Beijing bereikt dreigingsniveau 600

Vorige week wees de Air Quality Index nog 600 aan in Beijing, 6 keer het aanvaardbare niveau. Ik reis naar de Chinese hoofdstad om er een luchtje te scheppen, een frisse neus op te halen, mijn longen open te trekken. Vanuit de hitsige business metropool Shanghai kies ik – klimaatwaardig – voor de milieuvriendelijke hogesnelheidstrein. Vijf uurtjes topsnelheid tegenwoordig en je glijdt ontspannen China’s politieke en culturele centrum binnen.

Beijing’s gerenoveerde hutong wijken verwarmd met het vettige bruinkool ogen onheilspellend. Geen fiere lichtgevende wolkenkrabbers, maar lage donkergrijze huisjes met een ijskoude bries waaiend er doorheen. De luchtvervuiling, noem het een overdosis mist, zorgt voor extra verduistering.

China, de moeder aller vervuilers ter wereld, beseft wel degelijk de ernst van de situatie. De zware pollutie is echter grotendeels te wijten aan hun torenhoog bevolkingsaantal en het feit dat de lokale productie – niet zelden door een buitenlandse investeerder die in China strenge milieureglementering in eigen land kon ontlopen – dan nog bestemd is voor de export. Wanneer we rekening houden met deze twee factoren, komen we al snel tot de conclusie dat Yang met de pet onze planeet minder schade toebrengt dan de gemiddelde Europeaan.

Treft de Chinese regering voldoende maatregelen?

De Chinese regering mag dan wel iconische maatregelen treffen en de rest van de wereld mag gerust verder schrijven over de ernst van de situatie, maar hoe voelt de Chinees zelf zich hierbij? Welke last dragen zij dagelijks mee? In Beijing geldt de strenge regelgeving dat enkel even nummers het recht krijgen hun auto uit de garage te halen op de ene dag, waarop de oneven nummers pas de volgende dag aan de beurt zijn. Al counteren heel wat inventieve, rijke Chinezen dit ongemak door dan maar twee auto’s aan te schaffen. Volgens de inwoners schiet de Chinese Staat hier schromelijk tekort.

Rijke Chinezen kopen eenvoudigweg twee auto’s om elke dag te kunnen rijden.

Ik spreek met Catherine Du, psychologe die in Beijing doctoreerde, maar uiteindelijk verhuisde naar Shanghai. ‘De vervuiling is de hoofdreden waarom ik na twee jaar Beijing achter mij liet, hoewel ik nog steeds van Beijing hou.’ Chinese ouders willen hun enig kind laten opgroeien in een gezonde groene omgeving, dat is cruciaal. Het moeilijker ademen en het voortdurend dragen van een mondmasker, maken het leven minder aangenaam. In winkels vliegen maskers aan spotprijzen over de toonbank. Met die fijne neus voor zaken immers maakt China ze in alle kleuren, maten en soorten, maar toch heeft niet iedereen er één op zak.

‘Ik heb’, vertelt Du verder, ‘er één met een inwendige filter, een premium model. Bovendien gaf de stress in combinatie met een grauwe stad me een deprimerend gevoel.’ Du beschrijft hoe ze de inwoners zag herleven wanneer de pollutie daalde, alsof hoop opnieuw de kop opstak.

Van kwaad naar erger

De toestand wordt ernstiger, na het weekend gaf de regering instructie aan talloze fabrieken om hun productie tijdelijk stop te zetten. Maar de hoogte die de Air Quality Index deze week bereikt, doet een alarmbel rinkelen. Alle mobiele nummers van Beijing ontvangen een waarschuwing via sms. Kinderen moeten de volgende dagen thuis blijven, scholen blijven dicht. Ook werknemers wordt aangeraden te werken van thuis. Beijing of Brussel, wie wordt bedreigd?