Gendergelijkheid nog niet aan de orde in Turkije

Turkije is nummer 69 op de genderongelijkheid-index van de Verenigde Naties. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) berekende dat de loonkloof tussen man en vrouw in Turkije 20% bedraagt.

Ten gevolge van die cijfers zijn er ook maar weinig vrouwen op de werkvloer. Slechts 1 op 4 vrouwen (24,9% in 2006) in Turkije is officieel aan het werk.

Vrouwen werken vaak onofficieel zonder enige vorm van verzekering of sociale voordelen, bijvoorbeeld in de familiezaak.

De redenen waarom vrouwen niet gaan werken is vooral omdat ze voor de kinderen moeten zorgen (23%). Van 18% van de vrouwen zou de echtgenoot niet willen dat ze gaan werken. 17% zou geen werk kunnen vinden. 8% denkt dat ze thuis moeten en 3% zei dat een werkende vrouw niet sociaal aanvaard is waar zij leven.

‘Blijven vrouwen thuis omdat ze willen? Of omdat ze sowieso minder betaald worden dan mannen?’

Vanzelfsprekend is dat het aantal vrouwen in topfuncties in Turkije daarmee ook erg laag is. Volgens Mary Lou O’Neil, hoofd van het departement Amerikaanse Cultuur en Literatuur aan Universiteit Kadir Has in Istanboel, moet Turkije aan jonge vrouwen laten zien dat het mogelijk is de top te bereiken. ‘We hebben vrouwen in topposities nodig. Gewoon maar zodat jonge vrouwen kunnen zien dat het mogelijk is om bijvoorbeeld rector of eerste minister te worden. (…) Dat tonen, zou goed zijn voor zowel mannen als vrouwen,’ zegt O’Neil.

‘Om de situatie vooruit te helpen zouden mensen bijvoorbeeld een aantal eisen kunnen stellen. Mensen kunnen vrij gemakkelijk zorgen dat er een balans is tussen mannen en vrouwen op universiteiten of andere instelling. Er is niets dat die evolutie tegen houdt, enkel de wilskracht van de mensen’, vult O’Neil aan.

In Turkije is het nucleaire gezin nog veel prominenter dan bij ons. O’Neil gaat akkoord, maar heeft wel een bedenking: ‘Ik denk dat we ons moeten afvragen, blijven vrouwen thuis omdat ze dit willen? Of blijven ze thuis omdat ze geen degelijke opleiding hebben, en zelfs als die ze hebben kunnen ze vaak geen job krijgen. Wanneer ze dan een job hebben, worden ze sowieso minder betaald dan mannen. (…) Mannen willen misschien zelf thuisblijven en voor de kinderen zorgen, maar in het huidige systeem is dat niet mogelijk.’

Onderwijs is een groot probleem in Turkije. De meeste kinderen gaan wel naar school, maar er zijn meer meisjes die niet naar school gaan dan jongens. 10% van de leerplichtige kinderen gaan niet naar school, drie vierde zijn meisjes.

Het is wel niet echt eerlijk om Turkije met Westerse landen te vergelijken. Er is een groot cultuurverschil en het bruto nationaal product ligt ver uiteen. Dat wil niet zeggen dat het Westen ook niet van bovenstaande voorstellen kan leren. Genderneutraliteit in Turkije kan nog veel beter, maar is nog lang niet zo slecht.