Verkiezingen November 2010

Dramatisch was de verkiezingsuitslag natuurlijk wel (alhoewel Belgen na de gigantische score van NVA bij de vorige verkiezingen ondertussen wel wat duizelingwekkende cijfers gewoon zijn). De tussentijdse verkiezingen leverde de Republikeinen zestig zetels op in het Congres – waar ze nu de meerderheid hebben – en zes in de Senaat. Dat is de grootste zetelverschuiving in 72 jaar verkiezingsgeschiedenis, de grootste Republikeinse meerderheid in meer dan veertig jaar. Ook in de gouverneursverkiezingen, die in veel staten samen met de tussentijdse verkiezingen plaatsvonden, deed de Grand Old Party het bijzonder goed. In een meerderheid van de gouverneurswoningen nemen in januari Republikeinen hun intrek. Amerika kleurde vorige dinsdag rood. Donkerrood.

Waarom? Vraag het Glen Beck op Fox of Jon Stuart in de Daily Show en beiden zullen er een volledig verschillende verklaring op nahouden. De nieuwe Republikeinse leiders – John Boehner als Speaker in het Congres, Eric Cantor als zijn rechterhand – vinden op 3 november een sterk mandaat te hebben gekregen om radicaal met Obama’s beleid te breken. De president, aan de andere kant, meent dat de Amerikaanse kiezer niet pro-republikeins, maar anti-overheid heeft gestemd. “De mensen zijn gefrustreerd,” legde Obama het in zijn post-verkiezingsspeech uit. Volgens de Economist waren het dan weer de onafhankelijke kiezers die de Democraten de verkiezingen kostten. Zij zouden deze keer massaal republikeins hebben gestemd. En ook de afwezigheid van jonge kiezers – traditioneel Democratisch – heeft de partij van Obama geen goed gedaan. Slechts 11% van het electoraat was tussen 18 en 29 jaar. Bij de presidentsverkiezingen in 2008 was dat nog 18%.

En nu? Geen Amerikaan die het weet. Trekken de Republikeinen op een ramkoers om het beleid van Obama radicaal bij te sturen? De benoeming van Paul Ryan uit Wisconsin, auteur van een radicaal plan om de federale uitgaven terug te schroeven, als hoofd van het budget van het Huis lijkt daar alleszinds op te wijzen. Willen de Republikeinen hun verkiezingsbeloftes waarmaken dan rest hun ook niet zo veel keuze. Te felle oppositie kan de Republikeinen echter tegenwerken in de komende verkiezingen. Zo werd Clinton in ’96 herverkozen na het Republikeinse Congres van immobilisme te beschuldigen.

En weet de Grand Old Party eigenlijk zelf waar ze de komende twee jaar naartoe wil? Niet iedereen binnen de partij is het immers eens met de koers van sommige van haar leden. Neem het voorbeeld van Christine O’Donnell, kandidaat voor het Congress en gelukkig niet verkozen. In de jaren negentig was ze actief in een actieplatform voor seksuele onthouding dat masturbatie beschreef als overspel. Ze had jarenlang financiële problemen, gebruikte campagnegeld om van te leven, omschreef Obama als anti-Amerikaans en trok de scheiding tussen kerk en staat in twijfel. O’Donnell werd verguisd binnen haar eigen partij – Karl Rove, Republikeins spindokter bij uitstek noemde haar ‘unelectable’, ‘untruthful’ and ‘nutty.’ Partijbonzen in Washington vreesden dat haar extreme profiel de partij een zetel in Delawere zou kosten (bleken dat even profetische woorden). En zo zijn er nog meer.

Speaker John Boehner zal in de komende maanden het midden moeten houden tussen radicale verkozenen van de Tea Party en meer gematigde leden binnen zijn partij. En met de presidentsverkiezingen van 2012 in het verschiet wordt dat misschien niet zo eenvoudig.

Vuurwerk verzekert in Washington de komende maanden!