Staat de Palestijnse Westoever opnieuw op ontploffen?

‘De Israëlische regering steekt een mes in de rug van gematigde Palestijnse krachten, door opnieuw aan te tonen dat geweld leidt tot Israëlische toegevingen terwijl geweldloos verzet resulteert in een uitbreiding van de kolonies’

De Israëlische Nationale Planningsraad keurde op 10 september de creatie van het “Mount Scopus Nationaal Park” in Oost-Jeruzalem goed. Zeventig hectare land van de Palestijnse dorpen al-Tur en al-Issawiyyeh zouden zo geannexeerd worden.

De goedkeuring van het nationale park komt er nadat de Israëlische regering eind augustus 400 hectare land nabij Bethlehem annexeerde. De Israëlische koloniewaakhond Peace Now had het toen over een ‘ongeziene inbeslagname van land’ die de realiteit in het gebied rond Bethlehem ‘dramatisch’ veranderde.

Peace Now zag hierin het bewijs dat de Israëlische Eerste Minister Netanyahu niet geïnteresseerd is in vredesonderhandelingen.

‘De Israëlische regering steekt een mes in de rug van President Abbas en de gematigde Palestijnse krachten, door opnieuw aan te tonen dat geweld leidt tot Israëlische toegevingen terwijl geweldloos verzet resulteert in een uitbreiding van de kolonies’, aldus Peace Now. 

Oplopende spanningen

De recente annexatie van Palestijnse gronden in Oost-Jeruzalem en Bethlehem komt er op een moment dat de zenuwen in de Westoever uiterst gespannen staan. Sinds de start van de oorlog in Gaza kwamen Palestijnen uit de Westoever en Oost-Jeruzalem massaal op straat om hun solidariteit met Gaza te betuigen.

Cijfers van de Verenigde Naties stellen dat sinds begin juli 21 Palestijnen uit de Westoever en Oost-Jeruzalem gedood werden door het Israëlische leger, en 2.370 Palestijnen gewond raakten. ‘Er was geen sprake van een oorlog hier, nauwelijks enige terreurdaad, enkel kwade manifestaties door diegenen die –begrijpelijk- radeloos waren over het lot van hun broeders in Gaza’, aldus de Israëlische journalist Gideon Levy in de krant Haaretz.

Er is sprake van de grootste arrestatiegolf sinds de tweede Intifida

De Palestijnse mensenrechten-ngo Addameer stelt dat sinds 12 juni (de dag van de verdwijning van drie Israëlische tieners in de Westoever, WS) 1800 Palestijnen werden gearresteerd in de Westoever en Oost-Jeruzalem. De ngo zegt dat er sprake is van de grootste arrestatiegolf sinds de tweede Intifada.

De Vereniging voor Burgerrechten in Israel (ACRI), één van de meest vooraanstaande Israëlische mensenrechtenorganisaties,  zegt dat veel van deze arrestaties uitgevoerd werden door gemaskerde agenten en gepaard gingen met brutaal politiegeweld.  

Het Israëlische leger sloopte sinds begin juli ook 67 Palestijnse gebouwen, waardoor 218 Palestijnen op straat kwamen te staan.

De spanningen in Jeruzalem lopen ondertussen verder op. Haaretz berichtte afgelopen maandag dat sinds begin juli minstens 100 incidenten plaatsvonden waarin de centrale tramverbinding van de stad bekogeld werd met stenen en brandbare voorwerpen. Het is niet altijd even duidelijk wie hier juist achter zit.

Dit nadat eind juni extreemrechtse Israëli’s massaal op straat kwamen nadat de lichamen van drie vermoorde Israëlische tieners werden teruggevonden. De menigtes scandeerden leuzen als ‘dood aan de Arabieren’, en het kwam tot verschillende incidenten waarbij Palestijnen aangevallen werden.

‘Toenemende steun voor gewapend verzet’

Fatah-leiders roepen Abbas ondertussen op  alle veiligheidssamenwerking met Israël, door vele Palestijnen spottend de “cheap occupation era” of “room service occupation” genoemd, stop te zetten.

Uit een nieuwe peiling blijkt dat 72 procent van de Palestijnen zegt voorstander te zijn van gewapend verzet

Leila Shahid, de Palestijnse ambassadeur in Brussel, benadrukte vorige week in de kamercommissie Buitenlandse Zaken dat de tijd voor een diplomatieke oplossing opraakt.

‘Als u uw diplomatieke verantwoordelijkheid onder het internationale recht niet opneemt, kan dit uitgroeien tot een godsdienstoorlog, hoewel het dit nooit is geweest. Indien vreedzaam verzet niets oplevert zullen mensen zich wenden tot gewapend verzet, desnoods met dolken’, drukte Shahid de parlementsleden op het hart.

Dat lijkt bevestigd te worden door een peiling van het gereputeerde Palestinian Center for Policy and Survey Research (PCPSR). Uit de peiling, afgenomen in Gaza en de Westoever in de laatste week van augustus, blijkt dat 88 procent van de Palestijnen het gewapend verzet van Hamas in Gaza steunt. 72 procent zegt voorstander te zijn van gewapend verzet in de Westoever.

Een kruitvat dat op ontploffen staat?

Issa Amro, een door de EU erkende mensenrechtenactivist uit Hebron, schetst in een telefoongesprek met MO* een somber plaatje. ‘De situatie is altijd al gespannen geweest, maar de spanningen zijn enkel toegenomen tijdens en na de oorlog in Gaza. De mensen worden steeds kwader over de brutaliteit van het Israëlische leger en de moedeloosheid en ontgoocheling nemen nog toe’.

Amro zegt dat het Israëlische leger de afgelopen weken de controles en wachttijden bij de checkpoints nog opvoerde, het aantal “vliegende checkpoints” toenam, en er steeds meer wapens opduiken in het straatbeeld. ‘Israël perst de Palestijnen steeds meer uit. Ik denk dat de situatie vroeg of laat zal ontploffen’.

‘De internationale gemeenschap geeft de Palestijnen geen vreedzame middelen tot verzet. Ik verwacht dat de boel ten laatste begin volgend jaar ontploft’

Een medewerker van Addameer nuanceert echter en benadrukt dat er in het verleden ook grote arrestatiegolven zijn geweest die niet tot een escalatie hebben geleid. De huidige arrestatiegolf draagt alleszins wel bij tot een groeiend gevoel van frustratie en moedeloosheid, aldus Addameer.

Dat wordt bevestigd door Yehuda Shaul van Breaking the Silence, een organisatie van voormalige Israëlische soldaten die zich uitspreken tegen de bezetting. ‘De boodschap die we naar de Palestijnen sturen is dat onderhandelingen en veiligheidssamenwerking hen niets gebracht hebben’, aldus Shaul.

Hij onthoudt zich echter van grote voorspellingen: ‘Proberen een profeet te zijn in het Midden-Oosten is nooit een goed idee. De vraag moet echter niet zozeer zijn of er al dan niet een derde Intifada komt, maar of we dit beleid van absolute controle en vernedering van de Palestijnse bevolking willen voortzetten. Wat we nu doen is exact het tegenovergestelde van zo’n verandering van beleid’.

Issa Amro benadrukt dat de tijd voor een vreedzame oplossing opraakt. ‘De mensen willen dat de internationale gemeenschap serieuze druk op Israël uitoefent, bijvoorbeeld door ons te laten toetreden tot internationale instellingen en het Internationaal Strafhof’.

‘Ze willen zien dat er iets gebeurt, dat zou hen hoop geven dat er iets kan veranderen. De internationale gemeenschap geeft de Palestijnen echter geen vreedzame middelen tot verzet. Ik verwacht dat de boel ten laatste begin volgend jaar ontploft’.