Lente, revolutie of restauratie in de Arabische wereld?

Egyptische activisten maakten via Twitter felicitaties over aan de Libiërs toen bekend raakte dat Khadaffi opgepakt was en even later dood werd verklaard. Over de brutale manier waarop de Libische leider was omgebracht, bleef het nagenoeg stil. Er wordt niet gerouwd om Khaddafi maar velen blijven achter met het gevoel dat de opstand in Libië een “gestolen” revolutie is en de toekomst weinig rooskleurig.

Tunesië, waar het allemaal begonnen is, kreeg ook felicitaties. Om te beginnen voor de hoge opkomst voor en het goede verloop van de verkiezingen eind oktober. Tunesiërs blijven het voorbeeld geven, al lokten de resultaten gemengde reacties uit. De politieke spelers, zowel de islamisten als de secularisten, hebben een hoge mate van politieke maturiteit aan de dag gelegd. En vele Tunesiërs hadden aangekondigd de resultaten te zullen respecteren, wat de uitkomst van de stembusgang ook zou zijn.

De negatieve bijklank in de berichtgeving in het Westen over de grote overwinning van de islamitische partij Annahda kon daarom op weinig bijval rekenen. ‘Blijkbaar moeten sommigen in het Westen nog leren wat democratie is’, twitterde een jonge Tunesische vrouw, verwijzend naar een artikel in het Franse L’Express getiteld Après le printemps arabe, l’hivers islamiste (na de Arabische lente, de islamistische winter). Voor alle duidelijkheid: de dame in kwestie heeft niet op Annahda gestemd.

De Egyptische journaliste en activiste Nawara Negm vertolkt in haat twitterberichten een wijdverbreid gevoel dat de islamitische partijen in Egypte veeleer aan de kant van de contrarevolutie staan dan aan de kant van de revolutie. Eind oktober merkte een andere twitteraar sarcastisch op dat als Hosni Moebarak president was gebleven er in september al verkiezingen waren geweest. Nawara Negm wordt nog altijd geplaagd om haar ontroerende uitspaak meteen na de val van Moebarak, toen ze op Al Jazeera Arabisch zei: “Vanaf vandaag is er geen angst meer, geen onrechtvaardigheid meer”.

De werkelijkheid is dat de veranderingen die men verwachtte niet verwezenlijkt zijn. Soms lijkt het tegendeel zelfs waar. Protestacties, betogingen en stakingen blijven aanhouden. De overgangsperiode lijkt oneindig te duren en vele waarnemers vrezen ervoor dat het oude regime opnieuw aan de oppervlakte komt. Kan je in die omstandigheden nog wel over een revolutie spreken?

Klik op de foto’s en titels voor de volledige interviews.

Egyptish schrijver Alaa Al-Aswani
‘Ik ben niet bang van de Moslimbroeders’
Alaa Al-Aswani, de Egyptische schrijver die internationaal doorgebroken is met zijn roman Het Yacoubian en die jarenlang het regime van Moebarak bekritiseerd heeft, blijft met dezelfde scherpe, kritische blik de periode na Moebarak opvolgen. En dat heeft zijn geloof in de Arabische lente niét aangetast.

Syrisch mensenrechtenactivist Haytham Manna
‘Het bloed van de opstand heeft geen prijs’
De Syrische opposant en mensenrechtenactivist woont al jaren in ballingschap in Parijs en is woordvoerder van de Arabische Commissie voor Mensenrechten. Manna is afkomstig uit Deraa, de provincie waar de Syrische opstand begon, en behoort tot een familie van opposanten. Zijn vader zat jaren in de gevangenis. Zijn broer werd begin augustus in Deraa omgebracht. Toch blijft Manna als de dood voor elke buitenlandse inmenging in Syrië.

Algerijns topdiplomaat Lakhdar Brahimi
‘Het enthousiasme van het Westen is niet geloofwaardig.
Hij is oprecht blij dat de Arabische regio in beweging is gezet, dat de lethargie doorbroken is. Voor Lakhdar Brahimi zijn dat geen gratuite woorden, want hij bekent daarmee tegelijk dat zijn generatie en de seculiere politiek die ze voorstond, gefaald hebben. Brahimi is een van de meest invloedrijke Arabische diplomaten in de wereld.