Verband tussen smeltend noordpoolijs en strenge Europese winters

Wetenschappers vermoeden al een tijdje dat het smelten van het noordpoolijs aan de basis ligt van de strengere Europese winters. Nu is er voor het eerst een link gevonden.

Wetenschappers van het Onderzoeksinstituut voor Atmosfeer en Oceaan van de Universiteit van Tokio hebben via computersimulaties ontdekt dat de Barents- en Karazee, een deel van de Noordelijke IJszee net boven Scandinavië en Rusland, van 1979 tot 2013 grote invloed hebben gehad op onze winters, melden ze in Nature Geoscience.

Bij twee klimaatpatronen in die regio, de Arctische Oscillatie en WACE (Warm Arctic and Cold Eurasia) vonden ze een duidelijke link met het smelten van het noordpoolijs enerzijds en de strenge winters in Eurazië anderzijds. Het WACE-patroon is er de laatste tien jaar zo sterk dat de kans op strenge winters meer dan verdubbeld is in Centraal-Eurazië.

Weer warmere winters

Mogelijk wordt de Arctische Oscillatie tegen het einde van deze eeuw sterker dan het WACE-patroon. Als dat zo is, dan zullen de Europese winters weer warmer worden.

Volgens de statistieken neemt het aantal strenge winters in Europa de laatste jaren toe. In 2012 nog kwamen meer dan achthonderd mensen om bij een zware koudegolf, vooral in Oost-Europa.

Tegelijk smelt elk jaar meer noordpoolijs. Het ijs in de Noordelijke IJszee bereikte op 16 september 2012 een absoluut minimumrecord. De ijsoppervlakte was toen 3,41 miljoen vierkante kilometer groot. Nooit eerder sinds het begin van de satellietmetingen in 1979 was het noordpoolijs zo gekrompen. Het vorige record, 4,17 miljoen vierkante kilometer, was in september 2007 gevestigd.