GGO's: Europa’s dubbele tong

De voorbije twaalf jaar hanteerde de EU een moratorium rond ggo’s: het verbouwen van genetisch gemanipuleerde zaden op het Europese grondgebied was slechts heel selectief en onder strikte voorwaarden toegelaten. Maar de bevoegde Europees Commissaris van Gezondheid en Consumentenbescherming, John Dalli, wil daarin verandering brengen. De druk van de ggo-lobby is overigens groot.
Als kersvers Europees commissaris gaf Dalli begin maart 2010 de toestemming voor het cultiveren van de Amflora-aardappel, een product van BASF met een antibioticaresistent merker-gen. De Wereldgezondheidsorganisatie staat argwanend tegenover de aardappel omdat het merker-gen resistentie tegen antibiotica kan veroorzaken. De aardappel is eigenlijk bedoeld voor papierproductie maar omdat de pulp eveneens in veevoeder gebruikt wordt, kan hij alsnog in de voedselketen terechtkomen. Bovendien kun je je afvragen of er wel behoefte is aan “papier-aardappelen”, wetende dat we onze landbouwgrond nodig hebben voor voedselproductie.

In juli 2010 lanceerde Dalli het voorstel om voortaan elke lidstaat te laten beslissen of die ggo’s op zijn grondgebied wil of niet. De clausule, die nog moet bediscussieerd worden, wordt gepresenteerd als een geweldige gunst aan lidstaten die hun landbouw probleemloos ggo-vrij willen houden. Dat “probleemloos” is alleszins een illusie want met de clausule is het hek van de dam. Ggo’s zijn immers sowieso moeilijk in te dijken.
De maatregel dient vooral twee belangen: die van de zaadmultinationals die de ggo-markt beheren én die van de VS, die al langer druk uitoefenen opdat Europa zou zwichten. Dat de VS de verspreiding van de ggo’s proactief stimuleren, bleek na de aardbeving in Haïti. Van de VS kreeg het eiland een volle lading zaaigoed toegestuurd met genetisch gemanipuleerde zaden –als “hulp” omdat door de aardbeving de voorraden zaaigoed verloren waren gegaan.

Iets meer coherentie is ook in het ggo-debat niet misplaatst.

Ggo’s zijn in de landbouw om meerdere redenen problematisch. In de eerste plaats omwille van gezondheidsrisico’s. Het Onderzoeks- en Informatiecomité over Genetische Engineering (Criigen) en de Franse universiteiten van Caen en Rouen toonden vorig jaar in een gezamenlijk onderzoek aan dat ggo-maïs van Monsanto schadelijke sporen nalaat in diverse organen van ratten. Een ander risico is dat ggo-zaden andere teelten kunnen “besmetten”.
In de zomer van 2010 werd op 107 plaatsen in verschillende EU-lidstaten illegaal ggo-lijnzaad aangetroffen –in 62 van de gevallen bleek het afkomstig van Belgische leveranciers. Een derde argument is dat de boeren hun autonomie ontnomen wordt. Wie ggo-gewassen teelt, is overgeleverd aan de multinational die de gewijzigde zaden op de markt brengt, zowel voor de aankoop van de zaden als voor alle sproeimiddelen.
Ten slotte vormen ggo’s ook een regelrechte aanslag op de biodiversiteit. Ze staan immers voor massale monocultuur en maken schoon schip met diversiteit die precies zorgt voor natuurlijke weerstand en natuurlijke plaagbestrijding, en die ook nog eens de basis is voor onze geneesmiddelen. 

De Europese Unie, die er prat op gaat een voortrekkersrol te spelen op het vlak van biodiversiteitsherstel en het afremmen van de klimaatopwarming, en die pleit voor voedselzekerheid en multifunctionele landbouw, zou beter moeten weten. Iets meer coherentie is ook in het ggo-debat niet misplaatst.