President Burundi teruggekeerd naar paleis
Laura Ritter
15 mei 2015
Op 15 mei is president Pierre Nkurunziza teruggekeerd naar zijn paleis in de Burundese hoofdstad Bujumbura. Drie generaals zijn op dezelfde dag gearresteerd.
‘Dit bevestigt dat de coup is mislukt’, zegt Thijs Van Laer vanuit Bujumbura. Hij werkt bij de non-gouvernementele organisatie 11.11.11 als beleidsmedewerker voor Centraal-Afrika. ‘De sfeer is momenteel kalm, maar er hangt veel af van een speech die president Nkurunziza gaat houden op de publieke radio.’
Rustige nacht
Lees ook: Couppoging in Burundi, de adelaar is nog niet geland
Ambassades hebben hun advies lichtelijk aangepast op 15 mei na een rustige nacht. Mensen mogen weer naar buiten in de hoofdstad, al blijft het beter om binnen te blijven. Van Laer bevindt zich net buiten het centrum. ‘Het is hier rustig, waardoor ik naar buiten durf. Maar het centrum mijd ik voorlopig.’ De manifestaties zijn namelijk niet voorbij, ‘er klinken nog altijd schoten’, vertelt Van Laer.
‘Er klinken nog altijd schoten.’
Naast schoten hoort hij gezang. ‘Zojuist liep een groep zingend voorbij. Zij zijn onderweg naar het paleis, om hun steun aan president Nkurunziza te betuigen. De hoofdstad vult zich met Burundezen die voor de regering zijn, tegenstanders ga je daar nu niet vinden’, vervolgt de 11.11.11 beleidsmedewerker.
Speech president allesbepalend
Nkurunziza gaat een speech op de publieke radio houden. Dat is nu de enige zender die uitzendt, de andere radiostations zijn gesloten en beschoten. ‘De sfeer van de komende dagen zal van die speech afhangen’, zegt Van Laer. Hij verwacht dat Nkurunziza de verkiezingen uitstelt, ‘anders zou de regering binnen een week alle voorbereidingen moeten treffen.’ Van Laer hoopt dat de president afziet van een derde ambtstermijn, ‘al is die kans heel onwaarschijnlijk.’
‘Spierballentaal zorgt voor nieuwe protesten.’
Nkurunziza kan door zijn speech spanningen in Burundi verminderen. ‘De president kan de radiostations heropenen en de politie opdracht geven om demonstranten te arresteren en een eerlijk proces te geven’, meent Van Laer. De andere kant van het spectrum, arrestanten executeren, is Burundi ook niet vreemd. In februari publiceerde de mensenrechtenorganisaties Human Rights Watch (HRW) nog een rapport waarin zij de regering beschuldigt van minstens 47 executies in de provincie Cibitoke.
‘Als de president met spierballentaal komt, zullen er opnieuw protesten komen’, vreest Van Laer.
Bevolking voelt hoe dan ook gevolgen
Of er nieuwe protesten komen ligt eraan ‘hoe je de situatie bekijkt. Enerzijds zeggen burgers: de president is verzwakt. Binnen het leger zijn spanningen. Na de coup zijn speculaties hierover verdwenen, we weten het nu zeker. Anderzijds zeggen Burundezen: de president heeft laten zien de sterkste te zijn, daarom moeten we niet aanvallen.’
In beide scenario’s voelt de bevolking de gevolgen. ‘Het leger beschermt wijken nu minder, omdat het lijkt of zij opnieuw een coup wil plegen als zij te veel in actie komt. Naast minder bescherming kunnen mensen niet naar hun werk, is er geen stromend water en verloopt de toevoer van voedsel moeizaam.’