Mondiaal kiezen

DIRK VAN DER MAELEN -SP.A: NIEUWE MIDDELEN VOOR BETERE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Jaarlijks sterven nog steeds 10,6 miljoen kinderen vóór hun vijf jaar. Twee derde van de kindersterfte kan met preventie of eenvoudige middelen voorkomen worden, zonder ziekenhuizen, gespecialiseerde geneesmiddelen of medische spitstechnologie. Een absoluut minimum van 38 dollar per jaar per persoon is nodig om de Millenniumdoelstellingen op het gebied van gezondheidszorg te behalen. België moet daarom minimaal zijn belofte van 0,7 procent van het BNP voor internationale solidariteit tegen 2010 waarmaken. En tegen 2015 moeten we alles inzetten om de selecte kopgroep van de 1%-besteders te vervoegen.
Daarnaast willen we dat over tien jaar het budget voor ontwikkelingssamenwerking groter is dan dat voor defensie. Sinds het Pentagon in 2001 zijn budget voor defensie verdubbelde, is de wereld er minder veilig op geworden. Investeren in de sociaaleconomische ontwikkeling van landen is een preventieve manier van buitenlandse politiek die veel duurzamer is.
1% van ons gezondheidsbudget moet voorbehouden worden aan de creatie van een wereldziekenfonds. België moet optreden als katalysator om andere industrielanden tot eenzelfde beslissing te bewegen. Ontwikkelingslanden komen in aanmerking voor financiering van hun gezondheidsuitgaven als ze zelf minimaal drie procent van hun BNP aan gezondheid uitgeven. Als alle geïndustrialiseerde en alle ontwikkelingslanden aan beide voorwaarden voldoen, wordt die 38 dollar overal bereikt.
Er is echter geen tijd om te wachten tot alle geïndustrialiseerde landen de 0,7 procentnorm halen of één procent van hun gezondheidsbudget voorbehouden. We hebben nood aan alternatieve bronnen voor ontwikkelingssamenwerking, zoals mondiale belastingen. In 2004 keurde de Kamer mijn voorstel goed om in de EU  een tobintaks in te voeren. Deze belasting op muntwisseltransacties geeft regeringen meer politieke controle over financiële markten tijdens crisissituaties en remt financiële speculatie af.
Waar de traditionele ontwikkelingshulp gefinancierd wordt door nationale belastingssystemen, genereert deze taks voornamelijk geld van de grote spelers op de financiële markten. De Europese Commissie berekende dat een Europese tobintaks van 0,01 procent 7 tot 11 miljard euro per jaar kan opbrengen. Het gaat dus om een minimale belasting met een maximaal effect op het budget voor ontwikkelingssamenwerking. Aangezien de operationaliteit van deze taks nu afhankelijk is van een Europese overeenkomst, moet België actief pleiten voor de invoering ervan.

SABINE DE BETHUNE -CD&V: DUURZAME ECONOMISCHE GROEI TEN VOORDELE VAN DE ARMEN

Een extra inspanning om de Millenniumdoelstellingen tegen 2015 te bereiken, is absoluut noodzakelijk. Solidariteit en hulpverlening alleen zullen niet volstaan. Daarom moet onze ontwikkelingshulp meer de klemtoon leggen op wat de mensen in het Zuiden zélf kunnen doen om hun welvaart te vergroten.
Meer microkredieten
Ons beleid moet veel meer inzetten op microfinanciering als instrument tegen armoede. Armen hebben geen toegang tot financiële diensten. Via kredieten kunnen ze kleinschalige economische activiteiten uitbouwen om hun inkomen te verhogen. Meer kleine en kortlopende leningen bevorderen niet alleen het ondernemerschap maar helpen ook in de zelfvoorziening. Ik pleit dan ook om een belastingsvermindering van vijf procent toe te kennen aan particulieren die aandelen kopen van ontwikkelingsfondsen voor microfinanciering. Ook de Belgische Investeringsmaatschappij (BIO) moet zich meer richten op risicovolle investeringen in de arme en landelijke gebieden.
Meer familiale landbouw
Onze financiële bijdragen voor landbouw en voedselhulp zijn drastisch gedaald tot 3,8 procent van de totale uitgaven. Dit is een verkeerde optie, aangezien het grootste deel van de bevolking in het Zuiden van de landbouw leeft. Bovendien zijn het uitgerekend de kleine boeren die het vaak met minder dan één dollar per dag moeten stellen. Daarom moet ons land, dat op dit vlak toch heel wat expertise heeft opgebouwd, juist meer investeren in een duurzame en gediversifieerde landbouw én transportsystemen voor voedsel in het kader van een echte streekontwikkeling.
Meer waardig werk
Kinderarbeid en sociale uitbuiting komen nog al te vaak voor. Daarom heb ik in het verleden meermaals gepleit voor een ethische code voor internationale bedrijven in het buitenland, voor meer transparantie van het Nationaal Contactpunt van de OESO en voor een voorbeeldfunctie voor de Nationale Delcrederedienst. Corruptie en misbruik van de zwakke positie van de ontwikkelingslanden moeten effectief gesanctioneerd worden. Kortom, ik pleit voor maatschappelijk verantwoord ondernemen in het Zuiden. 
Ik ben ervan overtuigd dat de armoedespiraal maar doorbroken kan worden indien ons beleid de komende jaren de klemtoon op zelfredzaamheid legt met maar één doel voor ogen: een ‘pro poor growth’.

PETER TOM JONES -GROEN! VAN KLIMAATCRISIS NAAR KLIMAATOPLOSSINGEN

Met An Inconvenient Truth staat het klimaat op de politieke agenda. Eindelijk! Met de verkiezingen in aantocht wordt iedereen verplicht om ten minste lippendienst te bewijzen aan het thema. Laten we evenwel hopen dat de ‘klimaathype’ 10 juni zal overleven. Klimaatwetenschappers luiden al ettelijke jaren de alarmbel. Zij werden amper gehoord. Nu komt daar verandering in. Als we voortdoen zoals we bezig zijn, varen we recht op een ijsberg af. De Britse topeconoom Nicholas Stern heeft becijferd dat ‘niets doen’ zal leiden tot een jaarlijks verlies van vijf tot twintig procent van het Bruto Mondiaal Product.
Het jongste VN-klimaatrapport heeft bevestigd dat de (gevaarlijke) grens van 2°C opwarming “bijna zeker” deze eeuw nog overschreden zal worden. Bij een opwarming vanaf 3°C krijgen meer dan drie miljard mensen te maken met waterschaarste. De landen die niet verantwoordelijk zijn voor het probleem ondervinden de grootste schade. Minstens vier van de VN-Millenniumdoelstellingen worden in gevaar gebracht door de klimaatwijzigingen.
Het Westen draagt een bijzonder zware verantwoordelijkheid.
Klimaatwetenschappers stellen al enkele jaren dat de mondiale broeikasgasuitstoot met zestig procent moet dalen tegen 2050. Voor de westerse landen komt dit neer op een afname van tachtig tot negentig procent. Wij staan voor een historisch kruispunt. Ofwel gaan we voor een verderzetting van het groeigerichte economische ontwikkelingsmodel, met hier en daar enkele groene en sociale correcties. Dit komt neer op het kiezen voor een doemscenario. Ofwel kiezen we voor een totaalvisie, met een overgang naar een ecologische economie.
De speeltijd is voorbij. De sense of urgency dwingt ons om na te denken over ‘radicale’ maar tegelijk realistische oplossingen. Op Europees, federaal en Vlaams niveau kunnen én moeten wij mee het initiatief nemen. Een aanzienlijk deel van de vereiste reductie kan worden gerealiseerd via een technologische revolutie. Het vergt een nieuwe visie op duurzaam produceren met massale investeringen in hernieuwbare energie en schone technologieën. Toch is er meer nodig. Er is ook behoefte aan een nieuwe (sufficiëntie)visie op consumptie: anders, beter en soms ook minder consumeren.
Door een combinatie van sociale, juridische en economische instrumenten is het perfect mogelijk (cfr. Het Klimaatboek) de vereiste daling van de broeikasgasuitstoot te realiseren, zonder verlies aan levenskwaliteit. Het gaat over oplossingen die ervoor zorgen dat we onze olieafhankelijkheid verminderen en iedereen het recht garanderen op een schoon leefmilieu. Oplossingen die bovendien nieuwe werkgelegenheid creëren en de onrechtvaardigheid tegengaan. Dit is een positief én een sociaal verhaal.

KAREL DE GUCHT -OPEN VLD: ONTWAPENEN OM LEVENS TE REDDEN

Sinds de internationale campagne voor het verbod op landmijnen, dat dit jaar zijn tiende verjaardag viert, speelt België een voortrekkersrol inzake humanitaire ontwapening. Landmijnen zijn immers wapens die onaanvaardbare gevolgen hebben voor de burgerbevolking, ook lang nadat een conflict afgelopen is.
Ik heb er bewust voor gekozen om deze rol nog te versterken, want nieuwe uitdagingen dienen zich aan. Recent onderzoek becijferde dat 98 procent van de slachtoffers van clustermunitie burgers zijn. Het verheugt mij dat hierover op de internationale scène de eerste stappen naar een verdrag zijn gezet. Ik wil hier op inspelen door in het najaar een regionale conferentie te organiseren in de hoop alvast de Europese landen achter dit project te krijgen.
Met meer dan 300 000 doden per jaar vormen kleine wapens een van de grootste ‘global killers’. De VN ontwikkelde hierover een actieplan, maar er is meer nodig. Daarom steun ik de vraag voor een internationaal wapenhandelsverdrag. Via een resolutie, door ons gesteund, in de algemene vergadering van de VN is een eerste stap gezet, maar er is nog veel werk. Het is alvast mijn bedoeling om hier als lid van de veiligheidsraad voor te ijveren.
Politiek is keuzes maken. Wie op alle fronten tegelijk strijdt, riskeert diplomatieke ‘overstretch’. Toen ik mij schrap zette tegen de uitvoer van een munitiefabriek naar Tanzania, was dat niet om populariteit te zoeken in dit land, dat we nochtans nodig hebben voor onze vredesinspanningen in Centraal-Afrika. Soms moet je durven voor een principiële opstelling kiezen, tegen interne en externe weerstanden in.
Dit is echter niet altijd mogelijk. Het diplomatiek krediet van België is beperkt, en laat helaas geen tournee générale toe. De juiste gevechten kiezen en sommige helaas aan je laten voorbijgaan, is cruciaal voor het bereiken van concrete resultaten, hoe beperkt ook. Het is de rol van de vredesbeweging om op alle fronten tegelijk te strijden, er op te wijzen dat de initiatieven nog niet ver genoeg gaan en mij te wijzen op de hiaten in het beleid. Het is echter mijn rol om deze pijnlijke keuzes te maken.
De voortrekkersrol van België hierin is voor mij enorm belangrijk. Wie er ook minister van Buitenlandse Zaken wordt na 10 juni, dit is een rol die we absoluut moeten blijven spelen.