Mei 2007

GOED BESTUUR
De nieuwe queeste van Noord en Zuid
Paul Wolfowitz was een van de felste pleitbezorgers voor goed bestuur als voorwaarde voor hulp. Zijn praktijk leek iets minder hooggestemd -daarover publiceerde MO* al meerdere bijdragen op wwwMO.be. Daarmee is het debat over wat goed bestuur wel of niet is echter niet afgelopen, integendeel. Kan de immense aandacht voor goed bestuur bijdragen tot ontwikkeling? En hoe moet dat dan gebeuren? John Vandaele zet de zaken op een rijtje.

Meten is weten volgens menige filosoof of managementgoeroe, maar in het geval van goed bestuur is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Wie bepaalt in ’s hemelsnaam wat goed bestuur van een land is? ‘Slecht bestuur herken je in een oogopslag’, schreef de Belgische minister voor Buitenlandse Zaken Karel De Gucht in een recent opiniestuk. Dat de Wereldbank –met tienduizend medewerkers ’s werelds rijkste en grootste ontwikkelingsinstituut– een van de meest vooraanstaande indicatoren voor goed bestuur heeft opgesteld, kan niet echt verbazen. Maar ook deze Wereldbankmaatstaf heeft gebreken en verraadt al meteen hoe moeilijk het is om goed bestuur te meten.

De bouwers van de Wereldbank governance indicators, onder leiding van Daniel Kaufmann, erkennen expliciet dat ze niet over voldoende objectieve gegevens beschikken over het bestuur in (ontwikkelings)landen en dat ze er daarom voor kiezen om uitsluitend te werken met waarnemingen of percepties: hoe ervaren experten, ondernemers –uit binnen- en buitenland– en in mindere mate de inwoners van het betrokken land het bestuur in land X of Y? De Bank baseert zich op waarnemingen verzameld door 31 verschillende organisaties. Opvallend is dat het voor het overgrote deel gaat om Amerikaanse en in mindere mate West-Europa organisaties. Dat zoveel organisaties uit eenzelfde samenleving komen, vergroot de kans dat de waarnemingen minder onafhankelijk van mekaar zijn dan goed is voor de Wereldbankmaatstaf.

ELLEN JOHNSON-SIRLEAF
‘LIBERIA KAN NIET VOORUIT ZONDER GOED OPGELEIDE VROUWEN’
De eerste en enige vrouwelijke president van Afrika combineert de koele rekenkunde die ze leerde bij Citibank en de Wereldbank met een moederlijke bezorgdheid voor het welzijn van haar landgenoten. De hele wereld verwacht veel van de manier waarop ze het door burgeroorlog verwoeste Liberia leidt. Hoe kijkt ze zelf naar de eerste vijftien maanden aan de macht? Gie Goris vroeg het haar.

Na veertien jaar bloedige burgeroorlog is het onmogelijk mensen mee te laten betalen voor essentiële diensten als basisonderwijs en basisgezondheidszorg. Schoolgeld vragen staat gelijk met het uitsluitend van honderdduizenden kinderen. De burgeroorlog heeft ervoor gezorgd dat meer dan een decennium verloren gegaan is en dat iedereen die gedurende die periode van conflict en geweld opgegroeid is het verder moet stellen zonder scholing. We kunnen ons niet nog eens zo’n ongeschoolde generatie veroorloven.

INTUSSEN IN TEHERAN
‘Het is ons onvervreemdbaar recht’
Iran krijgt de woede van de westerse landen over zich heen omdat het weigert zijn nucleaire onderzoeksprogramma stil te leggen. De VS verwijten Iran dat het de sektarische conflicten in buurland Irak aanwakkert –alsof ze die niet zelf veroorzaakt hebben. Eind maart zorgde de Iraanse marine voor verdere polarisering door vijftien Britse militairen op te pakken. En alsof dat nog niet volstaat, doet president Ahmadinejad geregeld een schokkende uitspraak over Israël of de holocaust. Farouz Farzami bericht over de impact die al de internationale spanningen hebben op de straten van Teheran.

Medische hulp in gesloten centra
Opgelapt voor repatriëring
Na een jaar psychologische en medische hulpverlening in vijf Belgische gesloten asielcentra, maakt Artsen Zonder Grenzen zijn rapport op. In afwachting van de persvoorstelling in mei praatte Tine Danckaers alvast met het AZG-team: psychologe Caroline Caluwaerts en arts Diane Abel. Hun getuigenis levert geen fraai beeld op van een opvangbeleid dat belooft “verder” te humaniseren.

NIGERS WATERPUTTEN
De dorst is groot
Aman iman, water is leven. Het is een populair gezegde in Niger en alle landen van de regio met die onheilspellend klinkende naam Sahel. Voor dat water moet men in Niger ver en diep gaan. Hans van Scharen over ‘s lands hoop in droge tijden.

Sunita Narain: ‘India moet op zoek gaan naar een eigen ontwikkelingsmodel.’
India kent een spectaculaire groei, maar botst ook tegen zijn ecologische grenzen aan.‘Omdat het Zuiden de pech heeft aan zijn ‘ontwikkeling’ te beginnen op een moment dat de wereld vol is, de grondstoffen uitgeput en de afvalputten verzadigd, kunnen wij jullie model niet navolgen.’ Alma De Walsche had een gesprek met Sunita Narain, hoofd van het Center for Science and Environment (CSE) in Delhi, over India’s groeidilemma en het onduurzame karakter van het westerse ontwikkelingsmodel. 

Migranten in het wit
Medische braindrain hypothekeert gezondheidszorg
‘In Manchester werken meer artsen uit Malawi dan in heel Malawi en in Chicago werken meer Ethiopische dokters dan in heel Ethiopië’. De uitspraak van Europarlementslid Glenys Kinnock haalde in 2005 het wereldnieuws. Toch duurt de medische braindrain onverminderd voort, schrijft Stefaan Anrys.

Het ABC van de aidspreventie
Sinds 2003 kunnen ontwikkelingslanden rekenen op de steun van de Amerikaanse president Bush in hun strijd tegen hiv/aids. Alleen gaan de 15 miljard dollar subsidies die de president daarvoor te geef heeft gepaard met een conservatief ideeëngoed dat de aidspreventie in de praktijk meer kwaad dan goed doet. Ook bij Belgische en Vlaamse beleidsmakers en ngo’s zorgt de Amerikaanse aanpak voor heel wat onvrede, stelt Ward Docx vast.

De Berbers van de Hoge Atlas
Marokko’s tweederangsburgers
Zestig procent van de Marokkanen spreekt thuis een Berberse taal, maar dat wordt in het officiële Marokko nog steeds onzichtbaar gemaakt. Wie Berbers spreekt, kan in de Hoge Atlas maar best niet ziek worden of zijn kinderen naar school willen sturen. Stijn Pieters bezocht de regio en fotografeerde de realiteit.

Belgische jongeren op buitenlandse inleefstage
‘Je verlegt voortdurend je grenzen’
De Katholieke Hogeschool van Leuven stuurt al tien jaar studenten op inleefstage naar het Zuiden. De studenten draaien een half jaar mee in sociale projecten in Sri Lanka, Thailand, Brazilië, Senegal of Zuid-Afrika. Na afloop zijn ze een diploma en een hoop ervaringen rijker. Om het tienjarige bestaan van de postgraduaatopleiding ‘Intercultureel sociaal werken in mondiale context’ te vieren, onderzocht de KHL aan de hand van een vragenlijst de effecten van de inleefstage op de jongeren. Door Nele Vandersteen.

MEISJE IN BRAND
Bekentenissen van een voormalige journalistieke beginneling
Geweld tegen vrouwen blijft vaak een statistiek, zeker als de slachtoffers in een land als Guatemala wonen. Tot zo’n vrouw voor je zit en haar verhaal vertelt. En ze blijkt maar zestien. Meghann Farnsworth verloor haar onschuld in Guatemala Stad. Ze vertelt hoe het gebeurde.

Documentairemaker Avi Mograbi:
‘ISRAELI’S ZIJN MEESTERS IN ONTKENNEN”
In de experimentele documentairecinema die de Israëlische filmmaker Avi Mograbi maakt, is de grens tussen fictie en realiteit dun. Toch laten films als Avenge but one of my two eyes en The Shovrim Shtika Testimonies zich glashelder vertalen. Mograbi veroordeelt en ontmaskert de Israëlische samenleving, legt verbanden die zijn landgenoten niet willen zien. Zijn schild bestaat uit spot en zelfrelativering, zijn wapen is een camera. Door Tine Danckaers.

Groene technologie
Nu nagenoeg iedereen overtuigd is van het klimaatprobleem, en het EU-beleid zichzelf ambitieuze normen voor CO2-reductie heeft opgelegd, is het aan de industrie om te innoveren en haar competitief voordeel te zoeken in groene technologieën.

Wingewest Latijns-Amerika
In haar zoektocht naar nieuwe markten werkt de Europese Unie aan twee nieuwe commerciële akkoorden met Latijns-Amerika. Deze zogenaamde Associatieakkoorden hebben betrekking op de Andesgemeenschap en op Centraal-Amerika.

Waardig werk
Op tien jaar tijd is de werkgelegenheid wereldwijd met 16,5 procent gegroeid. Helaas kan lang niet iedereen in goede omstandigheden werken of van zijn inkomen leven. FOS en Wereldsolidariteit voeren er campagne voor.

Franse verkiezingen overzee
De presidentsverkiezingen in Frankrijk zijn ook belangrijk voor de burgers uit de overzeese gebieden. Maar zijn die gebieden ook van belang voor de verkiezingen?

Een jaarabonnement op MO*magazine kost slechts 20 euro en kan je hier bestellen.