Palestina in de ban van de honger

Op 24 april jongstleden gingen minstens 100 Palestijnen. Ze verzetten zich met deze actie tegen de uitzichtloosheid van administratieve detentie en hopen zo de aandacht van de internationale gemeenschap te trekken. Na 56 dagen te leven op water en zout trekken de mensenrechtenorganisaties aan de alarmbel.

De aanleiding van de hongerstaking is de eindeloze verlenging van de administratieve detentie. Zo zit de jongste gedetineerde, Ahmed Rimawi (19 jaar) al anderhalf jaar vast zonder expliciete aanklacht. Zoals velen vernam ook hij de verlenging van zijn detentie pas op de dag dat hij aanvankelijk zou vrijkomen. Anderen protesteren omdat hun detentie verlengd wordt, hoewel ze vrijgesproken waren.

Ze verzetten zich met tegen de uitzichtloosheid van administratieve detentie en hopen zo de aandacht van de internationale gemeenschap te trekken.

Intussen is de gezondheidstoestand van de Palestijnse gedetineerden zeer kritiek. Sommige hongerstakers hebben interne bloedingen, bloedinfecties, last van geheugenverlies of andere neveneffecten van de langdurige voedselonthouding. Zowel Palestijnse als Israëlische bronnen bevestigen dat de meeste hongerstakers naar ziekenhuizen overgebracht zijn. Aanvankelijk waren ze opgelucht met het vooruitzicht de gevangenis te verlaten, maar hun optimisme bleek voorbarig.

Tijdens een gesprek vertelt Gavan Kelly, coördinator van mensenrechtenorganisatie Addameer, over de context en de inzet van de huidige hongerstaking. ‘Opvallend is dat zelfs voor mensenrechtenorganisaties het niet helemaal duidelijk is hoeveel hongerstakers er precies zijn. Wel kan ik bevestigen dat er bij het begin van de hongerstaking 192 administratief gedetineerden waren, waaronder 8 leden van de Palestijnse Wetgevende Raad’, aldus Gavan Kelly.

Volgens de mensenrechtenorganisatie houdt de Israëlische regering hen bewust in het duister om te vermijden dat de hongerstakers kracht zouden putten uit steunacties.

Het gevaarlijke spel van Shin Bet

Hongerstakingen zijn vrijwel het enige strijdmiddel van de Palestijnen, mede omdat de Israëlische overheid er vooralsnog niet in geslaagd is deze te beëindigen zonder toegevingen te doen. Zo leidde de laatste massahongerstaking, in 2012, ondanks zware strafmaatregelen voor de gevangenen, tot de vrijlating van een honderdtal gedetineerden en tot een verbetering van de levensomstandigheden binnen de gevangenis.

Dat was volgens Shin Bet, de Israëlische inlichtingendienst, een ernstige fout, schreef de krant Haaretz op 9 juni. Zij adviseren eerste minister Netanyahu niet meer te onderhandelen met de huidige hongerstakers en zouden ervan overtuigd zijn dat de hongerstakers hun actie zullen stopzetten als de Israëlische premier geen gehoor geeft aan hun eisen. De kans dat de gedetineerden de hongerstaking niet overleven is echter reëel, het risico dat er massaprotesten zouden volgen, al dan niet met geweld, nemen ze erbij.

De foie gras van Netanyahu

Gedwongen voeding van gevangenen gebeurt immers op dezelfde manier als het vetmesten van ganzen.

Nochtans wijst alles erop dat de gedetineerden letterlijk tot het uiterste zullen gaan om hun rechten te verdedigen. Als antwoord heeft eerste minister Netanyahu een wetsvoorstel ingediend bij het Knesset om de hongerstakers onder dwang voeding toe te dienen. Wie zich hierbij een vastberaden verpleger met een paplepel voorstelt, heeft het mis. Gedwongen voeding van gevangenen gebeurt immers op dezelfde manier als het vetmesten van ganzen.

Zowel de Wereld Artsenvereniging als de Israëlische Artsenvereniging veroordelen deze praktijk. Niet alleen is het een uiterst pijnlijke martelmethode, het brengt de gezondheid onomkeerbare schade toe en heeft reeds aan verschillende hongerstakers het leven gekost.

Het invoeren van wat in Guantanamo force feeding heet, is wellicht een doeltreffende manier om gevangenen te ontmoedigen in hongerstaking te gaan en zo het Palestijnse verzet binnen de gevangenismuren de kop in te drukken.

Farewell with smiling faces

Mensenrechtenactivisten en Palestijnse burgers hekelen het gebrek aan daadkracht of zelfs ondubbelzinnige stellinginname van de internationale gemeenschap. Ze veroordelen de partijdigheid van de democratische wereld die begrip lijkt te tonen voor het buitenproportionele geweld van het Israëlische leger en de straffeloosheid waarmee het terreur zaait in de bezette gebieden.

Volgens Gavan Kelly is de nood hoog, al betwijfelt hij of de redding nabij is. Niet alleen de gevangenen gaan erop achteruit, het hele land kwijnt zienderogen weg. De illegale kolonies blijven groeien terwijl de opbouw van een Palestijnse samenleving met allerhande middelen wordt verhinderd, administratieve detentie draagt hier duchtig aan bij.

Een week geleden slaagden hongerstakers erin hun testament naar buiten te smokkelen. Ze roepen het Palestijnse volk op tot solidariteit met de gevangenen en vragen hun medeburgers het verzet nooit op te geven. Ze hebben ook een boodschap aan de rest van de wereld: ‘To people of dead conscience worldwide, […] We bid farewell with smiling faces.’