Geen hoogradioactief afval in Boomse kleilaag

In dit plan, dat nog tot 6 september openligt voor publieke consultatie, wordt alle aandacht gericht op de optie van diepgeologische berging in de ‘Boomse Kleilaag’. Dit betekent dat het gevaarlijke afval voorgoed wordt begraven in kleilagen op 200 meter diepte. Greenpeace verzet zich tegen deze optie en  herinnert eraan dat er tot nu toe geen enkele bewezen oplossing is voor de veilige berging voor hoogradioactief afval.
NIRAS wil dat de federale regering eind 2010 een principebeslissing neemt over de berging van hoogradioactief afval. Die beslissing zal de lijnen uitzetten voor de komende decennia. In het ontwerpplan wordt voluit ingezet op diepgeologische berging. Dit houdt in dat het gevaarlijke hoogradioactieve afval in stalen containers wordt begraven in kleilagen.
Volgens NIRAS is de Boomse kleilaag hiervoor het meest aangewezen gastgesteente. Alternatieven, zoals de verlengde bovengrondse opslag, worden amper behandeld. Het opdringen van de diep-ondergrondse optie impliceert dat er geen permanente inspectie meer mogelijk zal zijn zodat de afvalcontainers nooit meer gecontroleerd en gerecupereerd kunnen worden.
‘Met dit plan vraagt NIRAS om goedkeuring te verlenen aan een methode die oncontroleerbare en dus onaanvaardbare  risico’s inhoudt’, zegt Eloi Glorieux, campagneverantwoordelijke Energie bij Greenpeace België. ‘Dit soort afval blijft honderdduizenden jaren, dus langer dan de bestaansgeschiedenis van de mens, gevaarlijk en radioactief. Het vereist een permanente opvolging en mag zeker niet onomkeerbaar geborgen worden. Als er in de toekomst een oplossing zou komen om radioactiviteit definitief te neutraliseren, kan het begraven afval niet meer behandeld worden. Door het afval onder de bodem te dumpen, wordt er een eeuwigdurend probleem gecreëerd.’
Wat NIRAS niet opnam in het afvalplan, zijn de mogelijke locaties voor geologische berging. De instelling  zegt in deze fase van de besluitvorming niet op zoek te zijn naar een site. Maar als het ontwerpplan goedgekeurd wordt, komt er in België maar een zeer beperkt grondgebied in aanmerking voor geologische kleiberging. Enkel in een twintigtal gemeenten in de Noorderkempen (zie kaart) is de Boomse kleilaag voldoende diep (minstens 200 m) en dik (minstens 100 m) om als gastgesteente te dienen.
‘NIRAS laat de vraag over de locatie van de sites voorlopig open. Terwijl het aan de hand van geologische kaarten duidelijk te zien is dat enkel deze tweeëntwintig gemeenten aan de vereisten voldoen’, zegt Glorieux. ‘Als dit afvalplan goedgekeurd wordt, zal het deze streek zijn die onomkeerbaar met een ondergronds kernafvalcomplex opgezadeld worden.’
Greenpeace België roept burgers en overheden op om bezwaar in te dienen tegen dit gevaarlijke scenario en eist dat het plan gekoppeld wordt aan de aanpak van het probleem aan de bron: sluiting van de kerncentrales. Het zijn de kerncentrales die het overgrote deel van dit problematische hoogradioactieve afval produceren. Hernieuwbare energie produceert geen radioactief afval en vormt geen risico voor toekomstige generaties. Het bestaande afval moet ondertussen op een controleerbare en recupereerbare wijze worden opgeslagen, zodat als er ooit een veilige oplossing gevonden wordt, deze ook nog kan worden toegepast.
Het afvalplan van NIRAS ligt nog tot 6 september open voor publieke consultatie. Greenpeace zal formeel bezwaar indienen en roept burgers en overheden op om hetzelfde te doen.
Op de website van Greenpeace vind je meer info en een lijst met argumenten tegen het voorliggende afvalplan.