Tshisekedi's periode van maagdelijkheid is voorgoed voorbij

Geweld in de Grote Meren laait weer fel op

Bron: Sociale netwerken

In Beni moet een wagen van de VN het ontgelden

Bijna een jaar na de door de internationale gemeenschap veelgeprezen vreedzame machtsoverdracht van Kabila naar Tshisekedi slaat de boemerang met volle kracht terug. Er is immers helemaal geen nieuw tijdperk aangebroken. Congo zinkt alsmaar dieper weg in een moeras van geweld.

Op 30 oktober gaf de president het bevel tot een groot offensief dat voor eens en altijd een einde zou moeten maken aan de slachtpartijen die nu al meer dan 5 jaar de bevolking van Beni teisteren. Ik heb het al tot treurens toe herhaald: hoe normaal is het dat een land na 5 jaar nog altijd niet het minste benul heeft van de identiteit en de motieven van een groot netwerk van terroristen die de boerenbevolking uitmoorden en landelijke gebieden ontvolken?

Zelfs Nobelprijs Dr. Mukwege moeit er zich nu mee. Hij roept de internationale gemeenschap op om een militair offensief in te zetten met de slagkracht van operatie Artemis. Dat werd opgezet door Frankrijk in het begin van deze eeuw in Ituri. (Sinds 1999 was daar een etnisch conflict uitgevochten, red.)

Blijkbaar geeft niemand een moer om die meer dan 2.000 vrouwen, kinderen en boeren.

Al jaren vraag ik dat een onafhankelijke internationale commissie de verantwoordelijkheden zou onderzoeken, maar blijkbaar geeft niemand een moer om die meer dan tweeduizend vrouwen, kinderen en boeren waar met machetes wordt op ingehakt en waarvan de foto’s op Whatsapp ons dan elke keer doen kokhalzen.

De meest lucide stem vandaag is die van Kardinaal Fridolin Ambongo. Hij zegt zonder verpinken: ‘Er is een zwarte hand die het balkaniseringsproject van de DRC tot een realiteit wil maken. Ik weet dat er enkele Congolese autoriteiten in Kinshasa betrokken zijn bij deze moorden, ook al doen ze alsof ze het land dienen, maar in werkelijkheid financieren ze gewapende groepen.’

Weg met MONUSCO

In de afgelopen twee weken zijn in de regio van Beni opnieuw minstens een tachtigtal mensen vermoord. Zondagavond nog 8 mensen in Masini, in het noordelijke deel van de stad Beni. Al vijf dagen komen de jongeren op straat om daar luid tegen te protesteren.

Vandaag liep hun woede over: eerst staken ze het stadhuis van Beni in brand, daarna zijn ze het kamp van de blauwhelmen van MONUSCO binnengedrongen om hun definitief vertrek uit Congo te eisen. Die “vredeshandhavers” dienen immers volstrekt tot niets. Hun aanwezigheid maakt geen enkel verschil.

Op whatsappfilmpjes zie je jongeren uit het kamp weglopen met alles wat niet te heet of te zwaar is. Morgen zullen we te horen krijgen hoeveel mensenlevens die opstand nu weer heeft gekost. De periode van maagdelijkheid van Fatshi (de bijnaam voor Felix Tshisekedi, red.) is voorgoed voorbij. De lijst van slachtoffers onder zijn bewind wordt elke dag langer en langer.

Er zullen doden zijn aan de kant van de jongeren, van de blauwhelmen, van leger en politie. Alleen de “rebellen” van de ADF-MTN, die definitief zouden worden uitgeroeid, blijven met het lemmet zwaaien. Geen mens die nog begrijpt waar we naartoe gaan. Er zal deze keer meer uit Kinshasa moeten komen dan de uitingen van leedwezen van de Première Dame.

Het gevaar is reëel dat in Beni het ebolavirus weer een doorbraak zal kennen

Het is ook duidelijk dat de ebolabestrijding weer zal stilvallen. De statistieken waren nochtans eindelijk op de goede weg geraakt. Het gevaar is reëel dat in Beni het virus weer een doorbraak zal kennen, want er zijn nog altijd recentelijk gevallen vastgesteld, waarvan de contacten nu niet meer zullen kunnen worden opgevolgd.

Morgen is het de beurt aan Butembo om zijn woede uit te schreeuwen. Normaal gezien had ik de reis van Kampala naar Butembo morgen ondernomen, maar de jongeren hebben alle verkeer verboden, en je daar morgen in een wagen vertonen, levert gegarandeerd een keienregen op. Of je voertuig wordt in brand gestoken, zoals de jeep van de VN vandaag in Beni. Ik wacht dus toch liever eerst nog even de gebeurtenissen van morgen af.

Ongewone bewegingen

Ik ben op terugweg van Hanoi naar Butembo. In Vietnam gaf de jaarlijkse internationale bijeenkomst van de Rikolto-directeurs (om de beurt in één van de regio’s waar we werken) en de raad van bestuur veel energie: onze visie over de rol van onze organisatie in de toekomst kon worden geharmoniseerd met grote eensgezindheid en iedereen keerde terug naar zijn regio met een helder beeld van waar we prioritair werk zouden van maken en met veel motivatie om dat uit te voeren. Maar ik had amper voet gezet op Oegandese bodem of de ijskoude douche kwam meteen.

Terwijl ik zondagochtend op 12 km hoogte hing tussen Addis Abeba en Entebbe stortte de Dornier 228, die de luchtverbinding verzekert tussen Beni, Butembo en Goma, neer kort na het opstijgen. Eén overlevende, de 16 andere passagiers en de twee piloten zijn dood. Samen met de bewoners van het huis waarop het vliegtuig neerviel zijn dat 29 doden. Verschillende gestorven passagiers kennen we van nabij. Een medewerkster van de koffiecoöperatie Kawa Kabuya en haar dochtertje van nog geen jaar oud zijn onder de slachtoffers.

Op zondagochtend zijn er twee vluchten van Goma naar Butembo. Zelf heb ik dat vliegtuig al tientallen keren genomen. Ted, de bedrijfsleider, staat gekend voor zijn enorm groot engagement en zijn gewetensvol beheer van zijn vliegtuigen. Ik kan niet geloven dat hij zijn vliegtuigen zou hebben verwaarloosd, zoals kwatongen beweren. Maar mijn haren rezen ten berge toen ik een getuigenis kreeg van een passagier uit de eerste vlucht van 8u30:

De piloot Ted taxiede met ons naar de startbaan, maar besloot na 100 meter om rechtsomkeer te maken en terug te keren naar de parkingplaats. Hij zette de motoren weer uit en kondigde een defect aan dat moest worden gerepareerd. We werden teruggebracht naar de wachtzaal. Een halfuur later mochten we weer aan boord gaan en lieten we de passagiers voor de tweede vlucht achter in de wachtzaal. De hele vlucht door zaten we met de angst, zonder een woord te zeggen, ieder was verzonken in zijn eigen gebeden. Meteen na de landing kondigde piloot Ted de crash van het tweede vliegtuig aan, dat kort na het onze was opgestegen.”

Ooggetuigen bevestigden dat het vliegtuig ongewone bewegingen maakte voor het neerstortte. De inzittenden riepen na de crash nog luid om hulp voor het toestel vuur vatte en ze omkwamen in de brand. Dat belette niet dat gewetenloze schurken meteen aan het plunderen sloegen. Armoede en ethiek gaan niet samen.

Statistisch gezien is het zo goed als onmogelijk dat twee vliegtuigen van eenzelfde maatschappij op hetzelfde moment onklaar geraken.

Statistisch gezien is het zo goed als onmogelijk dat twee vliegtuigen van eenzelfde maatschappij op hetzelfde moment onklaar geraken. Dit ruikt verdacht veel naar een daad van sabotage. Maar door wie, en wie was het doelwit? Dat zullen we nooit te weten komen, evenmin als de verantwoordelijken voor die duizenden andere onschuldige doden ooit zullen gekend zijn.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

Regionale dimensie

In het jaar 2000 stierven meer dan duizend mensen door de gevechten tussen Rwanda en Oeganda in Kisangani. In 2005 werd Oeganda daarvoor veroordeeld tot 10 miljard dollar schadevergoeding. Nooit is daar iets van in huis gekomen. Morgen komt de bevolking van Kisangani op straat om te betogen tegen een nieuw uitstel van de publieke hoorzittingen die daar na bijna 20 jaar zouden worden over georganiseerd. Zo gaat men hier dus om met justitie.

Het is nu net die regionale dimensie die ook vandaag nog steeds als een loodzware schaduw over de hele regio hangt. Tussen Rwanda en Burundi gaat het nog steeds erg slecht. Vorige week nog waren er gevechten in het grensgebied met doden tot gevolg. De aanvallen op de Banyamulenge in Minembwe in Zuid-Kivu zijn onderdeel van die puzzel. Ook op de grens tussen Rwanda en Oeganda worden nog altijd mensen doodgeschoten. Zowel in Rwanda als in Burundi worden oppositiefiguren uit de weg geruimd. Een nieuwe regionale gewelduitbarsting lijkt onafwendbaar.

Kagame heeft erin toegestemd dat de Tutsi van Rutshuru met hun kuddes uit het overbevolkte Rwanda terugkeren naar de Bwisha. Zoekt hij de aandacht af te leiden van hun nakende terugkeer? In ieder geval bereidt hij zich voor op het ergste. Zijn regime gaat in kramp. Reservisten worden massaal gemobiliseerd, officieel om zich te verweren tegen mogelijke aanvallers aangestuurd door zijn vroegere bondgenoot Kayumba Nyamwasa. Maar zijn werkelijke bedoelingen zal hij uiteraard nooit communiceren. Dat heeft hij nooit gedaan en zal hij ook nooit doen.

Eén ding lijkt echter zeker: alles heeft met alles te maken. Toeval bestaat niet in de Grote Meren. Of het zou moeten zijn dat ook de Nyiragongovulkaan nog eens van zich zou laten horen. Dat is immers ook alweer een tijdje geleden. En dat is zowat het enige waarvan we met zekerheid weten dat Kagame die niet onder controle kan krijgen.

NASCHRIFT

Het protest heeft al tot resultaten geleid. Maandag besliste de nationale veiligheidsraad om een vooruitgeschoven hoofdkwartier in Beni te installeren en zo de kiesbelofte van Tshisekedi alsnog waar te maken. En MONUSCO en het leger FARDC hebben aangekondigd voortaan te gaan samenwerken.
Of dat zal volstaan om het vertrouwen van de bevolking terug te winnen, blijft nog maar de vraag. Nieuwe harde protestacties zijn aangekondigd voor de komende dagen. Vandaag, donderdag, schoten blauwhelmen in de lucht toen ze bij het tanken in een benzinestation werden bekogeld met stenen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.