Justitie VS gaf groen licht voor liquidatie Awlaki
Mathias de Graag
02 oktober 2011
Uit een geheime memo van het Amerikaanse ministerie van Justitie blijkt dat er instemming was voor de geslaagde bomaanslag op Anwar al-Awlaki. De Amerikaanse inlichtingendienst (CIA) zou Awlaki anders in leven hebben gehouden. Het geeft mogelijk nieuwe inzichten in het uitblijven van de excuses van president Obama.
Vrijdagochtend werd Awlaki in Jemen door bommen uit een drone, een klein onbemand vliegtuig, gedood. Het Amerikaanse Al Qaidalid was niet het enige slachtoffer. Naast Awlaki overleed door de aanslag nog een andere Amerikaan, Samir Khan uit Queens, New York. De Amerikaanse president Obama liet weten een belangrijke slag te hebben geslagen in de strijd tegen het terrorismenetwerk Al Qaeda.
Bomaanslag roept vragen op
De aanslag is erg omstreden. Volgens de Amerikaanse grondwet heeft elke Amerikaan in de wereld recht op een eerlijk proces. Door verschillende Amerikaanse burgerrechtenorganisaties wordt de aanslag dan ook als illegaal bestempeld. Obama blijft echter wijzen op de strijd tegen het terrorisme en het belang van het uitschakelen van kopstukken van Al Qaeda. Amerikaanse excuses bleven uit na de liquidatie. Naar alle waarschijnlijkheid geldt dit ook voor het publiek maken van het bewijs dat de CIA vlak voor het lossen van de bom had over de verblijfplaats van de voormalig imam. Hoewel Obama het een geslaagde actie noemde, is de andere Amerikaanse dode een bittere pil voor de Verenigde Staten.
Geheime memo
Door de geheime memo hoopt de regering van president Barack Obama zich in te dekken tegen juridische problemen die mogelijk kunnen ontstaan als een Amerikaanse overheidsdienst Amerikanen doodt. De vrees was dat Amerikanen in opstand zouden komen, omdat Awlaki geen eerlijk juridisch proces heeft gekregen voor zijn dood. Het doden van terreurverdachten komt volgens veel deskundigen op het gebied van internationaal recht namelijk neer op buitenrechtelijke executie of moord.
Anwar al-Awlaki
De gedode oud-imam werd ervan verdacht rekruteur te zijn van Al Qaeda. Hij vestigde zijn naam vooral op internet vanwege zijn blog en facebook-pagina. Mede dankzij deze online-activiteiten werd hij ook wel de “de Bin Laden van het internet” genoemd. De in Amerika geboren Awlaki stond hoog op de lijst van terrorismeverdachte personen. Op 17 januari van dit jaar heeft een rechtbank in Jemen de islamitische geestelijke veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf wegens het aanzetten tot moord op buitenlanders.
Ogen op Jemen en president Saleh
De Verenigde Staten hebben Jemen sinds de Arabische opstanden in januari in het vizier. Het land kent de langstdurende opstand in de regio sinds de aanvang van de Arabische lente. Vrijdag, op de dag van de bomaanslag op Awlaki, keerde president Saleh terug naar het armste land in het Midden-Oosten. In Saudi Arabië was hij herstellende van de aanslag op de moskee nabij zijn presidentieel paleis in Jemen begin juni. Bij zijn terugkomst stelde Saleh voorwaarden aan zijn aangekondigde einde als president. Eerder al maakte hij bekend niet meer mee te zullen doen als presidentskandidaat tijdens de volgende verkiezingen. Hij weigert plaats te maken voor zijn politieke tegenstanders en stapt alleen maar op als hij zelf mag beslissen wie zijn opvolger wordt.
Marc Lynch, directeur van het instituut voor Midden-Oostenstudies aan de George Washington Universiteit, zei vorige week tegen de Britse pers dat de Verenigde Staten dit gedrag van Saleh niet moeten accepteren en nog meer druk moet uitoefenen op het vertrek van de president. Tot nu toe houden de VS nog altijd vast aan het GCC-akkoord: het akkoord met de raad voor samenwerking van de Arabische golfstaten. Met de nieuwste ontwikkelingen behoort een goede uitkomst voor dit akkoord steeds minder tot de mogelijkheden.
Een ander belangrijk aspect voor de VS om actief de aandacht te blijven vestigen op Jemen, is de aanwezigheid van Al Qaeda in het land. Volgens de Amerikaanse autoriteiten schuilen veel leden van dit terreurnetwerk in de Jemenitische bergen.