VN-onderzoek naar misdaden IS in hogere versnelling

Het VN-onderzoek naar wreedheden begaan door de Islamitische Staat (IS) in Irak vordert, zegt teamleider Karim Asad Ahmad Khan. Het onderzoekteam kreeg herhaaldelijk kritiek omdat het in de afgelopen twee jaar weinig vooruitgang boekte.

“Individuele leden van IS moeten verantwoording afleggen over hun misdaden en volgens het internationaal recht vervolgd worden.”

Khan verklaarde deze week tegenover de VN-Veiligheidsraad dat onderzoekers momenteel massagraven openen in Irak, met getuigen spreken en mogelijk al binnen enkele weken kunnen assisteren bij de eerste zaak tegen een IS-verdachte.

VN-woordvoerder Farhan Haq zei dat het Investigative Team to Promote Accountability for Crimes Committed by Da’esh/Islamic State in Iraq and the Levant (Unitad), in de eerste plaats de “stem wil laten horen van de overlevenden en getuigen.”

“Individuele leden van IS moeten verantwoording afleggen over hun misdaden en volgens het internationaal recht vervolgd worden. Daar is dringend behoefte aan”, zegt hij.

Onderzoeksteam uitgebreid

Unitad werd in september 2017 door de VN-Veiligheidsraad in het leven geroepen. Het onderzoeksteam maakte echter moeizaam vorderingen, terwijl wereldleiders in hun maag zaten met gedetineerde IS-jihadisten uit Irak, Syrië en tientallen andere landen.

Khan zei maandag dat zijn onderzoeksteam dit jaar is uitgebreid van 10 naar 79 mensen en dat het werk nu wel vordert. “We hebben nu een kernbezetting, faciliteiten en zijn in staat om bewijs te verzamelen. We verzamelen documenten, digitaal bewijs, getuigenissen en forensisch materiaal.”

In Irak worden massagraven geopend door de onderzoekers. Ze richten zich op wreedheden begaan in Sinjar in augustus 2014, het bloedbad met Iraakse soldaten in Tikrit in juni 2014 en een patroon van wreedheden in Mosul tussen 2014 en 2016, zei Khan.

Forensische middelen

In de afgelopen twee weken werden meer dan 600.000 video’s van misdrijven begaan door IS verzameld.

De onderzoekers verzamelen ook getuigenissen van Turkmenen, christenen, Shabakken, jezidi’s en andere groepen die te maken hadden met geweld, verkrachting en andere terreur van IS in Irak in 2014.

Het onderzoeksteam heeft de tijdelijke onderkomens verlaten en werkt nu vanuit een kantoor in de Iraakse hoofdstad Bagdad. Er is DNA-materiaal verzameld en er zijn forensische middelen en computers om terabytes aan data, videomateriaal en IS-documenten op te slaan, zei Khan.

In de afgelopen twee weken werden meer dan 600.000 video’s van misdrijven begaan door IS verzameld, en meer dan 15.000 pagina’s aan interne documenten van de terreurgroep. Dat materiaal kan gebruikt worden als bewijs in zaken in Irak en elders.

Mijlpaal

Khan verwacht binnen twee maanden een ”belangrijke mijlpaal te bereiken” door met “tastbaar bewijs” te komen in een zaak tegen een gedetineerde IS-verdachte. Hij wilde niet zeggen om wie het ging en waar die zaak dient.

“Hoewel er aanzienlijke vooruitgang geboekt is in de afgelopen zes maanden, wil ik erop wijzen dat de capaciteit van het team om met resultaten te komen, sterk afhangt van de blijvende steun van de VN-Veiligheidsraad en de internationale gemeenschap”, zegt Khan.

Eliminatie IS

IS had in zijn hoogtijdagen een deel van Syrië en Irak in handen dat vergelijkbaar is met de oppervlakte van Groot-Brittannië. In maart stelden de door de VS gesteunde Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) IS “volledig geëlimineerd” te hebben, na de val van het laatste IS-bolwerk, Baghouz in Oost-Syrië.

Momenteel zitten er naar schatting 55.000 IS-strijders vast in Syrië en Irak, inclusief buitenlandse strijders uit ongeveer vijftig landen en 11.000 familieleden in het kamp al-Hol in het noordoosten van Syrië.

Er is geen internationaal tribunaal voor vervolging van de daders van de wreedheden die werden begaan in door de strijders uitgeroepen IS-kalifaat. Diverse Europese landen begonnen rechtszaken tegen burgers die zich aansloten bij militante groepen in het Midden-Oosten, maar die benadering is fragmentarisch.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

 eMO*: 1 keer per week het beste van MO*  MO*Mail: 3 keer per week het beste van MO*  Achter het verhaal  Ik ga akkoord met het privacybeleid *

Anti-spam code:

Genocide

Vervolging van IS-verdachten door de SDF en de Iraakse autoriteiten kreeg kritiek, onder meer omdat er geen sprake zou zijn van eerlijke berechting. Unitad werd opgezet om ondersteuning te bieden bij rechtszaken in Irak, zodat die voldoen aan de internationale standaarden.

De VN hebben de moord op jezidi’s door IS-jihadisten een “mogelijke genocide” genoemd. Onderzoekers legden ook gedetailleerde getuigenissen vast van gruwelijkheden tegen vrouwen en meisjes.