Oost-Ghoeta dreigt het nieuwe Aleppo te worden

Oost-Ghoeta, is al sinds het begin van de Syrische oorlog in 2011 een bolwerk van burgerlijke en gewapende oppositie. Het gebied wordt bovendien al vier jaar belegerd en gebombardeerd door het Syrische regime, dat er ook de toevoer van humanitaire middelen, zoals voedsel en medicijnen, controleert.

‘De humanitaire situatie is al jaren erbarmelijk slecht in Oost-Ghoeta’, vertelt Willem Staes, ‘maar in de laatste maanden is er sprake van een enorme achteruitgang.’

Syrische activisten trekken aan de alarmbel. Ze waarschuwen ervoor dat Oost-Ghoeta, een gebied ten oosten van Damascus dat meer dan 400.000 inwoners telt, het nieuwe Aleppo dreigt te worden. Sinds midden 2017 is het Syrische regime begonnen met de toevoertunnels en de weinige grensovergangen die dit gebied nog met de buitenwereld verbonden, te sluiten. Hierdoor komen er nu zo goed als geen goederen meer in de regio binnen’, vertelt Willem Staes.

Surrender or die

‘De dramatische situatie in Oost-Ghoeta is de zoveelste illustratie van een doelbewuste surrender or die-belegeringsstrategie, waarbij deze gebieden tot overgave worden gedwongen en de burgerbevolking en strijders gedwongen verplaatst worden’, meldt Staes. ‘Het komt er op neer dat de belegerende partij, in dit geval het Syrische regime, op alle mogelijke manieren het leven onmogelijk probeert te maken binnen het belegerd gebied.’

‘De dramatische situatie in Oost-Ghoeta is de zoveelste illustratie van een doelbewuste “surrender or die”-belegeringsstrategie, waarbij deze gebieden tot overgave gedwongen worden.’

Volgens de Syrian-American Medical Society (SAMS) blijven er nog slechts 107 dokters over om de meer dan 400.000 inwoners in Oost-Ghoeta te behandelen. Er is een acuut tekort aan medicijnen, vaccins en andere medische uitrusting. Bovendien lijden meer dan 1.100 kinderen aan acute ondervoeding.

‘Het Syrische regime doet echt alles om het leven van de gewone burger onmogelijk te maken’, zegt Staes. ‘Ze bombarderen burgers doelbewust om op die manieren die gebieden tot overgave te dwingen en de bevolking en strijders te verplaatsen. Ze doen dit door humanitaire konvooien te stoppen en de toegang van medicijnen en voedsel te blokkeren. Bovendien worden ziekenhuizen en ambulances doelbewust gebombardeerd en worden landbouwvelden in brand gestoken.’

Door het afsnijden van alle aanleveringswegen stijgen de voedselprijzen torenhoog. Een kilo rijst kost bijvoorbeeld 4 euro, een kilo suiker 10 euro. Dit terwijl het gemiddelde inkomen van een familie in Oost-Ghoeta ongeveer 90 euro per maand bedraagt. Voedingsmiddelen zijn dus ronduit onbetaalbaar.

Deze surrender or die-belegeringsstrategie werd de afgelopen jaren onder meer uitgevoerd in Oost-Aleppo, al-Waer, Daraya, Hosh Nasri, Moadamiya, Qudsaya en al-Hameh. “Siege Watch” meldt dat er in totaal 821.000 Syriërs in 34 belegerde gemeenschappen leven. ‘Het Syrische regime is verantwoordelijk voor 88% van deze belegeringen.’

Er heerst een Syrië moeheid

‘Een groot probleem vandaag is dat de situatie in belegerde gebieden totaal genormaliseerd lijkt te geraken.’ Daar waar eind vorig jaar mensen en beleidsmakers tenminste nog verontwaardigd reageerden op de situatie in Oost Aleppo, wordt er nu gewoon moedeloos toegekeken. Bovendien lijkt er een enorme Syrië-moeheid te heersen bij de internationale gemeenschap. Niemand binnen de internationale politiek doet nog veel moeite om druk uit te oefenen op de belegerende partijen. Activisten ter plekke trekken aan de alarmbel en roepen om Oost-Ghoeta in de internationale schijnwerpers te zetten.’

‘Er heerst een enorme Syrië-moeheid bij de internationale gemeenschap.’

‘In het verleden hebben we gezien dat internationale aandacht wel degelijk tot vooruitgang ter plekke kan leiden. Toen de gruwelfoto’s van uitgemergelde kinderen in Madaya naar buiten kwamen, was er opnieuw een golf van internationale aandacht. Door die aandacht volgde politieke druk en die politieke druk resulteerde uiteindelijk in kleine verbeteringen van de humanitaire situatie ter plekke. De belegering werd niet opgeheven, maar er werden opnieuw meer humanitaire middelen toegelaten. Dat zou ook op zijn minst voor Oost-Ghoeta moeten gebeuren.

Het geweld woedt wel degelijk voort

‘Er wordt veel minder gerapporteerd over de oorlog in Syrië en mensen denken dat het einde van de oorlog in zicht is’, zegt Staes. ‘Het Astana-proces, waarbij Rusland, Turkije en Iran sinds mei 2017 verschillende overeenkomsten sloten over 4 “de-escalatie zones”, heeft bijgedragen aan deze teneur. Binnen deze zones zou er een lokaal staakt-het-vuren komen en de doorgang van humanitaire goederen gegarandeerd worden.’

‘Implementatie van deze de-escalatiezones laat echter te wensen over. Oost-Ghoeta is 1 van de 4 “de-escalatiezones” waarover de afgelopen maanden in Astana onderhandeld werd. Het is duidelijk dat het geweld hier niet is opgehouden en dat humanitaire konvooien niet toegelaten worden’, meldt Staes.

‘Europese lidstaten moeten het Syrische regime en Rusland duidelijk maken dat grotere humanitaire toegang een absolute prioriteit is. Zonder grotere humanitaire toegang verliest het Astana-proces elke geloofwaardigheid’, zegt Staes. ‘De VN moet ondertussen actie ondernemen om de urgente medische gevallen te evacueren.’