De radiozender die Indiase boeren een stem geeft

‘Toe, zing een liedje voor ons’, vraagt een vrouw met een dictafoon in de hand aan de tachtigjarige Chenabai Kushwaha in het dorp Chitawar. We bevinden ons in het Tikamgarh-district van de centraal gelegen Indiase staat Madhya Pradesh. Kushwaha diept een melancholisch deuntje op over een achtjarig meisje dat haar vader smeekt om haar niet uit te huwelijken.

Met ongeveer 250.000 luisteraars verspreid over een twaalftal dorpen in de landbouwregio Bundelkhand wil de radiozender een stem geven aan een van de zwaarst getroffen gemeenschappen van India.

Extreem weer

Het merendeel van de 18,3 miljoen inwoners hier zijn boeren, en de lijst van moeilijkheden waar ze elke dag mee worstelen, is eindeloos.

Vorig jaar verloren de meeste boeren de helft van hun wintergewassen als gevolg van onverwachte, hevige regenbuien. Het extreme weer heeft van landbouw een nachtmerrie gemaakt in dit deel van de wereld.

Eerder dit jaar hebben tal van uitgehongerde boeren, die zich tot over hun oren in de schulden hadden gestoken, de handdoek geworpen. Het slechte weer, miserabele oogsten, en het gevoel dat ze door de overheid in de steek worden gelaten, deed hen de das om.

In deze harde realiteit kan iets eenvoudig als een radiozender een verschil maken. Voor de luisteraars die er dagelijks op afstemmen, is het een soort reddingsboei geworden.

Eigen dialect

Volgens Naheda Yusuf van de ngo Development Alternatives in Delhi, die Radio Bundelkhand hielp lanceren in 2008, zijn 99 procent van de luisteraars boeren. De regio heeft een eigen cultuur, dialect en eigen tradities.

‘Het is radio gemaakt door en voor de mensen van deze regio. Het verbindt hen door het Bundeli-dialect, en verschaft informatie over zaken die hen aanbelangen’, legt Yusuf uit.

Drie kwart van de programma’s gaan over landbouw, zoals landbouwtechnieken, manieren om ongedierte onder controle te houden, marktprijzen, weersvoorspellingen en updates over de klimaatverandering.

Een deel van de informatie komt van de overheid, bijvoorbeeld van de departementen landbouw en meteorologie, maar het merendeel is afkomstig van zes reporters die rechtstreeks met de gemeenschap praten en het nieuws en de opinies verzamelen die relevant zijn voor hun luisteraars.

Een van de twee producers, Gauri Sharma, zegt dat ze thema’s behandelen zoals toegang tot water, ontbossing en zonne-energie. ‘We bespreken het aanplanten van bomen rond de boerderijen, zodat overtollig water van irrigatiepompen nog gebruikt kan worden. En we doen aan bewustmaking over hernieuwbare energie.’

Beter dan televisie of krant

Het publiek reageert bemoedigend, voegt ze eraan toe. Vooral de jeugd belt en schrijft naar de radiozender. In zijn brief bijvoorbeeld vertelt een 18-jarige boer uit Tafarian dat hij 22 fruitbomen rond zijn boerderij heeft geplant, niet langer polyetheen gebruikt en nu wormen inzet om te composteren – allemaal zaken die hij op de radio heeft gehoord.

Een andere luisteraar, Jayanti Bai uit Vaswan, zegt dat de radiozender letterlijk haar gewas heeft gered. ‘De bladeren van mijn okra werden geel. Toen ik hoorde over een bestrijdingsmiddel heb ik dat op de bladeren gesproeid. Het heeft me gered.’

Ze wil als ze genoeg geld bij elkaar kan sparen een radio kopen voor de hele gemeenschap, om aan een boom te bevestigen zodat de vrouwen in de buurt samen kunnen luisteren.

In een regio waar de stroom 8 à 10 uur per dag uitvalt, en waar slechts 48 procent van de vrouwen en iets meer dan 70 procent van de mannen geletterd zijn, is radio een veel betere optie dan televisie of kranten.