Brussel wil de groenste gebouwen

Passiefhuizen gebruiken passieve zonne- en warmtewinsten en zijn zo goed geïsoleerd dat er geen klassiek verwarmingssysteem moet geïnstalleerd worden. Vooral in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland is het bouwconcept populair. ‘België loopt enorm achter op deze landen, maar het concept staat zeker niet meer in zijn kinderschoenen’, vertelt Jeroen Poppe van Passiefhuis-Platform, een vzw die het passief bouwen in ons land wil promoten en passiefhuizen een certificaat verstrekt. Terwijl er in 2002 nog maar één passiefhuis in Vlaanderen was, zijn dat er intussen zestig. ‘Elk jaar zijn er ongeveer evenveel aanvragen als alle jaren ervoor samen. In 2010 kregen dertig gebouwen in Vlaanderen een certificaat.’

Het Brussels Gewest is het meest vooruitstrevend. Zo wordt er op initiatief van de Brusselse minister van Stadsvernieuwing Evelyne Huytebroeck (Ecolo) een duurzame wijk aangelegd waar onder andere meer dan 500 betaalbare passiefwoningen gebouwd worden. Bovendien is passief bouwen er sinds 2010 de norm voor alle nieuwe openbare gebouwen. Gerenoveerde openbare gebouwen moeten aan de criteria van de lage-energiestandaard voldoen en vanaf 2015 geldt de passiefnorm ook voor de bouw van nieuwe privéwoningen.

Dat laatste is een brug te ver voor Freya Van Den Bossche (sp.a), Vlaams minister van Energie, Wonen en Steden. ‘De passiefstandaard als norm opleggen is een te grote stap voor de bouwsector. In Bussel worden niet zo veel nieuwe woningen meer gebouwd. Het zou helemaal anders zijn moest die norm in Vlaanderen ingevoerd worden’, zegt haar woordvoerder Gorik Van Holen. ‘Als de passiefnorm meteen ingevoerd zou worden, zou er minder resultaat geboekt worden dan met het pad van geleidelijkheid. De normen voor nieuwbouw zullen in Vlaanderen wel systematisch verscherpt worden.’

Van Europa moeten tegen eind 2020 alle nieuwe woningen vrijwel energieneutraal zijn. Dat wil zeggen dat hun energieverbruik moet dalen tot een “bijna nul”-niveau. Het restje energie dat nog nodig is, wordt ter plaatse opgewekt. ‘We stellen een langetermijndoel zodat de bouwsector goed weet waar we naartoe gaan en zich kan aanpassen’, zegt Van Holen. ‘Zo kunnen nieuwe systemen van isolatie, materialen en bouwprocessen stilaan ingang vinden en goedkoper worden.’

Een gezinswoning bouwen volgens het passiefhuis-concept kost gemiddeld twintig procent meer dan de bouw van een klassiek huis. ‘Bij een passiefhuis is er wel een serieuze besparing op het vlak van energie. Zo zal een gemiddelde passieve gezinswoning slechts 150 tot 300 euro per jaar aan verwarmingskosten hebben’, zegt Jeroen Poppe. Bovendien drukt de brede waaier aan premies, subsidies en fiscale voordelen voor mensen die passief bouwen grotendeels de meerkost die hieraan verbonden is. ‘Het succes in Brussel heeft zeer veel te maken met het fiscale regime van het gewest.’

Poppe ziet de toekomst voor passiefbouw rooskleurig: ‘Op dit moment hebben we met onze cursussen al tien procent van de architecten bereikt. Aanvankelijk doken op onze demonstraties vooral de echte innoveerders op. Nu zien we dat we een veel breder publiek aanspreken, dat de weg naar passiefbouw vindt vanuit een economische logica.’