met ondraaglijke geluidspollutie

De eerste berichten van fraude hebben ongetwijfeld geen motiverend effect gehad. Urnes die al tientallen uitgeprinte stembulletins hadden bij het openen van het bureau, daar wil je je eigen stem niet bijsteken. Dat waren zogezegd probeersels om de machine te testen. Toevallig allemaal voor dezelfde persoon.

In een stembureau waar een vriend zijn stem wou uitbrengen, stak iemand zijn stembrief onderste boven in de gleuf, waardoor de stemcomputer een half uur buiten dienst was. Zo kon zich toch nog een kleine file vormen voor dat bureau en had ik de kans om met de aanschuivende burgers te babbelen. Als ik hen vroeg waarom ze komen stemmen, waren ze heel duidelijk. De ene zei omdat hij die stemmachine wel eens wou zien, de andere omdat hij onder druk werd gezet om te komen stemmen, maar weinig mensen kwamen stemmen om hun vertegenwoordiger te kiezen. Die keuze wordt immers elders gemaakt.

© Ivan Godfroid

Toen de man zag ik dat ik een camera bijhad kwam hij snel de wachtende kiezers uitleggen hoe de stemmachine werkt

Wanneer getuigen medeplichtig worden

Het was me al opgevallen hoe er meer observatoren in de stembureaus zaten dan kiezers. In de loop van de dag kreeg ik getuigenissen van hoe dat komt. Blijkbaar hebben de partijen van de FCC een strategie afgesproken om zoveel mogelijk getuigen op te trommelen. Een kandidaat van Beni had zelfs een karavaan wagens ingelegd om mensen van Butembo over te brengen naar Beni. Ze kregen bij aankomst allemaal een badge van getuige, met hun naam erop, dus duidelijk allemaal op voorhand klaargemaakt. Die badge gaf hen het recht om in Beni te stemmen, ook al waren ze ingeschreven op de kieslijsten van Butembo. Die stemmachine heeft geen systeem om mensen die elders al gestemd hebben te weigeren, want ze staan niet met elkaar in verbinding. Zelfs wie in eenzelfde bureau verschillend keren wil stemmen, kan dat, als de voorzitter van het bureau mee in het complot zit. De anderen gingen van stembureau naar stembureau.

© Ivan Godfroid

Het onafgewerkte monument ter ere van de eerste voorzitter van de kiescommissie Malu Malu is een trieste getuige van deze wanvertoning

De partij had een oplosmiddel voorzien om de ‘onuitwisbare’ inkt te verwijderen zodat de valse getuigen zo dikwijls konden gaan stemmen als ze wilden. Zover gaat het gesjoemel in Congo: het systeem dat in wezen moet toezien op het correcte verloop van de verkiezingen wordt zelf uitgehold om massale fraude mogelijk te maken. Ik ben benieuwd of de echte getuigen dat gaan doorzien.

Op de sociale media zie je vanavond regelmatig de opmerking verschijnen: nu de verkiezingen voorbij zijn, is vanaf morgen ook ebola eindelijk voorbij. En geloof me, dit is geen poging tot een vroege aprilgrap, vele mensen geloven echt dat ebola nu niet langer nodig is voor de politieke doeleinden van Kabila en dus zal worden opgeheven! Ontwaken op 1 april zal gegarandeerd gebeuren met een dubbele kater!

© Ivan Godfroid

MONUSCO had zich opgesteld mar dat was echt voor niets nodig

© Ivan Godfroid

KInderen scheuren gretig affiches van de muur om moeder te helpen het vuur aan te steken.

© Ivan Godfroid

Iedereen moest eerst de handen ontsmetten vooraleer het kiesbureau te betreden

© Ivan Godfroid

“A voté”

© Ivan Godfroid

Onuitwisbare inkt op de vinger van wie heeft gestemd

© Ivan Godfroid

Vele mensen hebben hulp nodig om de stemmachine te gebruiken.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.