De Lente is een vrouwelijk seizoen

In de Palestijnse samenleving leverden de intifada’s –waar vrouwen massaal aan deelnamen– achteraf ook geen gelijkheidsbonus voor vrouwen op.

Het gezicht van de Arabische Lente was en is niet alleen jong maar ook opvallend vrouwelijk. Van Tunesië over Egypte tot Jemen en Bahrein demonstreren vrouwen voor democratische rechten, in aparte marsen of zij aan zij met mannen, met of zonder sluier.

In Jemen, dat in het Globale Genderkloof-rapport van het Wereld Economisch Forum als meest vrouwonvriendelijke land genoteerd staat, doorbraken demonstrerende vrouwen sociale normen. Voor het eerst konden vrouwen hun ongenoegen uiten over hun uitsluiting van het openbare en politieke leven, lees ik in een rapport. Ook elders veroverden de vrouwen van de revolutie nieuwe vrijheden. Het is nu zaak die te consolideren.

In Tunesië, altijd al het meest vrouwvriendelijke van de verworpen Arabische dictaturen, namen vrouwen na de verkiezingen 24 procent van de parlementszetels in. Mooi, maar toch maken mensen zich zorgen, onder meer over de gelijkheidsagenda van de islamitische partij Ennahda. Die mag zich niet beperken tot de garantie dat de partij vrouwen geen islamitische kledingvoorschriften zal opleggen. In deze post-revolutionaire periode zou het niet misstaan om wettelijk vast te leggen hoe men vrouwen de burgerlijke inspraak kan geven waar ze –ook in Allahs naam– recht op hebben.

In het Egypte van na Moebarak verslikten vrouwen zich in hun thee toen bleek dat de burgerlijke adviesraad voor hervormingen de Raad van Wijze Mannen gedoopt werd. Vrouwen kregen geen inspraak in het hervormingsproces, een miskenning van al die vrouwen die het Tahrirplein bevolkten.

De Egyptische Samira Ibrahim werd opgepakt door het leger en aan heel vernederende maagdelijkheidstests onderworpen. Een generaal gaf later vlotjes toe aan CNN dat dat en gelijkaardige incidenten inderdaad hadden plaatsgevonden, ‘in de eerste plaats om te bewijzen dat deze jonge dames absoluut geen maagden zijn, geen dochters dus zoals u en ik hebben’. Dit antwoord onthult hoe een deel van de mannelijke Egyptische bevolking denkt over al te mondige vrouwen.

Eerst politieke verandering, dan volgen de vrouwenrechten vanzelf, het gaat niet op. Het zou toch absurd zijn om in de democratische bewegingen niet te vechten tegen de onderdrukking van vrouwen in een samenleving. Dat is wat ook de Iraanse Nobelprijswinnares Shirin Ebadi ferm stelt: ‘Als vrouwen niet meer gelijkheid en individuele vrijheden krijgen, dan kan er geen sprake zijn van een echte revolutie die tot echte democratie leidt.’