Marokko zoekt diplomatieke steun voor VS-voorstel Westelijke Sahara
Nazar Al-Aly
25 juli 2002
Marokko heeft zijn diplomatieke inspanningen in een
hogere versnelling gezet om steun te zoeken voor een Amerikaans voorstel
over de toekomst van de Westelijke Sahara. Dat wordt op het einde van de
maand ter goedkeuring voorgelegd aan de VN-Veiligheidsraad. Het voorstel
geeft de Westelijke Sahara substantiële autonomie, maar laat defensie,
buitenlandse zaken en monetair beleid in de handen van Marokko.
Marokko viel de Westelijke Sahara binnen nadat Spanje het gebied in 1975
verliet. De lokale Sahrawi’s zetten hun onafhankelijkheidsstrijd tegen de
Spaanse kolonisator verder tegen Marokko, onder leiding van het
Polisariofront (Frente Popular para la Liberación del Sagiat Al-Hamra Rio
de Oro) en met steun van Algerije. In 1991 werd door de bemiddeling van de
Verenigde Naties een staakt-het-vuren bereikt, en sindsdien is het relatief
rustig in het mineralenrijke stuk woestijn dat grenst aan Marokko, Algerije
en Mauritanië
Koning Mohammed VI stuurde gezanten naar China en Ierland, een permanent en
een tijdelijk lid van de Veiligheidsraad, om hun steun te vragen voor het
plan. Groot-Brittannië, Frankrijk, Kameroen en Guinea zouden al gewonnen
zijn voor het voorstel, maar voor goedkeuring zijn de stemmen van negen
landen nodig. De VS willen dat secretaris-generaal Kofi Annan zijn speciale
gezant James Baker vraagt “het kaderakkoord te herzien”. Dat bevatte als
opties onder meer een referendum over onafhankelijkheid en de opdeling van
gebied tussen Marokko en een nog op te richten onafhankelijke staat.
Marokko’s grootste tegenstander in deze zaak is buurland Algerije, dat het
Amerikaanse voorstel verwerpt als “te pro-Marokkaans”. “De Westelijke
Sahara is geen Marokkaanse provincie, maar illegaal bezet gebied”, zo
schreef de Algerijnse VN-ambassadeur Abdallah Baali in een brief aan de
Veiligheidsraad. Algerije rekent samen met het Polisariofront op Rusland om
het Amerikaanse voorstel af te blokken. Rusland deed dat al met een
voorstel in mei, waarin een een opdeling van het gebied werd voorgesteld.
Dat ontlokte toen scherpe kritiek uit Rabat. Algerije en het Polisariofront
noemden het Russische initiatief “verstandig”.