Hoe 'spontaan' waren de Tibet-rellen?

In de eerste helft van de twintigste eeuw was het vooral het Brits imperialisme dat in Tibet actief was. Het naziregime zond van zijn kant SS-er Harrer om de jeugdige Dalai Lama op het recht(s)e pad te helpen. Beiden zouden levenslang vrienden blijven. Langs Amerikaanse zijde stuurde de voorganger van de CIA namelijk het “Office of Strategic Services”, in 1942 een eerste missie naar Tibet  o.l.v. kapitein Tolstoy (kleinzoon van de Russche auteur) en deze droeg 100 kg “vitale instrumenten” mee en geschenken van Roosevelt voor de Dalai Lama. De Tibetanen vroegen de Amerikanen drie radiozenders voor de lange afstand.
OSS-directeur Donovan steunde vier weken later het idee: de voordelen zouden duidelijk opwegen tegen de kost van nauwelijks 4.500 $. Het State Department had echter ernstige bezwaren want dit zou de Chinezen (de Guomintang-nationalisten) kunnen tegen de borst stoten. Ook voor de nationalisten maakt Tibet overkort deel uit van China sedert de Middeleeuwen.
De radio’s werden toch geleverd in november 1943. Bij een tegenbezoek van de Tibetanen aan de VS begonnen de eerste moeilijkheden. President Truman wou hen maar ontvangen mits aanwezigheid van de Chinese (Taiwan toen) ambassadeur, wat de Tibetanen helemaal niet zagen zitten. Als troostprijs werd de Tibetaanse delegatie dan maar ontvangen door minister van Buitenlandse Zaken George Marshall. In 1949 toen de communistische overwinning waarschijnlijk werd, stelde Ms Bacon van de dienst Verre Oosten van hetzelfde ministerie vast dat het gebied aan strategisch belang zou winnen en vond dat de Verenigde Staten na een communistische machtsovername Tibet niet langer mochten beschouwen als deel van China. Zij stelde dat geheime operaties dan zouden noodzakelijk worden, want het mocht niet opvallen dat de USA tussenkwamen.
Bij het uitroepen van de Volksrepubliek panikeerden de Tibetaanse officiëlen en zonden missies met onder meer de broers van de Dalai Lama uit naar Groot-Britannië, de USA en Indië om militaire steun te vragen. De Britten antwoordden negatief, maar adviseerden Indië klein wapentuig te leveren. Amerikanen en Britten deelden ondertussen alle diplomatieke informatie over Tibet. Nehroe repliceerde met een dubbele politiek: enerzijds het erkennen van de soevereiniteit van China tegenover Tibet en anderzijds in het geheim steunen met Indiase militaire adviseurs en een beperkte hoeveelheid wapens. In 1950 en 1951 werden geheime gesprekken gevoerd tussen Amerikanen en Tibetanen vaak met journalist/missionaris Georges Patterson als bemiddelaar.
De Tibetaanse kwestie werd voor de Verenigde Naties gebracht en daarbij was de Indische stem tot afstel doorslaggevend om unanimiteit te bereiken. De Indiërs wezen toen op het 17 punten akkoord tussen de Volksrepubliek en de Tibetanen. Dit akkoord was vanzelfsprekend een doorn in het oog van de Amerikanen en reeds van in 1951 vroegen zij tijdens de geheime gesprekken dat de Dalai dit akkoord zou opzeggen, in ruil waarvoor zij steun zouden verschaffen en zijn ballingschap zouden regelen. De Amerikaanse politiek tegenover Tibet was middels geheime akties zoveel mogelijk chaos en desintegratie te veroorzaken, aldus assistent staatssecretaris Verre Oosten Walter Robertson. Enerzijds keerden 100 Chinese agenten klandestien voor deze taak naar China terug. Anderzijds waren op een gegeven moment in de Indische deelstaat Assam zoveel Amerikaanse agenten die zich uitgaven als missionaris aktief dat de regering van de deelstaat zich genoopt zag al de missionarissen het land uit te wijzen.
Een andere provincie Uttar Pradesh bekloeg zich over “missionarissen” die stafkaarten opmaakten en radiozenders bezaten. Tussen de journalisten die Tibet konden binnentrekken, was er een Brits journalist die terugkeerde van het grensgebied op 14.000 voet hoog en daar 500 à 2000 muilezels geladen zag met Amerikaans wapentuig.
Een hoge Tibetaanse geestelijke die opriep tot onderhandelingen tussen Chinezen en Tibetanen werd vermoord, naar aangenomen wordt door Britse agenten. Na het leveren van de veldslag om Qamdo schaarde de Tibetaanse bevelhebber die gevangen werd genomen, zich aan de zijde van de Chinezen. Hij zou decennia lang vice-president van China blijven wat hij nu nog op 97 jarige leeftijd steeds is. De Tibetaanse overheid was verdeeld over het 17-punten akkoord dat toeliet dat het Chinees leger de grenzen mocht bewaken maar zich niet zou moeien met het intern (feodaal) systeem. De drie grote kloosters steunden het omdat het hun macht onaangetast liet en de Tibetaanse raad of parlement bekrachtigde de overeenkomst.
Toen Dulles CIA-directeur werd, lanceerde hij de operatie “Schaduw circus” waarbij 259 Tibetanen in Colorado getraind werden in gueriljatactiek, sabotage en radioverbindingen. Voornaamste troeven voor de Amerikanen waren de twee broers van de Dalai, zij het dat Zijne (Schijn)heiligheid  tegen Mao echter zei dat zij geen buitenlandse connecties hadden. Hoedanook bij de Tibetaanse opstand in 1959 smokkelde de CIA-broer de Dalai Lama uit Lhasa en de CIA- gevormde radiotechnici hielden gedurende diens vlucht Dulles dagelijks op de hoogte houden waar de troep zich bevond. Eisenhower kon India overtuigen de Dalai en zijn bende als ballingen te onthalen. In ruil kreeg Indië de belofte toegzegd dat het atoomtechnologie zou worden doorgespeeld.
Niet toevallig heet de eerste Indische kernboom dan ook “Lachende Boeddha”. Na de mislukte Tibetaanse opstand werden nog eens 2100 contra-agenten door der Amerikanen opgeleid die vooral zouden opereren vanuit Nepal. Op het hoogtepunt zouden ze met 15.000 geweest zijn. Vier maal dropten Amerikaanse vliegtuigen ongemerkt wapens voor de Tibetaanse contras. De terreurakties van de in de USA opgeleide Tibetanen duurden voort in de zestiger jaren. De CIA betaalde jaarlijks 1,7 miljoen dollar aan de Dalaï-kliek. Zijne Heiligheid kreeg 180.000 dollar jaarlijks

Circus nu

Geschiedenis zo leerden we op school, dient om het heden beter te begrijpen. Volgens spionagekenner Richard Bennett in “Asia Times” is het onwaarschijnlijk dat de recente rellen in Tibet zouden gebeurd of gepland zijn zonder het weten of goedkeuren van de CIA. Hij voegt er wel aan toe dat de organisatie er wel op zou letten dat de vingerafdrukken van de organisatie niet zouden aangetroffen worden en dat zou gewerkt worden met tussenpersonen. Overigens komt het Amerikaans imperialisme gezien de onpopulariteit van de CIA minder naar buiten met deze organisatie, maar met de organisatie “National Endowment for Democracy (NED)”. Deze organisatie was zowat betrokken in alle zgn kleuren-contrarevoluties van Servië over Oekraïne tot Myanmar en speelde ook een rol in Nicaragua en de Iran contraffaire van Olivier North.
De grootste Tibetbewegingen zoals International Campaign for Tibet (ICT), het Tibet Fund, het in Londen gebaseerde “Tibet Information Network (TIN) en radio “Voice of Tibet” worden allen door de NED financieel ondersteund. John Ackerly voorzitter van “International Campaign for Tibet” –die gretig door de westerse media wordt geciteerd- werkte tijdens de koude oorlog met dissidenten uit Oost-Europa meer bepaald Roemenië. Een andere NGO die bedreven is in het steunen van contraorganisaties is de “Albert Einstein Institution”. Ze staat onder leiding van Colonel Robert Helvey afkomstig van de “Defence Intelligence Agency” . Hij was US-defensieattache in Birma waar hij studenten rekruteerde om zich achter Aung San Suu Kyi te scharen, een andere Nobelprijswinnaar.
Reeds ten tijde van Tienanmen in 1989 gaf hij vanuit Hongkong opleiding aan studenten in technieken bij massabetogingen, nu traint hij Falungongdemonstranten. De organisatie was betrokken bij contra-activiteiten in de Baltische Staten, Servië en Kosovo, Venezuela, maar ook Tibet behoort tot de prioriteiten aldus hun website. Vorig jaar werden 1000 exemplaren van hun standaardwerk “ Van dictatuur naar democratie” met de hulp van de “Gendler Family Foundation” in het Tibetaans vertaald en verspreid. De Stichting probeert de ICT-revolutie in defensiezaken door te trekken naar het burgerlijk protest. Dr P. Ackerman van de Stichting werkt samen met wapenontwerper “Lawrence Livermore Laboratories” aan nieuwe communicatietechnologiën die kunnen gebruikt worden door jeugdbewegingen tegen China zoals dit gebeurde in Servië..

Planning

De Tibetaanse autonomiegroepen planden hun aktie tegen de Olympische Spelen al sinds vorig jaar. Het begon in Brussel in mei 2007 toen 36 verenigingen een aktieplan opstelden in aanloop tot de spelen. Op 26 mei 2007 werd in Turijn de mars van 10 maart 2008 gepland. In augustus vorig jaar volgden dan de eerste Tibetaanse protesten in Brussel, USA, Nederland  één jaar voor de spelen. In januari 2008 werd in Indië de Tibetaanse opstandsbeweging opgezet, met als start de opstand 10 maart (herdenkingsdag van opstand in ’59) en de spelen als culminatiepunt. Zowel in november van vorig jaar ontving de Dalai Lama in Dharamsala USA-onderminister Paula Dobriansky -lid van de neoconservatieve denktank Project for a New American Century- en nadien de Amerikaanse ambassadeur in Indië David Mulford.
Puur toeval natuurlijk. Op 22 januari roept de Dalai op ITV op tot betogen in aanloop tot de Spelen. Eenmaal de steun van de broodheren binnen is, werd gewerkt aan de praktische uitwerking. 40 kaders van het aktiecomitee werden gevormd onder meer door de hoofdredacteur van de “Voice of Tibet”. De Dalai doet een virulente toespraak op 10 maart de dag waarop de opstand van 1959 herdacht wordt. Uitgekiend was dat in Lhasa gewelddadig zou vernield worden op 14 maart wanneer alle journalisten zich normaal in Peking bevinden voor de jaarlijkse zittingen van zowel het Volkscongres als de Consultatieve commissie.
Het zou makkelijk zijn zonder journalisten alle schuld in de schoenen van de Chinezen te schrijven. Viel een beetje tegen want de Britse journalist James Miles had op voorhand lucht gekregen van de spontane beweging en berichtte zowat het tegendeel van wat de westerse media weergaven op influistering van de Tibetbeweging. Andere tegenvaller: in Nepal won een “maoistische” partij de verkiezingen : de doortocht door Nepal van de mars naar Tibet kunnen de organisatoren van de opstand wellicht vergeten.
Toch kon de desinformatiemolen gerust verder draaien volgens het draaiboek. Op 18 maart geeft het State Department een rapport vrij over de mensenrechten in China, drie dagen later bezoekt Nancy Pelosi de Dalai Lama, Bush belt Hu en uit zijn bezorgdheid (niet over Irak), “Reporters zonder grenzen” die ook een deel van hun inkomsten betrekken van de NED en vanuit Taiwan boycotten de Olympische Vlam, Amnesty International levert een bijdrage in het concert met een Chinarapport, de Dalai trekt naar USA voor lezingen…
Enfin het schaduwcircus treedt weer op en het zou gezien het verleden erg naief zijn te geloven dat de dirigenten andere zouden zijn dan vroeger. Overigens heeft een Tibetaans arrestant na de rellen bekend dat hij pamfletten moest uitdelen op last van de veiligheidsdienst van de Tibetaanse regering in ballingschap. En wie staat aan het hoofd van die bewuste veiligheidsdienst: jawel, de CIA-broer van de Dalai lama.

Verwezenlijkingen

De rellen lijken dus allesbehalve spontaan uitgebroken. De meeste Tibetanen hebben ook weinig reden tot gewelddadig optreden. Welke zijn de verwezenlijkingen die de Volksrepubliek op haar aktief mag schrijven? Geldmiddelen zijn belangrijk: 90 pct van de inkomsten van de autonome regio komen van het nationaal niveau. Tijdens de laatste vijf jaren gaf de regering 94 miljard yuan toelagen en investeerde er 34 miljard in de bouw van infrastructuur. Gedurende de laatste zeven jaar groeide het Bruto Regionaal Product met 12 pct jaarlijks. Het gemiddeld inkomen van boeren en herders bedraagt 2788 yuan. De meeste Tibetanen hebben een eigen huis terwijl dat vroeger bij 90 pct niet het geval was. 90 pct van de dorpen zijn verbonden via wegen, allen hebben toegang tot telefonie en 70 pct zijn bereikbaar via post.
Drinkwaterproblemen zijn opgelost voor meer dan één miljoen herders en boeren. De regio nam het voortouw inzake de kostenloze leerplicht zodat voeding en uitrusting op school gratis zijn. Boeren en herders hoeven ook niet te betalen voor de gezondheidszorg. Tibet is eveneens de eerste van de 31 provincies en autonome gebieden waarbij de stedelingen verzekerd zijn voor geneeskundige zorgen. Andere positieve discriminatie is dat Tibetanen meerdere kinderen mogen krijgen. 230.000 armen met een inkomen van minder dan 800 yuan krijgen een bestaansminimum.
De levensverwachting verdubbelde tot 67 jaar evenals de de totale bevolking tot 2,4 miljoen. Vele honderden miljoenen yuan gaan naar het herstellen van tempels, kloosters en erfgoed. Het analfabetisme dat 50 jaar geleden 95 pct bedroeg is gedaald tot 5 pct bij jongeren en personen van middelbare leeftijd, maar bedraagt toch nog 30 pct in totaal. Dit jaar wordt 50 miljoen yuan uitgetrokken om 130.000 boeren en herders een opleiding te geven zodat ze makkelijker een andere baan kunnen vinden.
Voor het leefmilieu in Tibet plant de nationale regering 20 miljard yuan uit te trekken van 2006 tot 2030. Dit jaar worden 30.000 huishoudens voorzien van een methaanput onder de stal, maar de bedoeling is op tot 10 jaar tijd 250.000 huishoudens van schonere energie te voorzien. Tibet leidt het land ook in het gebruik van zonneenergie. Inzake godsdienst tenslotte telt Tibet 1,700 Boeddistische sites/kloosters met 46,000 monniken en nonnen. Tibet is vrij en zal het blijven. Met of zonder Dalai Lama.