De betekenis van een Naam

In islam zijn er drie niveaus van geloof te bereiken voor de mens. De eerste stap noem je islam zelf: het staat voor het toepassen van de vijf basis principes van deze godsdienst. Dat gaat dan vooral over “wát” je moet doen als moslim. Een beetje zoals de tien geboden in het Christendom: het is even concreet, maar de helft korter. Je móet als moslim…

1) Geloven in Allah. Me dunkt, nogal evident en gemakkelijk als gelovige.

2) Vijf maal per dag bidden. Opstaan,buigen en knielen op een bidmat is op zich erg gezond. Het is een in vorm houden van het lichaam, een soepel houden van je articulaties. Het is ook een manier om een mentale focus, een dagroutine en –ritme te vinden.

Het islamitisch bidden lijkt wat op yoga vind ik, het heeft ook hoogstwaarschijnlijk haar roots erin, al mag ik zoiets waarschijnlijk niet denken. Hoe dan ook, het gebeurt ook op een mat, ook gericht naar het zuidoosten, gericht naar Mekka. Zoals een yoga zonsbegroeting, houden de iets eenvoudigere bewegingen van het moslimgebed de gelovige fit.

3) De Zakat (een soort van aalmoes/belasting-voor-de-armen) betalen. Dit gebod gaat over hoe de moslim concreet financieel minder bedeelden moet helpen. Belasting-België met al zijn gemeenschappelijke kosten en pensioesparen is daarin van nature blijkbaar islamitisch ingesteld.

4) Vasten tijdens de Ramadan. Een maand lang volg je als moslim een uitzonderlijk nacht-dieet om je gewoontes te doorbreken en alles eens in vraag te stellen, jezelf te zuiveren. Het mondt uit op een soort van bevrijdend feest de laatste avond.

En dan uiteindelijk 5) De Hadj: een pelgrimstocht naar Mekka ondernemen. Dat is zowat het hoogtepunt van je leven als moslim, het is een vorm van godsdiensttoerisme, zoals naar Lourdes gaan maar dan verplicht. It’s a life changing experience. Een mijlpaal in je godsdienstpraktijk.

Enfin tot daar de Eerste (vijfdelige) stap in het opvolgen van deze specifieke godsdienst.

Let’s move to level 2.

De Tweede stap in islam is al een pak interessanter. Men noemt het Iman.

Om het kort te houden: de Iman is het “waarom” van de islam. Door de verhalen uit de Koran helemaal te ontleden en te kennen, komt men tot een dieper inzicht en begrijpt men beter de redenen van de regels die je moet volgen in islam.

Deze tweede stap is al meer voor gevorderden, voor theologen, voor passievolle kenners, ook voor Imams; de doorsnee gelovige moslim komt daar niet altijd aan toe. Ali-met-de-pet probeert zich te houden aan wat de Imam –de kenner- zegt, eerder dan zichzelf theoloog te wanen. Als een schaap die een herder volgt, laat je je leiden door een Imam. Je kan het ook vergelijken met het luisteren naar de pastoor of dominee die de Bijbel binnenste buiten kent. De Imam weet “waarom” je “wát” moet doen. En daar luister je dan naar als moslim.

Het moeilijke natuurlijk is wanneer twee Imams verschillende opvattingen hebben, maar dat is een verhaal voor een andere keer. De Imam mag je níet verwarren met het islamitisch begrip Iman; Iman, het “waarom” van de islam, is dus een vorm van kennis en geloof, en het verwijst naar zowel het verstandelijke als naar het emotionele aspect van islam.

De Derde en laatste stap in islam wordt beschouwd als de meest belangrijke.

Het is dat waar ikzelf, een 36-jarige-Belgo-Marokaanse-homoseksuele-vegetarisch-en-atheïstische-choreograaf-opgegroeid-als-moslim-gelovige-die-deze-godsdienst-heeft-verlaten-op 13-jarige-leeftijd-vanwege-z’n-geaardheid-en-het-vergaren-van-nieuwe-inzichten-maar-het-allemaal-nog wel-boeiend-vind-om-me-erin-te-blijven-verdiepen-of-er-met-mensen-over-te-spreken, eigenlijk over wil schrijven…

Ihsan

Wat is Ihsan? Ihsan is het hoogste niveau en je staat ermee het dichste bij God. Het is God eren alsof je hem echt ziet. Het wordt vooral toegepast door Sufi’s, en staat voor perfectie, het mooie, het uitvoeren van dat wat God/Allah vooral zou zoeken. Het is een vorm van religieus ambachtelijk/spiritueel kunstenaarschap.

Ihsan komt van het Arabisch woord Ahsana, wat betekent “de dingen beter doen”. Ihsan betekent dus letterlijk “het Beste” doen. Een prachtig woord, een prachtige instelling. Dervishen draaien op zoek naar Ihsan, Sufi’s schudden hun lichaam en ademen Allah’s naam in en uit in Zhikr rituelen op zoek naar Ihsan… Het staat ook voor elke nobele handeling, elke nobele spirituele intentie, elke goede daad, élke daad doordrongen van zuivere intentie en naastenliefde…

Ihsan is het mooiste wat je in islam kunt volbrengen, het is kunst met de grote K, de crême de la crême van islam, het is het meest moreel handelen…

Van Ihsan, komt de Arabische jongensnaam Ihsane, “perfectie”, dat dus hetzelfde betekent. Het staat voor het uiterst authentieke, het meest belangrijke in het leven. Je handelt alsof je God ziet en alsof hij Jou ziet.

Waarom vertel ik dit allemaal?

Niet om u als lezer tot de islam te bekeren, ik ben er zelf, zoals ik reeds vermelde, van afgestapt toen ik 13 jaar oud was. Ik schrijf dit eerder om de ironie en triestheid van het volgende verhaal te onderlijnen. En misschien met een verlangen enkele vooroordelen (tevergeefs?) te willen opzijschuiven. Vooroordelen over islam, vooroordelen over homoseksualiteit.

Ik vertel dit ook omdat het mijn verhaal had kunnen zijn. Ik voel me erg verwant met de volgende jongeman. Zijn naam was Ihsane.

Ihsane Jarfi

Hij was homo, hij was van Marokkaanse origine, hij was bovendien moslim en leefde in Luik. 

Hij was 32 jaar oud, bijna de leeftijd van Christus. Zijn verhaal eindigt even tragisch.

Het is zaterdag, de nacht van 21 op 22 april 2012. Saturday Night Fever…

Jonathan, Jeremy, Mutlu en Eric waren onder invloed van alcohol en drugs, en kwamen terug van een feestje ter ere van de moeder van één van hen. Ze ontmoeten de spontane en levenslustige Ihsane, die hen een “ondeugend” voorstel van homoseksuele aard doet. De kerels willen hem, zoals ze zelf zeggen, “een lesje leren”.

Ihsane wordt hardhandig aangepakt, zijn ribben worden gebroken, hij wordt overladen door slagen, hij wordt gewurgd. Naakt en bebloed laten de daders hem achter in een verlaten veld in Nandrin-Modave. 

De 1ste mei is Ihsane’s dode lichaam door enkele wandelaars teruggevonden in de weide… bijna een week na het voorval. Zijn dood wordt gekwalificeerd als homofobe doodslag. Als een echte martelaar van de herenliefde, als een Sant Sebastiaan, is hij vermoord door zij die hij had kunnen liefhebben. End of story.

Voor/Oordeel

Eerst denken de media dat hij vermoord is door allochtonen, een gemakkelijke cliché, een haast rascistische verwarring, om daarna in te zien dat hij als homoseksuele allochtoon het slachtoffer was van, ditmaal, “normale” Belgen. Interessante, veelzeggende wending. Het toont de nood dat we hebben om alles in gemakkelijke, voorspelbare vakjes te plaatsen. Een homo-onvriendelijke godsdienst blijkt gemakkelijker te demoniseren dan je eigen “democratische” kinderen.

Ik ben hierin niet naïef. En ook niet objectief. Ik ben zelf een kind van de Marokkaanse gemeenschap, islamitisch opgevoed en homoseksueel. Er is wel degelijke een aanwezige homohaat bij sommige allochtonen… Haat is haat, in welke geur of kleur dan ook. En in welke richting dan ook. En die haat moeten we bestrijden, bij onszelf eerst, en dan bij anderen. Ihsane’s verhaal wordt daarin een kompas tot beter handelen. In zijn naam schuilt de betekenis. 

Offer

In de islamitische moskee wordt er voor Ihsane, voor dit homoseksueel slachtoffer, een ontroerende begrafenis georganiseerd door z’n familie- en vriendenkring. Ze nemen afscheid van hun geliefde en paradoxale “Ihsane”, ”hij die vriendelijk is, hij die liefdadige handelingen uitvoert, hij die van geloof doordrongen is, de perfecte”. Ihsane wordt, zoals de betekenis van z’n naam, een symbool. Voor homo’s, voor moslims, voor allochtonen, voor slachtoffers.

Ironisch hoe in z’n leven z’n handelingen weliswaar verworpen werden door de gelovigen die hem nu eren. Hij bleef altijd zichzelf, overlopend van broederliefde. Hij werd er het slachtoffer van.

“We verwerpen de acties maar niet de persoon” zei iemand uit het godsdienstig milieu. Een uitspraak die bij me aankwam als een zweepslag.

Sta me toe het daar echt moeilijk mee te hebben, de persoon en zijn acties zijn een onafscheidelijk geheel. Hoe durft men Ihsane z’n liefde niet te gunnen, het is zijn menselijk levensrecht. Homoseksualiteit betekent concreet houden van iemand dat gelijk is aan jezelf. Het blijft me verbazen dat sommige religieuze types het daar nog steeds moeilijke mee hebben. Liefde is blijkbaar dodelijk gevaarlijk en verwerpelijk voor sommigen.

Bij Ihsane’s afscheidsplechtigheid wordt z’n waarde in de gemeenschap dan weer pas echt begrepen. Het loopt over van positieve verhalen.

Na wat opzoekwerk over deze jongeman, kom ik te weten dat hij ook concreet écht erg behulpzaam was, hij zorgde voor een kledingwinkel en werd geapprecieerd in de gemeenschap waarin hij zich vertoefde. Hij was levenslustig en genereus. Vandaar ook de grote opkomst bij z’n begrafenis, mensen van allerhande slag bij elkaar in een gedeeld verdriet.

Het is een pijnlijk verhaal. Een verhaal van naastenliefde dat enkel komt na de dood. Samenhorigheid enkel na een offer. Laten we hopen dat dit voorval de islamitische én de Vlaamse gemeenschap een geweten kweekt, ons leert hoe om te gaan met de levenden, hoe om te gaan met elkaar. En op te komen tegen alle vormen van haat.

Deze jongeman is het slachtoffer van haatdragende, bekrompen zielen en ik hoop dat zijn heengaan ons allemaal iets bijbrengt.

Soit.

Het maakt me triest,

het maakt me kwaad,

het maakt me bitter.

Het neemt m’n woorden weg.

Er is hierover nog zoveel te zeggen, maar best is het houden van een minuut stilte.

Bij deze wil ik z’n familie- en vriendenkring veel sterkte toewensen in deze moeilijke tijden voor hen. Ik wens hen en ons allen het Beste. Ik wens hen en ons allen Ihsan.