Om Romgezinnen uit sociaal isolement en armoede te halen, is structurele aanpak nodig

Volgens het federaal parket vond op dinsdag 7 mei de grootste politieactie van de afgelopen twintig jaar plaats. Er werd binnengevallen op woonwagenterreinen in onder andere Roosdaal, Asse, Anderlecht en Charleroi op zoek naar autozwendelaars, waarbij voornamelijk Roms werden geviseerd. Met twee helikopters, drones en 1200 agenten werden zo’n negentig Rom-gezinnen uit hun woningen — hun caravans — gezet en moesten ze hun bezittingen afgeven aan de politie.

Een politieactie tegen autozwendelaars is onontbeerlijk en onderschrijf ik ten volle. Alle bendes én criminele milieus moeten opgerold worden. Geen twijfel over. Maar de vraag is: ‘Hoe kunnen we dit realiseren zonder een volledige gemeenschap te viseren?’

Kinderen, zwangere vrouwen, ouderen en zorgbehoevenden moesten op zoek gaan naar onderdak

In dit verhaal zijn de slachtoffers, niet alleen de personen die opgelicht werden door de autozwendelaars, maar ook de Romgezinnen die de afgelopen dagen geen dak boven hun hoofd meer hebben terwijl ze met deze zaak niets te maken hebben. Kinderen, zwangere vrouwen, ouderen en zorgbehoevenden moesten op zoek gaan naar onderdak. De woonwagen van deze mensen is meestal hun enige eigendom en dient als hun enige woonst.

Clichés doorprikken

Vele Romgezinnen leven in een maatschappelijke precaire situatie. Door een structureel gebrek aan standplaatsen, worden ze gedwongen rond te trekken. Vaak worden ze van gemeente tot gemeente verstoten, omdat lokale besturen ze niet graag zien komen. Er heersen al jaren negatieve en verkeerde vooroordelen over deze groep woonwagenbewoners. Een geschiedenis van uitsluiting en verdrijving (denk maar aan de tweede wereldoorlog waarbij woonwagenbewoners ook massaal werden ondergebracht in concentratiekampen) heeft die groepen naar de marge van onze samenleving geduwd en het vertrouwen met reguliere instanties beschadigd.

Dit soort grootschalige politie optredens, zonder kennis over de doelgroep waardoor ze als het ware bij “iedereen” binnenvallen, doet daar geen goed aan. Vele Roms komen steeds negatief in contact met politie of lokale overheden. Een hele gemeenschap straffen voor de daden van individuen is tekenend en toont aan hoe groot de kloof is tussen deze Romgezinnen en onze reguliere instanties.

De laatste jaren werd er geknipt in de werkingen met woonwagenbewoners. Het aantal brugfiguren daalde drastisch

Om het tij te keren dient er geïnvesteerd te worden in samenwerking, begeleiding en ondersteuning van Roms in Brussel en Vlaanderen. Specifieke beleidsaandacht zou net verhoogd in plaats van verminderd moeten worden. De laatste jaren werd er geknipt in de werkingen met woonwagenbewoners. Het aantal professionelen, die vaak fungeerden als bemiddelaars en brugfiguren is drastisch gedaald waardoor deze groep alleen is komen te staan. Het is aan onze beleidsmakers om ervoor te zorgen dat deze mensen niet verder afglijden naar het sociaal isolement en de armoede, met ontsporingen en eventuele illegale praktijken als gevolg. Een structurele aanpak van hun woonproblematiek alsook de nodige maatschappelijke ondersteuning en begeleiding had de inzet van 1200 agenten voor de grootste politie actie van de laatste twintig jaar hoogstwaarschijnlijk vermeden.

Landry Mawungu, directeur van het Minderhedenforum