Salvadoranen eisen toegang tot leidingwater

“Als het recht op een watervoorziening verankerd zou worden in de grondwet, zou mijn organisatie niet voortdurend ruziën met de overheid”, zegt woordvoerder David Díaz van de Asociación de Desarrollo Comunal Bendición de Dios (Adescobd), een ontwikkelingsorganisatie die ijvert voor een betere toegang tot waterbronnen. Adescobd voert al zeven jaar strijd tegen de burgemeester van de westelijk gelegen stad Tacuba voor de controle over een waterleidingsysteem.

Controle

“De waterleidingen zijn van ons en we hebben er hard genoeg voor gewerkt om het hele systeem op te bouwen”, getuigt bewoonster Ermelinda Hernández over het conflict tussen Adescobd en het stadsbestuur. Het waterleidingsysteem nabij Tacuba werd gebouwd door Adescob met steun van het Amerikaans Agentschap voor Internationale Ontwikkeling (USAID), maar de burgemeester probeerde het project te kapen.

“Hij wilde controle krijgen over de boerderij waar de waterbron van ons leidingsysteem ligt. Bovendien wil hij water verkopen aan dorpen buiten onze gemeente, waardoor we opnieuw een watertekort krijgen”, klagen andere dorpsbewoners. Volgens Adescobd-woordvoerder Díaz zou de strijd om de toegang tot water veel eenvoudiger zijn als hun rechten gewaarborgd zouden worden door de Salvadoraanse grondwet.

Grondwet

Op 30 oktober stemden rechts-conservatieve parlementsleden van de Nationale Verzoeningspartij (PCN) en de Nationalistische Republikeinse Alliantie (ARENA) de bekrachtiging van een eerder goedgekeurde grondwetshervorming weg, waardoor het recht op water en voedsel opnieuw op losse schroeven staat. Het oorspronkelijke amendement werd in april 2012 bijna unaniem goedgekeurd met 81 op 84 stemmen. Door het politieke eenkamerstelsel van El Salvador moeten grondwetshervormingen in één legislatuur een goedkeuring krijgen en in de volgende legislatuurperiode worden bekrachtigd.

De bedoeling van het amendement was om de overheid te verplichten om watervoorziening aan de bevolking als topprioriteit te beschouwen, zegt de Salvadoraanse activiste Karen Ramírez. Volgens de tekst van het amendement is het de verantwoordelijkheid van de Staat om waterbronnen op een juiste manier te beheren zodat de bevolking gemakkelijk toegang heeft tot leidingwater. Op dit moment ligt het beheer van leidingwater in handen van het Salvadoraanse staatsbedrijf ANAA, dat geen bevoegdheid heeft over de verdeling van waterbronnen.

Klacht

Momenteel hebben de dorpen die bij Adescobd zijn aangesloten nog steeds vrije toegang tot leidingwater, zelfs na een rechtszaak voor het Salvadoraanse Hooggerechtshof waarbij een dwangbevel tegen de burgemeester van Tacuba werd afgewezen. Om de vrije toegang te behouden, is de organisatie van plan om een rechtszaak te beginnen bij de Inter-Amerikaanse Mensenrechtencommissie (IACHR).

Voor de plattelandsbevolking van El Salvador is de toegang tot leidingwater nog steeds beperkt. In het Latijns-Amerikaanse land heeft maar 70 procent toegang tot leidingwater, dat vaak van een bron komt. Dankzij een waterleidingsysteem kan daar verandering in komen. “Vroeger moesten we twee uur naar de rivier lopen om onze kruiken te vullen. Nu kunnen we vlakbij ons huis water halen”, vertelt dorpbewoonster María Esther Gómez.