Colombia bant sproeivliegtuigen in strijd tegen cocaplantages

De Verenigde Staten zetten met Plan Colombia al jaren in op het bestrijden van drugshandel en -productie in Colombia. Aangezien negentig procent van de cocaïne die in de VS verkocht wordt afkomstig is uit Colombia, wil de VS met Plan Colombia het aanbod doen afnemen, de prijzen doen stijgen en het druggebruik in de Verenigde Staten laten dalen.

Negentig procent van de cocaïne die in de VS verkocht wordt, is afkomstig uit Colombia.

Sinds 2000 werden onder Plan Colombia sproeivliegtuigen met onkruidverdelger – glyfosaat – ingezet om de cocaplanten te vernietigen: meer dan vier miljoen hectare cocavelden werden besproeid.

Donderdagavond kondigde Colombiaanse president Juan Manuel Santos echter officieel aan het gebruik van sproeivliegtuigen stop te zetten. Colombia is het eerste Zuid-Amerikaanse land dat glyfosaat volledig bant.

Kankerverwekkend

Die beslissing kwam er naar aanleiding van een rapport dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) eind maart publiceerde, en waarin onderzoekers verklaren dat de onkruidverdelger glyfosaat hoogstwaarschijnlijk kankerverwekkend is.

Door de onkruidverdelger nu te bannen, dwarsboomt Colombia het Amerikaanse programma dat de strijd met drugs in de regio aangaat.

Toch komt deze beslissing niet volledig onverwacht. Al sinds 2013 bouwt de Colombiaanse overheid de inzet van sproeivliegtuigen af uit veiligheidsoverwegingen en omdat boeren klaagden dat ook hun andere gewassen door de verdelgers werden vernietigd.

Vorige week waarschuwde het Amerikaanse Bureau voor Nationale Drugscontrole nog dat de cocateelt met maar liefst 39 procent toegenomen is tussen 2013 en 2014, doordat Colombia minder sproeivliegtuigen inzet. Dat brengt een toename van 60 ton verhandelbare cocaïne met zich mee. Daarom dringen de Verenigde staten erop aan dat Colombia het sproeiprogramma voortzet.

Diplomatieke spanning

Colombia is een van de trouwste bondgenoten van de VS in Latijns-Amerika, onder andere door het gezamenlijke drugbeleid. Een einde aan het gebruik van glyfosaat zou wel eens druk op deze relatie kunnen zetten.

‘We accepteren de beslissing en zetten Plan Colombia voort met de overige middelen waarover we beschikken.’

Toch benadrukte de Amerikaanse ambassadeur in Colombia,  Kevin Whitaker, dat het stopzetten geen invloed zal hebben op de diplomatieke relatie tussen beide landen.

‘Het is hun soeverein recht om deze beslissing te nemen. We accepteren de beslissing en zetten Plan Colombia voort met de overige middelen waarover we beschikken’, zei Whitaker daags voor het besluit in een interview met plaatselijke krant El Tiempo.

Zo wordt in Ecuador, Peru en Bolivia de illegale teelt van cocaplanten bestreden door handmatige verwijdering. Die strategie kan volgens president Santos ook in Colombia toegepast worden, al is ze volgens de VS in verschillende regio’s minder haalbaar.

Volwaardig alternatief

Tegenstanders vrezen voor de gevolgen die de ban van glyfosaat met zich zal meebrengen. Cijfers van het VN-kantoor van Drugs en Misdaad (UNODC) tonen namelijk aan dat de cocateelt in Colombia met meer dan twee derde afnam sinds 2000. De sproeivliegtuigen zouden dus wel degelijk hun effect gehad hebben.

‘Indien de regering geen effectieve vervanging voor het sproeien hanteert, zal er een toename zijn van de cocateelt, en dus ook van cocaïne’, waarschuwde Whitaker in hetzelfde interview.