10 530 kilometer

Rond de tijd dat de vaste grond onder ons veranderd is in eindeloos oceaanblauw geraak ik aan de praat met mijn buurman César, een Peruaan uit Trujillo die al 18 jaar in Stockholm woont en zijn familie gaat bezoeken.

In Stockholm werkt hij als poetsman. Niet helemaal wat hij voor ogen had, maar het had erger gekund.

Als ik hem vraag of hij op een dag definitief wil terugkeren naar Peru knikt hij vastberaden. Hij mist zijn vaderland.

Het liefst van al zou hij de levenskwaliteit die hij heeft in Stockholm meenemen naar Trujillo. Ik word triest bij de gedachte aan wat César en zovele andere Peruanen achter zich laten in de zoektocht naar een ander leven, tienduizenden kilometers ver van een thuisland met ontelbare – helaas slecht benutte - rijkdommen. Vaak wordt gezegd dat globalisering de wereld kleiner maakt, maar mij lijkt het tegenovergestelde eerder waar te zijn.

Cocaïne en corruptie

César wil weten wat ik in Peru ga doen. Ik antwoord eerlijk en hij kijkt me met grote ogen aan. Door de grote tegenstelling met de gemiddelde Belg waaraan ik mijn onderzoek probeer uit te leggen, was het mij even ontglipt welk effect de woorden conflicto armado, violencia of Sendero Luminoso[1] kunnen hebben op een Peruaan.
Of ik niet bang ben? De periode van het conflict wordt niet voor niets door de meeste Peruanen ‘el terrorismo[2]’ genoemd. Als ik de bal terugkaats en vraag waarvan ik bang zou moeten zijn, haalt hij zijn schouders op en zucht. Het brengt ons gesprek op de criminaliteit in Peru, die volgens César de laatste jaren alleen maar gestegen is. Peru stak in 2011 Colombia voorbij als  grootste cocaïne producerende land ter wereld.[3] Ook de resterende groeperingen van Sendero Luminoso hebben hun communistische ideologie achter zich gelaten en houden zich vooral bezig met drugstrafiek.  Het overgrote deel van de drugs die het land doorkruisen zijn – hoe kan het ook anders – bestemd voor Amerikaanse en Europese gebruikers. De narcotráfico[4] heeft veel neveneffecten en de drugscriminaliteit gaat hand in hand met het falen van de politiek. Peru wordt achtervolgd door leugenachtige en corrupte politici die vooral bezorgd zijn om het vullen van hun eigen zakken. Voorlopig lijkt het er op dat het bij de presidentsverkiezingen in 2016 weer kiezen wordt tussen de pest en cholera.

Chaos en consumptie

Bij de douane kies ik – moe als ik ben na 10 530 km - voor de gemakkelijke weg en zeg ik dat ik op vakantie kom. De douanier vindt twee maanden wel erg lang voor vakantie, maar met mijn argumentatie dat Peru een groot land is, een grondige inspectie van mijn paspoort en enkele intimiderende blikken (volgens mij worden douaniers daar op getraind) is de kous af.
Het duurt een uur voor mijn vriendin Pili en ik elkaar vinden in de chaos van de luchthaven van Lima. Bij het buitengaan blijkt ook de verkeerschaos ongewijzigd. Nog voor onze taxi goed en wel vertrokken is wordt hij bijna geramd door twee overvolle aftandse micro’s (minibusjes) die zich nog net tussen het verkeer proberen te murwen. Terwijl ik geniet van mijn eerste Peruaanse avondmaal samen met Pili en haar huisgenoten (allemaal twintigers) komt het gesprek op mijn onderzoek en wordt er hevig gediscussieerd. Het valt op hoe weinig ze eigenlijk weten van wat er allemaal gebeurd is in hun land terwijl zij opgroeiden.

Plaza San Miguel, de immense shopping mall in dit deel van Lima, is nog veel groter geworden dan twee jaar geleden en de constructiewerken verraden dat de megalomanie haar hoogtepunt nog niet bereikt heeft. Het is 11u ’s avonds en tussen het beton en de ijzeren staven van wat waarschijnlijk een hypermarket wordt, ligt een sjofele man op blote voeten te slapen. Een vrouwtje op de hoek van de straat leurt met een bak vol kauwgom en geroosterde maïs.

Peru is een wespennest, een land van tegenstrijdigheden die soms moeilijk te begrijpen zijn. Toch voelt het alsof ik na 10 530 kilometer en 12 uur reizen (waarvan 7 in de tijd) een beetje thuisgekomen ben.