Pesticiden op Hawaï: ‘Je tong zwelt, je spieren doen pijn, het is vreselijk’

‘Dat is de plek waar ze pesticiden spuiten, zelfs als de wind in onze richting staat’, zegt Tammy Brehio terwijl ze vanop haar terras naar een veld wijst een paar honderd meter verderop.

‘Sinds we naar hier verhuisd zijn, hebben we vaak last van keelpijn en hoesten we bijna voortdurend’, zegt de veertigjarige moeder van drie jonge kinderen.

Zij en haar buurman, die liever anoniem blijft omdat hij in de landbouwsector werkt en anders vreest voor zijn job, zeggen dat het spuiten vaak tijdens de nacht gebeurt. ‘Ik word er wakker van’, zegt Brehio. ‘Het heeft een sterke geur en bemoeilijkt het ademen.’

Ideaal groeiseizoen

‘We spuiten geen bestrijdingsmiddelen tijdens de nacht’, reageert Monica Ivey, woordvoerster van Monsanto, het bedrijf dat genetisch gemodificeerde maïs op het veld heeft groeien. ‘Monsanto voldoet aan alle federale en nationale wetten die het verantwoord gebruik van pesticiden regelen.’

Het groeiseizoen gaat hier een jaar lang de klok rond door.

Of het klopt dat bedrijven deze wetten respecteren, is de afgelopen jaren een punt van felle discussie in Hawaï.

De laatste tien jaar hebben Monsanto, DuPont en Dow Chemical uit de Verenigde Staten, Bayer en BASF uit Duitsland en Syngenta uit Zwitserland, hun verspreidingsgebied op Hawaï meer dan verdubbeld. Het groeiseizoen gaat hier een jaar lang de klok rond door, wat deze bedrijven veel tijd bespaart als ze een nieuwe variëteit op de markt willen brengen.

Genetische gemodificeerde maïs

Dit gegeven maakt van Hawaï het epicentrum van de maïs, die genetisch zo gemodificeerd is in laboratoria dat ze goed accordeert met de bestrijdingsmiddelen van deze bedrijven.

De pitten (kernen) groeien op Hawaï en worden daarna naar de Verenigde Staten verzonden waar ze aangeplant en geoogst worden, voornamelijk voor het gebruik als dierenvoeder of ethanol.

De agrochemische bedrijven zijn eigenaar of leasen land op de eilanden uit de Hawaï-archipel Maui, Molokai, Kauai en Oahu. In totaal gaat het om 2 procent van het landoppervlak. Omdat de eilanden bergachtig zijn en de landbouwgrond schaars, grenzen de velden vaak aan huizen, bedrijven en scholen.

Vroeger werden deze velden gebruikt om suikerriet en ananas te groeien, nu zie je hier vooral maïs.

Straffeloos

Het veelvuldige gebruik van pesticiden heeft tot verschillende klachten geleid. De bedrijven wordt verweten dat ze straffeloos zijn en de wetten van de staat aan hun laars lappen.

‘Het voelt aan alsof je zout in je ogen krijgt.’

Die wetten zeggen dat het commercieel toepassen van pesticiden die door de wind kunnen vervoerd worden, strafbaar is en aanleiding kan geven tot een boete van 25.000 dollar of een celstraf van zes maanden.

In 2006 en 2008 was Howard Hurst tewerkgesteld als onderwijzer aan de Waimea Middle School op Kauai.

Hij was toen twee keer getuige van, naar hij vermoedt, wolken geconcentreerde pesticiden die in de richting van de school werden geblazen vanop een nabijgelegen veld dat net behandeld werd met bestrijdingsmiddelen van Syngenta.

‘Het voelt aan alsof je zout in je ogen krijgt. Je tong zwelt, je spieren doen pijn, het is vreselijk’, zegt Hurst. Beide keren werd de school ontruimd en moesten verschillende studenten behandeld worden in een nabijgelegen hulppost. 

Massahysterie

Het Zwitserse bedrijf ontkende dat het die dagen pesticiden had gespoten. De overheid verklaarde dat de evacuaties een gevolg waren van massahysterie die werd uitgelokt door de geur van een uiachtige plant uit de familie van de nachtschadeplanten.

Na de incidenten stopte Syngenta zijn activiteiten op het desbetreffende veld in de buurt van de school en verlegde ze naar een halve kilometer verderop. Volgens Hurst kwam de geurhinder nadien veel minder voor.

In 2013 keurde Kauai een wet goed die bedrijven verplicht om bredere bufferzones te respecteren en de details over wat ze spuiten, waar en wanneer openbaar te maken. Een groep van artsen in Waimea, een plek die langs drie kanten omgeven wordt door maïsvelden, getuigde dat het aantal gevallen van ernstige hartafwijkingen bij lokale pasgeborenen tien keer hoger lag dan het nationale gemiddelde.

Banenverlies

Bennette Misalucha, het hoofd van Hawaii Crop Improvement Association die de agrochemische bedrijven groepeert, wilde niet door ons geïnterviewd worden naar aanleiding van de bezorgdheid van de artsen. In de e-mail waarin ze het interview afslaat, schrijft ze wel dat ze ‘geen geloofwaardige statistische informatie gezien heeft die deze beweringen zou ondersteunen.’ 

De bedrijven die Misalucha vertegenwoordigt, verzetten zich sterk tegen de bufferzones. Ze argumenteren dat het de bedrijven zal verdrijven, wat banenverlies zal veroorzaken, en dat de critici eigenlijk gewoon tegenstanders zijn van genetisch gemodificeerde organismen.

De groep heeft de wet aangeklaagd en een federale rechter volgde hen in hun redenering, zeggende dat enkel de staat bevoegd is om het gebruik van pesticiden te reguleren.

Ook in Maui en Molokai werd een burgerinitiatief tegen het uitoefenen van genetisch gemodificeerde landbouw de kop ingedrukt. De bedrijven spendeerden 8 miljoen dollar om het protest tegen te gaan, het meeste geld daarvan kwam terecht in een politieke campagne, het hoogste bedrag ooit in de geschiedenis van Hawaï.

In Maui heeft Brehio, de moeder van drie, ondertussen samen met haar echtgenoot beslist om hun huis opnieuw te verkopen. ‘Dit is geen veilige plek voor mij en m’n gezin’, zegt ze.

Ondertussen zijn er op de lap grond tussen haar huis en het Monsantoveld in, bouwwerken gestart. Hier worden in totaal 660 ‘betaalbare’ wooneenheden gebouwd. De meest goedkope woningen, zullen net naast het Monsantoveld liggen.