Al bijna half miljoen Somaliërs op de vlucht voor historische droogte

Sinds begin dit jaar hebben al meer dan 450.000 mensen in Somalië hun huis moeten verlaten, op zoek naar water en voedsel. Het land is in de greep van een historische droogte. De ngo Save The Children vreest voor een herhaling van de dodelijke hongersnood van 2011.

De humanitaire situatie in Somalië heeft een kritiek punt bereikt. Voor de  droogte was al bijna de helft van de bevolking afhankelijk van noodhulp om te overleven, door decennia van geweld en opeenvolgende klimaatcrises. Door de huidige droogte, volgens de VN de ergste sinds 1981, is de situatie geëscaleerd.

Mislukte regenseizoenen

Het land heeft al drie mislukte regenseizoen op rij achter de rug. Oogsten en graanvoorraden zijn weggevaagd. Het vee sterft als gevolg van een gebrek aan water en grasland. De herdersgemeenschappen, een groot deel van de bevolking op het platteland, zien zich van hun bestaansmiddelen beroofd. Volgens Save The Children zijn dit jaar alleen al naar schatting 700.000 kamelen, koeien, geiten en schapen gestorven door de droogte.

‘Op dit moment zijn 1,4 miljoen kinderen onder de vijf jaar ernstig ondervoed. Als we niet snel ingrijpen, kunnen zullen naar verwachting 350.000 van hen in de zomer van dit jaar omkomen.’

Het volgende regenseizoen moet in april beginnen en tot juni duren, maar naar verwachting zullen de regens opnieuw uitblijven. ‘Als dat gebeurt, dreigt er hongersnood,’ zegt Adam Abdelmoula, VN-coördinator voor Somalië.

De huidige droogte beslaat 90 procent van het grondgebied en heeft een impact op 4,3 miljoen Somaliërs, volgens Save The Children. Dat is meer dan een kwart van de bevolking. Aangezien sommige gebieden de droogste omstandigheden in veertig jaar ondergaan, waarschuwt de internationale ngo voor een herhaling van de dodelijke hongersnood van 2011. Toen bezweken er ongeveer 260.000 mensen van de honger in Somalië, de helft daarvan waren kinderen onder de vijf jaar.

Ook de VN vrezen dat rampscenario. ‘Op dit moment zijn 1,4 miljoen kinderen onder de vijf jaar ernstig ondervoed. Als we niet snel ingrijpen, kunnen zullen naar verwachting 350.000 van hen in de zomer van dit jaar omkomen. De situatie kan niet nijpender zijn dan dit’, zegt Abdelmoula.

Hele Hoorn van Afrika is getroffen

Het grote probleem is aandacht en financiering. Door de oorlog in Oekraïne, en verscheidene andere humanitaire crises in de wereld, zijn de humanitaire hulplijnen dun uitgerekt. De VN heeft een noodplan klaar voor Somalië, en zoekt daarvoor bijna 1,5 miljard dollar bij elkaar. Tot nu toe heeft het nog geen vier procent daarvan ontvangen.

De droogte treft de hele Hoorn van Afrika, met name ook Kenia en Ethiopië. Een slecht regenseizoen in de komende maanden zou resulteren in een reeks van vier regenseizoenen die lager uitvallen dan normaal, en dat is geleden van 1981. Sindsdien is de bevolking in Kenia, Ethiopië en Somalië verdrievoudigd. Voor miljoenen mensen dreigen dus acute niveaus van voedselonzekerheid.