'Agrobusiness is misdadig'

Het is ‘vollen bak’ deze dagen voor de tour van mijn nieuwe boek in Brazilië: de landbouwschool IFET in Rio Pomba, de landbouwuniversiteit van Lavras, de landbouwuniversiteit van Araras, Agroecologiegroep in Sorocaba, de universiteit in Mauá- São Paulo. Na een van deze ontmoetingen had ik een opmerkelijk gesprek met Professor Luiz Norder. Hij begon te vertellen: ‘Er wordt in ngo-kringen al lang gezegd dat de Braziliaanse agrobusiness gewelddadig is. Dat is waar, maar het is duidelijker als we spreken van “Agrobusiness is een misdaad” ’

  • Attribution-NonCommercial-ShareAlike License tpmartins Professor Luiz Norder: 'Het toppunt van criminaliteit is toch wel het verspreiden van tonnen gif via vliegtuigen.' Attribution-NonCommercial-ShareAlike License tpmartins

Ik kijk even verwonderd op. Kan ik dat zo wel neerpennen: ‘Agrobusiness is een misdaad’? Gaat de Belgische Boerenbond met zijn agrobusinesstakken dat slikken? Hoe gaat de mengvoederindustrie met haar koepel Bemefa steigeren? Ze vindt van zichzelf dat ze het zo goed doet. De Belgische mengvoederindustrie zou in Europa aan de kop staan wat ‘duurzaamheid’ betreft. Mag ik met ‘crimen’ afkomen of moet ik mezelf censureren?

In mij hangt nog de echo van een andere Braziliaan die me uitnodigde om in zijn universiteit te komen spreken. Hij had het over het verhullend woordgebruik: ‘Bij de opkomst van de agrobusiness werd hier zonder complexen dat woord gebruikt. Toen die term een negatieve bijklank kreeg, werd het zonder verpinken omgezet in agronegócio.’

Nog een andere kritische professor ontdekte plots in een gesprek met de gringo dat hij kritiekloos de terminologie van de chemie-zaadmultinationals overnam: “genetisch gemodificeerde organismen”, vertaling van “genetically modified organisms”. Hun ideologie: ‘We modificeren maar wat, zoals we eigenlijk al eeuwen doen: verbeteren, modificeren’.

Een verhullend woordgebruik, ja. In Europa hebben actiegroepen het over “genetische manipulatie’ om uit te drukken dat genen vanuit vreemde organismen toch wel een andere dimensie heeft dan veredelen binnen de eigen soort van organismen. Een gen van een kwal in een plant injecteren is toch wel van een heel andere orde. Manipuleren drukt de realiteit beter uit.

De perfecte misdaad, (mee) verborgen door Europa

Maar: ‘Agrobusiness is misdaad’, wat moet ik daar mee?

Professor Norder vervolgt: ‘Wij hebben milieuwetten (in verband met het gebruik van gifstoffen, ontbossing, watervervuiling, lucht, etc.), fiscale wetten, arbeidswetten, we onderschrijven de mensenrechten. We veroordelen fraude en informele arbeid. Welnu, de agrobusiness schendt niet één wet, maar alle tegelijk.

‘Het is geen toevalligheid, maar een systeem. Ze weten dat deze wetten bestaan, maar ze weten tegelijk dat ze amper gestraft worden, als ze er zich niets van aantrekken. Bedrijven die op vele vlakken tegelijk illegaal bezig zijn, zijn geen uitzondering. Nee, het zijn grote uitzonderingen, de bedrijven die binnen de legaliteit werken. De agronegócio zet gewoon verder wat de fazendeiros al eeuwen gewoon zijn. Er is niet veel verschil tussen de logica van een fazenda in de 18de eeuw en de informele praktijken nu. Heel de handel en wandel van de agrobusiness is tegelijk informeel en crimineel. Het is een “perfecte misdaad”.’

De gringo: ‘Kan je geen voorbeeld geven van deze permanente criminaliteit?’

Luiz: ‘Het toppunt van criminaliteit is toch wel het verspreiden van tonnen gif via vliegtuigen. Er zijn geen echte wetten voorzien voor deze relatief nieuwe praktijk, alhoewel bepaald is dat het spuiten van gif bijvoorbeeld 500 meter van de bewoning moet afblijven. Welnu, bij de minste wind gaan ze daar constant over. Vorig jaar zijn nog 60 kinderen van een landbouwschool in Pontal do Buriti (deelstaat Goiás) in een kliniek opgenomen. Vergiftigd. Sommigen in coma. In vele gevallen weet niemand welke giffen werden vermengd. In dit geval was het een product van Syngenta, Engeo Pleno. Het hospitaal zwijgt of werd het zwijgen opgelegd. De directeur die bijna vergiftigd werd, doorbreekt de stilte, maar werd met de dood bedreigd.’

Agrobusiness is een dictatuur

Ik: ‘Is dit geen uitzondering?’

Luiz: ‘Nee. Wel uitzonerlijk is dat naar het gerecht gestapt wordt, omdat het zo flagrant was en omdat er zoveel slachtoffers waren. In heel het land worden constant de grenzen van de wetten opgezocht en dagelijks overschreden. Het is een perfecte misdaad, omdat de soja nadien naar Europa verscheept wordt. Illegaal wordt legaa, want Europa is toch het toonbeeld van ‘wettelijkheid’!

‘De voortdurende misdaad wordt verborgen, want de Europeanen wordt een rad voor de ogen gedraaid. Daar wordt veel uitgepakt met ‘Ronde tafels van verantwoorde soja’. Wat is hier verantwoord aan? Kinderen worden vergiftigd en zijn getekend voor hun leven. Kijk maar naar de film. Agrobusiness is niet alleen een perfecte misdaad, maar ook een dictatuur.’

Ik: ‘Is dat weer niet wat te grof uitgedrukt?’

Luiz: ‘Welnee, 1 april wordt het begin van de civiel-militaire dictatuur herdacht. 1964: 50 jaar geleden. Officieel is er nu geen dictatuur meer, maar wordt de eeuwenoude dominantie van de elite van grootgrondbezitters niet gewoon verder gezet? Met de civiel-militaire dictatuur landde hier de Groene Revolutie, de conservatieve modernisering van het fazendasysteem. Zoals de fazendeiros de zwakke staat met zijn geringe wetten altijd naar hun belang gemodelleerd hebben, zo was de militaire dictatuur ook ten dienste van een civiele elite. Vandaar ‘civiel-militaire dictatuur’.

‘Wetten werden en worden opgelegd om hun belang veilig te stellen. Wat doet de agrobusiness nu? Als er toch wetten zijn die hen beperkingen willen opleggen, ze massaal ontwijken en tegelijk proberen de wetten te laten opheffen. Moord wordt niet geschuwd. Daar kunnen de federale ambtenaren van de arbeidscontrole over meespreken. Bij een controle van een bedrijf werden vier controleurs gewoon vermoord. Wat doe je dan achteraf als ‘nog levende controleur’?

‘”Competitiviteit” op de wereldmarkt betekent dat Brazilië die oorlog moet winnen, met zo min mogelijk kosten. Die worden gewoon afgewenteld op de bevolking en op het leefmilieu. Daar zorgt de ‘bancada ruralista’ (de ‘bank’ van de volksvertegenwoordigers die de belangen van de agrobusiness verdedigen) voor in Brasília. Ze bezetten 1/3 van het parlement en kunnen, als het er op aankomt, nog veel meer parlementariërs mobiliseren. Het is een voortzetting van de dictatuur in een ander kleedje om de perfecte misdaad als legaal te verkopen. Ondertussen doen internationale groepen, zoals Monsanto, Cargill en co zonder ethische bezwaren zaken met deze lui. Hetzelfde geldt voor Europa, China, Japan en hun belangen. Bijvoorbeeld de veevoeder- en vleessector zegt dat alles OK is, dat ze naar “duurzaamheid” streven.’

Zucht. 1 april moet ik in het deelstaatparlement van Rio Grande do Sul spreken en 2 april in het parlement van Santa Catarina. Zal ik de openbarende woorden ‘misdaad’ en ‘dictatuur’ durven gebruiken? Of zal ik mezelf censureren? Vaclav Havel had het over ‘Poging om in de waarheid te leven’. Een poging. Niet de waarheid in pacht hebben, maar de internationaal opgelegde leugen doorprikken. Soms moet een eenling dat doen. Of een (werk)groep, zoals Wervel. Als de leugen doorprikt wordt, staat de keizer naakt. Hoeveel prikken zijn er nog nodig?

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Agro-industrie in Brazilië onder de loep

    Vanuit de universele waarden van basisdemocratie, rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid streeft Wervel naar een landbouw die economische, ecologische, sociale en culturele meerwaarde creëert op

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.