Juli 2007

MIGRANTENDOLLARS: EXTRA CASH VOOR ONTWIKKELING
De laatste jaren waait er een nieuwe wind in het mondiale ontwikkelingsdebat. Het is niet langer migratie of ontwikkeling, maar migratie én ontwikkeling. Migratie biedt perspectieven voor ontwikkeling in de herkomstlanden, zegt de Wereldbank. En ze denkt dan vooral aan het geld dat migranten terugsturen naar huis. Veel onderzoekers hebben hun twijfels: migrantendollars blijven immers privé-geld dat vooral naar consumptie gaat.

België staat deze zomer weer in de voorhoede van de wereldgemeenschap, als gastheer van het eerste Wereldforum voor migratie en ontwikkeling. Van 9 tot 11 juli ontvangt het Brusselse Egmontpaleis vertegenwoordigers van regeringen van zowel herkomst- als bestemmingslanden, internationale ontwikkelingsagentschappen en diaspora en migrantenorganisaties. De voorbereidende werkgroep van het Wereldforum verwacht tussen de zeshonderd en achthonderd deelnemers uit alle VN-lidstaten.

Bijna 200 miljoen migranten uit alle hoeken van de wereld stuurden vorig jaar 267 miljard dollar naar hun thuisland, waarvan 204 miljard dollar terechtkwam in ontwikkelingslanden. In totaal tellen de transfers het dubbele van het budget van de officiële ontwikkelingssamenwerking. De cijfers, richtcijfers van de Wereldbank en het IMF, behandelen enkel de formele transfers: het geld dat de officiële banken en transferagentschappen als Western Union en MoneyGram passeert. Het geld dat en valise –via informele koeriers, kennissen of de luchthaven– de grens overgaat, zou nog eens vijftig procent bovenop de formele transfers bedragen, zeggen onderzoekers.

SOEDAN IS EEN LABYRINT
Kapotgeschoten, verbrand en verkracht. De horror in Darfoer. Moordlustige islamitische, Arabische milities versus arme christelijke Afrikanen. Soedan geldt in de internationale opinie vandaag als de moordkuil van Afrika, maar zoals steeds is ook hier de realiteit een stuk veelzijdiger dan het cliché dat als kleingeld rondgaat. Hans van Scharen reisde door de wirwar van tegenstellingen in het land.

Khartoem - Plots floept het licht uit. In geen tijd branden er kaarsen en beschijnen de koplampen van een auto het podium. Ook de microfoon op het podium werkt niet meer, een megafoon biedt uitkomst. ‘Typisch’, zucht Sadiq Bado Minmir. Hij is bestuurslid van de religieuze Umma-partij, die deze avond organiseerde. ‘Dat juist nu de elektriciteit uitvalt, is geen toeval. Het gebeurt elke keer als wij iets organiseren.’

El Fasher -  Tijdens een bijeenkomst met minister Karel De Gucht zegt de gouverneur van de provincie el Fasher, Mohamad Youssef Kebir, dat druk op Soedan averechts zal werken: ‘Er is hier nooit sprake van genocide geweest. We hadden wel wat problemen met moorden, verkrachtingen, diefstallen en ontvoeringen, maar de situatie is veilig en onder controle. De internationale inmenging, uitvergroot door de media, verergert de zaak alleen maar. En de humanitaire situatie in de vijf vluchtelingenkampen is goed.’   

Juba –  De wederopbouw na een halve eeuw vernietiging verloopt bijzonder traag. In de hoofdstad Juba is men nét begonnen met het aanleggen van degelijk wegen. Voor de rest is er niets: zelfs geen schoon drinkwater en amper electriciteit. De universiteit van Juba is na decennia sinds enkele maanden weer open. België bracht er 60 nieuwe computers. ‘Fantastisch,’ zei een oprecht ontroerde directeur, ‘maar ons drinkwater halen we noodgedwongen uit de Nijl, met ziekten tot gevolg.’      

WOLFGANG SACHS: ‘HOU DE AARDBEIEN VOOR DE ZOMER’
Volgens Wolfgang Sachs, socioloog en wetenschapper van het Duitse Wuppertal Institut für Klima, Umwelt und Energie, zijn we vandaag op een keerpunt in de menselijke ontwikkeling beland, vergelijkbaar met de ontdekking van Amerika in 1492. Niet de planeet, wel de menselijke beschaving is in het geding en de sleutelwoorden, willen we die beschaving redden, zijn efficiëntie, coherentie en sufficiëntie.

Jerry Rawlings: van dictator tot democraat
‘AFRIKA HEEFT GEEN HANDREM’
Jerry Rawlings was in 1979 een revolutionair couppleger in zijn land, Ghana. Hij ontpopte zich later als een voorbeeldige democraat, die netjes de macht afstond aan een nieuwe generatie leiders. Nu iedereen de mond vol heeft over goed bestuur, vond MO* het de moeite om te praten met een man met vuile handen, maar naar eigen zeggen met een schoon geweten. ‘Er zijn niet zo veel Mandela’s.’ 

Noorwegen in de internationale voorhoede
UTOPIE AAN DE FJORDEN
In de meeste landen is de hemel enkel binnen handbereik in de weken voor de verkiezingen. In Noorwegen lijken de 4,6 miljoen Noren dagelijks rijstpap te eten met gouden lepeltjes. Op 30 mei riep de denktank Economist Intelligence Unit Noorwegen uit tot het meest vredevolle land. Voor de thuishaven van de Nobelprijzen is dat misschien niet echt verrassend, maar het fjordenland laat het daar niet bij. De officiële ontwikkelingshulp bedraagt er net geen 1 procent van het Bruto Nationaal Product –en dan rekenen ze in Oslo de opvang van vluchtelingen en het kwijtschelden van schulden niet eens mee. Premier Stoltenberg kondigde in april ook aan dat Noorwegen tegen 2050 het eerste CO2-neutrale land ter wereld zal zijn. Bovendien erkende Noorwegen –als eerste en voorlopig enige rijke industrieland– vorig jaar dat het medeverantwoordelijk is voor een deel van de schulden die zeven derdewereldlanden bij Oslo hadden uitstaan.

Stammenoorlog in de postkoloniale ontspanningsindustrie
EEN REISJE KANNIBAAL
Toeristen komen onvermijdelijk terecht in een kunstmatige luchtbel die hen afschermt van de realiteit waarnaar ze afreizen. ‘De fel bekritiseerde exotiek van de reality-tv is niet meer dan een uitvergroting daarvan’, beweren Karel Arnaut en Renilde Seyssens van de Vakgroep Afrikaanse Talen en Culturen aan de Universiteit Gent. Hoeveel Temptation Island zit er in uw zomervakantie en hoeveel avontuurlijk toerisme in Stanley’s Route?

Het Model van Bachelet
Temidden van de opkomende populistische regimes in Latijns-Amerika is Chili, met Michelle Bachelet aan het roer, een uitzondering. Eind mei was de Chileense presidente in Finland, Noorwegen en Zwitserland. Zij vindt dat Latijns-Amerika hun voorbeeldige combinatie van economische groei, sociale welvaart en duurzaamheid moet volgen. Chili heeft op dat vlak zelf nog een lange weg te gaan.

Bloemcool met wite sous?
De snel-Belgwet moet opgeruimd, en liefst vandaag nog, riep de N-VA in volle verkiezingsstrijd. De partij vindt de wet kenmerkend voor wat de paarse regering was: “inefficiënt, contraproductief en allesbehalve oplossingsgericht”. In de verdere regeringsonderhandelingen zal de aanpassing van de nationaliteitswet een breekpunt zijn voor zijn partij, liet voorzitter Bart De Wever weten. Ook coalitiepartner CD&V vindt dat er opnieuw integratievoorwaarden aan de wet moeten worden gekoppeld.

Et pour les francophones la même chose?
In Vlaanderen wordt een uitgebreide infrastructuur annex wetgeving uitgebouwd voor de integratie van nieuwkomers: onthaalbureaus, Huizen van het Nederlands, inburgeringstrajecten… Aan de andere kant van de taalgrens lijkt van iets gelijkaardigs maar weinig te merken. Verloopt de integratie daar dan vanzelf, of trekt de politiek het zich gewoon minder aan?

RED DE WERELD, ORGANISEER EEN CONCERT!
Op 7 juli zullen in zeven continenten meer dan 150 topmuzikanten het Live Earth podium beklimmen voor een schonere wereld. Geloven muzikanten in hun politieke kracht en hebben ze genoeg kennis van zaken om de rest van de mensheid een geweten te schoppen? 

Johnny Clegg: Ik besef dat het entertainmentgehalte van zulke popconcerten groter is dan hun inhoudelijke gehalte, maar dat zorgen voor de aarde hip en cool wordt, daar is toch niets op tegen? In Zuid-Afrika wordt milieu een steeds belangrijker, maar zeker geen eenvoudig thema. De massale werkloosheid en wijdverspreide armoede maakt het heel moeilijk om neen te zeggen op industriële projecten, zelfs op de invoer van elektronisch en chemisch afval.

Rachid Taha: Als het volk zich organiseert, dan moet de politiek uiteindelijk bewegen, daarvan kan Tony Blair getuigen. Het is daarom zo belangrijk dat we onze mond opentrekken en zeggen waar het op staat. Helaas hebben de intellectuelen zich tevreden gesteld met een rolletje als entertainers in praatprogramma’s. Ze geven niet langer zin aan of inzicht in de samenleving.

Gotan Project (Philippe Cohen-Solal): Ik haat de politiek van George W. Bush en wil mijn luisteraars graag aanzetten tot verzet, maar tegelijk hoop ik dat ze niet vervallen in het primaire anti-Amerikanisme dat opgeld maakt. Wat er vandaag in the Other America gebeurt, de strijd tegen de domme machtspolitiek vanuit Washington, dat is gewoon schitterend.

Anouar Brahem: Geen visum nodig
Het is niet uitzonderlijk om geleerde mensen Rudyard Kipling te horen citeren: East is East and West is West, and never the twain shall meet. Het beste muzikale antwoord op dat voorbijgestreefde refrein heet Anouar Brahem. ‘Ik woon in Carthago, Tunesië, en ik werk in de wereld’, zegt deze Tunesische ud-speler en muzikale wereldburger. ‘Festivalgangers gedragen zich eerder als feestvierders dan als muziekliefhebbers’

Op zoek naar het ware China
Layla Aerts vertrok naar de Parelrivierdelta, de bakermat van het steeds maar uitdeinende industriële mirakel van China. Ze kwam een ander land tegen dan ze verwacht had en maakte daar verrassend sterke beelden van. ‘De eerste “mooie” foto die ik maakte, was van een man die ziek in zijn bed lag in een vuile slaapzaal. De schone fabrieken en de Chinezen die tijdens het weekend naar het park gaan, leverden niets op. ‘Waarom willen jullie altijd het extreme en het negatieve tonen van ons land?’,  vroeg een man me.’

Afvalarme festivals
Elk jaar zorgt de festivalzomer dankzij het zwerfvuil alleen al voor een zware ecologische voetafdruk. Gelukkig willen festivalorganisatoren daar ook iets aan doen.

Haïti niet aan zijn lot overlaten
Een aantal Belgische ngo’s wil opnieuw aandacht vragen voor Haïti. Hernieuwde hulpprogramma’s zijn verre van overbodig in een land dat in diepe armoede zit. 

Opinie
To be or not to be: Shakespeare en de andersmondialisten
De zeer leerrijke geschiedenis van Belgisch Congo

Mondiale Belg: Bouwvakkers (m/v) gevraagd

IMF zelfkritiek.
Het Internationaal Muntfonds komt minder op voor de armen dan het zegt te doen, zo stelt de eigen evaluatiedienst van het IMF. Ngo’s voelen zich bevestigd in hun analyse.

De Rechten van Inheemsen 
De exploitatie van de natuurlijke rijkdommen en de bouw van grote infrastructuurprojecten bedreigen de habitat van inheemse gemeenschappen. Vandaag strijden ze terug met juridische instrumenten.

DDT
Ondanks het protest van milieuorganisaties, wordt het pesticide DDT nog steeds gebruikt, vooral in ontwikkelingslanden. ‘Een uitstekend bestrijdingsmiddel tegen malariaoverdracht.’

Vrijdaggebed.
Het sermoen tijdens het islamitische vrijdaggebed is vaak erg politiek van toon, maar het aantal gelovigen dat ernaar komt luisteren is verrassend klein.

Een jaarabonnement op MO*magazine kost slechts 20 euro en kan je hier bestellen.