Is dit een mensenrechtenstaat?

 ‘Ayabaca, Huancabamba, San Ignacio, Jaén: met hermanos uit al deze districten wandelden we naar boven. We beklommen de berg omdat onze gronden waren  ingenomen en mens ons weg wilde. Toen we boven aankwamen, beweerden ze dat wíj de indringers waren en bestookten ze ons met traangasgranaten. Meer dan 400 traangasgranaten. Enkelen raakten gewond. Vervolgens kwamen de kogels.
Met 32 personen werden we gearresteerd. Een hele dag lang kregen we geen druppel water te drinken. Onze mensen werden erg vernederd. Er waren twee vrouwen bij ons. Ze werden mishandeld en gefolterd alsof het mannen waren. Misschien nog wel erger.’

‘Drie dagen lang heerste er verwarring. De bevolking wist dat we gearresteerd waren, maar de politie ontkende dit in alle talen. Pas na drie dagen vernam de bevolking dat er een “aantal” arrestaties waren verricht. Waarom hield men dit zo lang geheim?

De politie behandelde ons alsof we criminelen waren. Het werd duidelijk wat ze met ons van plan waren. Men wilde ons laten verdwijnen. Dus werden we naar de rivier gebracht. Aan elkaar gebonden. Toen er één struikelde, struikelden de anderen ook. Als er één zijn evenwicht verloor, vielen we allemaal in de afgrond. De bedoeling was duidelijk: de tocht naar de rivier diende om ons te doen verdwijnen. Dit was de visie van president Toledo en zijn volgelingen. Dit was waar het neoliberaal model toe leidde.

Terwijl wij werden vastgehouden, trokken onze hermanos opnieuw naar de kampplaats. Op een uur ervandaan werden ze tegengehouden en weggejaagd alsof ze honden waren. Onze hermano Melanio werd laf vermoord met een kogel in de rug. Bijbels verraad. Tot nu toe werd niemand verantwoordelijk gesteld, noch voor de moord, noch voor de onterechte arrestaties en wreedheden die ons aangedaan werden.’

‘Zijn dit mensenrechten? Is dit een mensenrechtenstaat?Hoe lang nog gaan we een staat aanvaarden die onze rechten niet respecteert? Een staat die ons ontwikkeling belooft, maar die uiteindelijk de deur opent voor transnationale ondernemingen en onze gronden en onze grondstoffen laat roven? En wij? Wij blijven achter zonder iets.
Voor deze staat en deze regeringen  is het een misdaad dat wij de natuur en onze rechten verdedigen. Maar de misdaden en de folteringen die zíj begaan heten democratie en ontwikkeling. Probeer dat maar eens te begrijpen.’

 
‘Al deze gebeurtenissen verschenen niet in de pers. De pers hield zijn mond of noemde ons terroristen. Het was de bevolking, de bevolking als één geheel, die zich begon te mobiliseren in de steden en in  de boerengemeenschappen. Het is dankzij hun stem dat wij terug in vrijheid werden gesteld.’

2 augustus 2005. Wij zijn in Cajamarca en proberen te vatten wat er aan de hand is. We zien de organisatoren van de mars verslagen aan tafel zitten. Ervaren activisten met tranen in hun ogen. We horen de berichten over de boeren die vastzitten op de mijnsite. Hoe een delegatie die hen medicijnen wilde brengen, niet toegelaten werd. Ik bezoek in het ziekenhuis de eerste gefolterde die vrijgelaten wordt. We beleven hoe de doden beweend worden, hoe midden augustus de hele regio plat gelegd wordt in een staking en bezetting.

Augustus 2007. Mijn mailbox puilt uit van kaarten met mijnbouwconcessies. Rio Blanco is lang niet de enige mijn-op-komst in Noord-Peru. Met de dag wordt duidelijker dat de regering gevorderde plannen heeft om in Piura een heuse mijnbouwregio uit te bouwen, en zich niet zal laten tegenhouden. De mening van de bevolking lijkt niet gevraagd te worden.

Gelukkig is de organisatie van het volksreferendum voor het Rio Blanco-project in volle gang. Wat zal de uitslag zijn? Zal de overgrote meerderheid van de bevolking nee stemmen? Wat de uitslag ook zij, de bevolking heeft recht op een stem.