Escalatie en de-escalatie. Wat gebeurt er?

Vorige week vrijdag zat een jongen van 14 benepen in de zetel op een feestelijk evenement. Toen ik hem vroeg wat er scheelde, antwoordde hij angstig: “heb je de bom niet gehoord net?” Ik kijk hem verwonderd aan, check het nieuws voor de zekerheid en kan hem geruststellen: geen bom in Gaza nu. De onzekerheid van Gaza’s lot, ketent mensen, en vooral kinderen, aan een overgevoeligheid voor geluid, waardoor een deur die luid in het slot valt reeds een bedreiging is. Ezaad is bang, “ktir”, heel bang, zegt hij. Hij woont in Zeytoen, in het oosten van Gaza-Stad en nabij zijn woonst wordt er geregeld gebombardeerd. Kort erna vraagt een jongen van 12 van dezelfde familie me wat ik denk van de nieuwe oorlog? Ik antwoord opgetogen dat die gedaan is, geen zorgen. Hij glimlacht bedenkelijk en trekt opnieuw de speeltuin in.

Later in de namiddag, vertelde een moeder van zes, die in de noordwestelijke hoek van de Gazastrook woont, dat daags voordien bij het vallen van de avond, Israëlische kannoneerboten hun huis en de regio errond belichtten. De oudste dochter van 14 begon hysterisch te wenen terwijl haar jongere broer van 12 zijn vader aanmaande om een taxi te bellen zodat de familie het huis zou kunnen evacueren. Sinds twee weken wonen ze in hun nieuw huis, dat op dezelfde plaats staat als hun oude huis, het werd vernield tijdens ‘Cast Lead’. De tuin wordt nu aangelegd, ter herdenking van Ibrahim, die brutaal vermoord werd door sluipschutters terwijl de vader hem in zijn armen hield.

De laatste dagen zijn kalmer en vanuit mijn donkere slaapkamer, terend op het laatste uurtje batterij dat mijn laptop me schenkt, poog ik te reconstrueren wat er gebeurd is in de afgelopen twee weken.

Volgens Hamas startte de escalatie op 16 maart. Die middag was ik onderweg naar Nasser’s familie in Johr Al-Dik, in het oosten van de Gazastrook. We reden door het lentegroen toen er plots een luide knal weerklonk. De trillingen zinderden door mijn lichaam en een onzichtbare hand omhelsde mijn hart dat een slag oversloeg. Dat is de fysieke sensatie van een bom; nog voor je hersenen de signalen geïnterpreteerd hebben, ervaart je lichaam het onheil. Een seconde later stel ik nuchter: “Dat was een bom”. Er hangt een ijle stilte in de taxi waarin de andere passagiers hun zintuiglijke gewaarwordingen pogen te interpreteren. F16’s vlogen de hele ochtend af en aan en de sonische knallen die op Gaza neerdaalden, zijn moeilijk te onderscheiden van echte bommen. Mijn taxicompagnons schudden het hoofd en de chauffeur duwt zijn gaspedaal weer in terwijl hij me poogt gerust te stellen. “Niets, alles is normaal.” Ik draai me om en op de grote baan, die we een tweetal kilometer geleden verlieten, zie ik rijzige grijze rookpluim opstijgen. Een trainingssite werd getroffen door een bomaanval met een F16. Een loeiende ambulance brengt de lichamen van twee verzetstrijders naar het lijkenhuis, een derde wordt afgevoerd naar het ziekenhuis.

Ik kijk van de rookpluim naar de taxichauffeur en bedenk me dat dit inderdaad normaal is. Een degoutante normaliteit, waar mensen zich aan harden. Het beangstigt me en ik poog me te verzetten tegen de verdovende gevoelloosheid, maar het enige alternatief is een disoriënterende turbulente stroom van emoties.

In de ochtend van 19 maart lijkt alles te exploderen. Israëlische tanks openen vuur en verwonden zes mensen, waaronder een tweejarige peuter. De electriciteitscentrale wordt beschadigd door Israëlische aanvallen (zucht: nog meer electriciteitspannes) en een moskee wordt beschadigd in het zuiden van Gaza. Kort na deze aanvallen worden er een vijftigtal mortiergraneten afgevuurd op het zuiden van Israël, waarbij twee mensen lichte verwondingen oplopen.

Iedereen volgt het nieuws angstvallig op. Volgens internationaal recht heeft Palestina het recht zich te verzetten tegen Israëls illegale bezetting, maar verzet wordt bloedig afgestraft door Israël. Iedereen weet dat er een antwoord zal volgen dat diep in Palestijns vlees zal snijden.

Nog diezelfde dag bombarderen Israëlische F16’s tweemaal een open vlakte, zonder wezenlijke destructie aan te richten. Het bloed vloeit echter ‘s avonds: twee jongens van 15 en 16 worden brutaal vermoord terwijl ze aan het spelen zijn in Johr Al-Dik, op een 300tal meter van de grens.

20 maart is rustig te land, maar op zee worden een visser en zijn zoon ontvoerd. In de avond van 21 maart start het Israëlisch bezettingsleger het offensief: een trainingssite, politiestation, nylonrecyclagebedrijf, ijzersmidwerkplaats en een lokaal gemeentebestuur worden gebombardeerd en vernield. In de aanslagen lopen één politieagent en zes burgers, waaronder twee kinderen en twee vrouwen, lichte verwondingen op. Tientallen huizen, zeven winkels, twee voertuigen, een constructiebedrijf en een boerderij worden beschadigd.

In de nacht van 22 maart ontvangt een man uit het zuiden telefoon van een Israëlische legerofficier die hem beveelt zijn huis te ontruimen. Twintig minuten later wordt het huis van zijn zoon gebombardeerd. Kort erop wordt in dezelfde regio een open gebied gebombardeerd. De dag trekt eerder rustig voorbij, tot tanks een dichtbevolkt gebied onder artillerievuur nemen: vier burgers, waaronder twee kinderen, worden vermoord en 11 anderen, waaronder acht kinderen, zijn gewond.

Diezelfde avond valt Israël opnieuw aan en worden vier activisten van de al-Quds brigades vermoord.

Er volgt antwoord vanuit Gaza: ‘s avonds wordt een Grad raket afgevuurd en de volgende ochtend volgt een tweede, waarbij een Israëlische man verwond wordt. Ik krijg continue berichten van GANSO en blijkbaar zijn er negen zelfgemaakte raketten en vijf mortiergranaten afgevuurd. In de late namiddag start het luide gezoem, dat onheilspellend aanzwelt en ‘s nachts als een gigantische, onzichtbare bromvlieg over Gaza hangt. Rond twee uur ‘s nachts krijg ik berichten binnen dat er gebombardeerd wordt in Rafah en dat er tanks het noorden van Gaza binnenvallen. Enkele minuten later hoor ik een Apache, ik kijk uit het raam en zie een helicopter ten zuiden van mijn appartement. Een lichtje valt naar beneden, kleurt de hemel paars en wordt gevolgd door een zachte explosie. De electriciteit valt uit. Ik loop zenuwachtig van raam tot raam, niet wetend wat ik hoor. Generatoren? Drones? Appaches? En wat gebeurt er elders? Drie kwartier later blijkt dat de tanks aan de Israëlische zijde van de grens zijn opgesteld en dat deze nacht voornamelijk terreur lijkt te willen zaaien. Wordt Gaza nu ook gestraft voor de busexplosie in Jeruzalem van 23 maart?

24 maart: twee grad raketten en enkele huisgemaakte raketten worden op Israël afgevuurd, zonder schade aan te richten. Omstreels 20u30 raken vier Israëlische raketten een overheidsgebouw dat vernield wordt. Drie burgers werden verwond en een dertigtal omliggende huizen, twee scholen, een hotel-restaurant en een sportclub zijn beschadigd. Gelijktijdig worden een vijftal artilleriegranaten afgevuurd op Gaza en raakt een F16 een trainingsite van Al-Qassam.

En de rust lijkt weergekeerd, hoewel op 27 maart twee leden van de Al Quds Brigade vermoord werden nadat ze een raket afgevuurd hadden. Op Landdag, drie dagen geleden, werden twee activisten van gewapende groeperingen geraakt door een bom van een F16. Onderweg naar het ziekenhuis overleed Mohammed Khaled Suleiman Abu Mo’ammar (25), terwijl ‘Abdullah Saleh al-Ghalban (25) zwaar gewond is.

14 doden en meer dan 30 gewonden in twee weken. Kinderen, zoals Ezaad, Sobbheh en Umseyaat, herinneren zich de operatie Cast Lead waarbij hun huizen vernield werden en familieleden vermoord werden en ze vrezen dat een nieuwe destructieve golf het moeizaam heropgebouwde op zal eisen.

De busexplosie in Jeruzalem haalt wereldwijd het nieuws, maar langs Gaza’s zijde zijn in de afgelopen twee weken niet minder dan 14 mensen vermoord, waaronder ook kinderen. Waar is de wereldwijde belangstelling en verontwaardiging?