Van wacht in een vluchtelingenkamp in Zuid-Sudan

EEN GROOT TEAM LEIDEN

Zaterdagmorgen word ik om 6u30 gewekt door het eerste getsjilp van de vogels… Tijdens het ontbijt is er al de eerste teamvergadering van de dag. Dat is nodig om in een groot team (zo’n 40 mensen) de boel draaiend te houden. Ik ben dit weekend van wacht. Nog voor ik om 9 uur naar het ziekenhuis vertrek, heb ik al 101 dingen gedaan: documenten geprint, verslag geschreven, materiaal verzameld, aflossing gedaan met de vroedvrouw van wacht.

In het ziekenhuis hou ik vandaag met mijn team ons wekelijkse opleidingsmoment. Dit team bestaat niet uit doorwinterde, goed opgeleide vroedvrouwen. Het zijn Traditional Birth Attendants, vrouwen die op een traditionele, niet-medische manier geboortes begeleiden. Ze zijn alle negen Soedanese vluchtelingen. Sinds het project opende in november 2011 hebben ze enorm veel bijgeleerd. Ook handelingen die wij doodnormaal vinden.

Een week geleden kwam een vrouw binnen die door een miskraam meer dan 2 liter bloed was verloren. Toen ik haar pols voelde, vroeg één van mijn ‘vroedvrouwen’ verbaasd wat ik aan het doen was. Voor mij was dit een basishandeling, maar zij had dit nog nooit gezien. Daarom is het onderwerp van de opleiding vandaag “bloeddruk en polsslag meten”.

PREMATURE TWEELING

Maar voor ik begin, doe ik een ronde in de materniteit. Ik ga onmiddellijk kijken naar Minnie, die een paar weken geleden geboren werd. Haar tweelingbroertje Micky is 8 dagen na de geboorte overleden. Micky en Minie waren prematuurtjes, ik schat zo’n 29 à 30 weken oud toen ze uit de buik kwamen. Ze hadden een geboortegewicht van 1100 en 1200 gram. Een aantal dagen geleden besloten we om bij Minnie een maagsonde te plaatsen om haar te voeden. De mama was er absoluut niet blij mee. Maar na anderhalve week was er geen verandering op de weegschaal en bleef Minnie’s zuigreflex afwezig, dus het was nodig.

Als ik bij Minnie toekom, zie ik dat de maagsonde niet meer in haar neusje steekt. Ik spreek er de mama op aan en ze zegt me dat de kleine pruts de sonde er zelf heeft uitgehaald.  Ik lach. Het is onmogelijk want ik heb haar handjes ingezwachteld. Ik test Minnie’s zuigreflex met mijn vinger en stel tevreden vast dat ze er lustig op los zuigt. Ik zeg aan de mama dat ze alle twee uur moet voeden.  Ze legt het meisje aan, en ik zie dat het goed komt. Ik besluit de baby zondag terug te wegen. Als ze bijgekomen is, mag ze na 3 weken opname naar huis.

OPLEIDING GEVEN MET TWEE VERTALERS

Na de materniteit, beginnen we met de opleiding. Twee vrouwen spreken geen Engels, wat erg veel tijd in beslag neemt. Elke zin moet eerst naar het Uduk en Arabisch vertaald worden, voor ik kan verdergaan. Maar het is ongelofelijk stimulerend om te zien hoe leergierig de vrouwen zijn…  Ze drinken de woorden als het ware uit mijn mond.

Eerst moeten ze de bloeddrukmeter om mijn arm doen, de manchet opblazen door het “vijsje”  toe te draaien, en pompen. Dit neemt wat tijd: door hun iets oudere leeftijd zien de meesten van hen niet zo goed en de cijfers op de manchet zijn te klein. Ook het openen en sluiten van het vijsje - een oefening in fijne motoriek - neemt wat tijd in beslag.  Maar iedereen blijft proberen. Als het dan toch lukt, zie ik ze glunderen. Op zo’n moment wou ik dat mijn ogen foto’s konden nemen van alle impressies en emoties rondom mij. Langzaam maar zeker leren ze elke dag iets bij. Ik ben zo gelukkig dat ik daar deel mag van uitmaken.

STUITLIGGING

Na een korte pauze thuis, in mijn ‘tukul’, ben ik om 19 uur terug in het ziekenhuis. Om praktische redenen is er altijd een team van wacht: 1 vroedvrouw voor de materniteit en een dokter of verpleegkundige voor de opnameafdeling. Ik doe mijn ronde en kijk of er geen problemen zijn. In de arbeidskamer vind ik een vrouw terug die er ’s ochtends ook al was. Derde kindje, stuitligging. Ze heeft amper 4 cm opening. Ik onderzoek haar om de grootte van het bekken te evalueren, maar ook om zeker te zijn dat ze niet genitaal verminkt is, wat de bevalling zou kunnen bemoeilijken.

Om 1 uur ’s nachts schiet de bevalling in gang. De moeder is uitgeput, maar na drie persweeën is het kindje er half uit. Een armpje en het hoofdje zitten nog vast. Maar het lichaampje is spierwit en heeft geen hartslag. Zodra het jongetje volledig geboren is, binden we vliegensvlug de navelstreng af en beginnen we de reanimatie. Na twee lange minuten krijg ik een enorme geboortekrijs. Oef… Nadat het ventje nog wat extra zuurstof heeft gekregen, verandert zijn witte lijfje in mooi babyroze. De mama is ons zeer dankbaar.

Om 6u30 doe ik nog een ronde in de materniteit, vooraleer naar mijn ‘tukul’ terug te keren.

Sofia Goudmaker