Investeren in invloed

Van 18 tot 23 mei 2014 verzamelden de internationale vakbeweging in Berlijn voor het derde congres van het Internationaal Vakverbond. Onder het motto Building Workers’ Power . Op deze blog kreeg je  eerste snapshots. Nu we terug zijn in België is het tijd voor een ruimere terugblik, tegelijk vooruitblik.  Rond acht deelthema’s die cruciaal zijn voor de internationale vakbeweging.

  • Tijd voor een round-up van het congres van de wereldvakbond Tijd voor een round-up van het congres van de wereldvakbond

Van 18 tot 23 mei 2014 verzamelden de internationale vakbeweging op het derde congres van het Internationaal Vakverbond, dit keer in Berlijn. Onder het motto Building Workers’ Power  (bouw aan de macht van de werknemers).   Het ACV was uiteraard ook aanwezig.   Op deze blog kreeg je, tussen de vele vergaderingen,  eerste snapshots vanuit Berlijn.  Nu we terug zijn in België even een ruimere terugblik, tegelijk vooruitblik.  Rond acht deelthema’s.

27 miljoen vakbondsleden meer

Centrale vaststelling van dit Congres is dat het – op zijn zachtst uitgedrukt - niet goed gaat.  Het gaat niet goed met de wereld.  De financiële crisis blijft voortwoekeren.  De arbeidsmarkten blijven gehavend door hoge werkloosheid, van jongeren in het bijzonder. En de ongelijkheid neemt toe.  Waarbij almaar duidelijker is geworden dat we de afgelopen dertig jaar een enorme concentratie hebben gekregen van financiële rijkdom bij een toplaag van superrijken; en dat die concentratie ongehinderd is blijven doorgaan na de financiële crisis.

Maar het gaat ook niet goed met de vakbeweging.  Met  200 miljoen aangeslotenen bij onafhankelijke vakbonden is is het IVV veruit de grootste, ledenorganisatie ter wereld. Maar het kan beter. Komt bij dat de vakbonden ook wereldwijd in het defensief zijn  De multinationals kregen vrij spel.   En de overheden kwamen in de wurggreep van de financiële markten.  Met over heel de wereld zware schendingen van de fundamentele arbeidsnormen,  in het bijzonder ook van de syndicale vrijheid en het recht op collectief onderhandelen.  En dus moeten we aan slagkracht herwinnen, was de centrale boodschap van dit Congres.  Te beginnen met ledenwinst: 27 miljoen meer tegen het volgende Congres, in 2018, werd beslist.   Om vervolgens al die leden te organiseren. 

 

Organiseren en dus campagnevoeren

Organiseren van  de vakbondsleden en van de werknemers globaal kan vele vormen aannemen.  Maar op het Congres lag bijzonder veel nadruk op het campagnevoeren.  Je bestookt bedrijven of overheden met catchy campagnes, met concrete eisen, waarbij je de publieke opinie aan je kant tracht te krijgen. Om dan van daaruit de dialoog aan te gaan en hard te onderhandelen. Je valt eerst aan van buitenaf, zei Sharan Burrow, de secretaris-generaal van het IVV, en vervolgens ga je binnen om te praten.  

Op het Congres passeerden een reeks van internationale campagnes de revue. Met als blikvanger de lopende campagne tegen de uitbuiting van de werknemers in Qatar, naar aanleiding van het wereldkampioenschap voetbal daar in 2022.  Allemaal bijzonder inspirerend. Niet in het minst ook door drie bijzondere aandachtspunten. Eén, originaliteit en creativiteit. Twee, actie via de media, zeker ook de sociale media (facebook, twitter….).  Drie, samenwerking met gelijkgezinde organisaties.  

Al mocht het van de ACV-delegatie ook ietsje meer zijn.  Omdat die eenzijdige aandacht voor campaining ons ook wat overkomt als een zwaktebod. Ons type syndicalisme vertrekt niet van buiten uit, maar van binnen uit.  Je werkt aan syndicale aanwezigheid in de bedrijven en organiseert van daar uit de werknemers. Om op die basis in dialoog te treden met de werkgevers en de overheden. Telkens ook met veel zorg voor de werknemers die je niet op die wijze kunt betrekken.  Campagnes zijn ondersteunend, maar vervangen niet dat werken aan en met de basis. Waarin je plaatselijke afgevaardigden een cruciale rol spelen.  

Tem de multinationals

Op het Congres ging meer dan ooit aandacht naar het internationale optreden naar de multinationals.  Onder het motto:  tame corporate power (tem de macht van de bedrijven).  Met twee accenten.

Enerzijds hoe vermijden dat ze via de nieuwe generatie internationale handelsakkoorden vrij spel krijgen? Met voorop uiteraard de risico’s van de lopende onderhandelingen voor een handels- en investeringsakkoord Europa –Verenigde Staten (het TTIP-akkoord).  Anderzijds veel aandacht voor de wijze waarop de MNO’s internationale toeleveringsketens (global supply chains) opzetten en op die wijze de uitbuiting van de werknemers organiseren. 

De verschrikkelijke ramp vorig jaar met de brand in de confectieateliers van  Rana Plaza (Bangladesh) was de schrijnende illustratie.  Maar toonde ook de kwetsbaarheid aan van die toeleveringsketens. Omdat daarmee ook de reputatie van de Westerse afnemers, de grote kledingmerken,  op het spel kwam te staan. Het leidde tot het baanbrekende akkoord over brand-  en gebouwveiligheid in Bangladesh met een deel van die grote merken.  Dankzij een mooi samenspel  ook tussen de internationale beroepscentrales IndustriAll en UNI, de Internationale Arbeidsorganisatie en NGO’s (met een centrale rol hierin ook van Wereldsolidariteit).  In Berlijn heerste een gevoel van: meer van dat.  Met meer gemeenschappelijke actie naar multinationals. Met een sterkere rol van de Internationale Arbeidsorganisatie naar de multinationals, overigens inzet van de een moeilijke discussie volgend jaar op de Internationale Arbeidsconferentie. Niet in het minst omdat we een werkgeversbank hebben die vreest dat een rechtstreekse werking van de IAO naar de multinationals de positie van de werkgeversorganisaties dreigt te ondergraven. En met een sterker samenspel met NGO’s en zeker ook consumentenorganisaties.       

Huispersoneel thuis bij de vakbond

Vier jaar geleden, op het Congres van Vancouver, waren de rechten van het huispersoneel nauwelijks een gesprekonderwerp.  In Berlijn kregen ze wel elke dag ruime aandacht. Ook omdat we intussen de nieuwe IAO-conventie voor het huispersoneel hebben, een van de belangrijke recente verwezenlijkingen van het internationale syndicalisme de voorbije jaren.  En een boost gevend aan de erkenning van de rechten én van de waardigheid van het huispersoneel.  Met een opgemerkte aanwezigheid ook van de nieuwe internationale vakbond voor huispersoneel, de International Domestic Workers Movement. Iets waar het ACV, in alle bescheidenheid, toch een beetje trots op mag zijn.  Omdat ACV, ACV Voeding & Diensten en  zuster Jeanne Devos, coördinator van de National Domestic Workers Movement, samen met Wereldsolidariteit, daar een centrale rol in hebben gespeeld.   

 

Investeren in het informele

De rol van de vakbonden naar de informele economie kreeg meer dan ooit aandacht in Berlijn.  Bij ons denken we dan al snel aan het circuit van het zwartwerk.  In het Zuiden en het Oosten neemt dat compleet andere dimensies aan, met vaak een meerderheid van de bevolking die is aangewezen op bedrijvigheden die buiten de officiële markt staan.  Maar daardoor ook verstoken blijft van sociale bescherming, van arbeidsnormen tot sociale zekerheid. 

40% van de wereldwijde economie is informeel, stelde dit Congres vast. En dus moet de vakbeweging zich meer dan ooit het lot aantrekken van die werkenden in de informele economie.  In plaats van zich terug te plooien op de bedrijven van de formele economie. Waarbij de samenwerking met de NGO’s essentieel is. Niet om die informele economie in stand te houden, maar om die werknemers gaandeweg binnen te loodsen in de reguliere economie, met volwaardige bescherming van de werknemers.  Een goeie opwarming ook op de vooravond van de Internationale Arbeidsconferentie, waar de informele economie één van de gespreksonderwerpen is. Vooral om na te gaan of er volgend jaar op de Conferentie een IAO-aanbeveling kan komen naar de informele economie.

Vakbonden voor klimaat

Opvallende aandacht ook in Berlijn voor de klimaatopwarming.  Het IVV trekt al jaren de kaart van transitie, met wel de bijzondere klemtoon van een rechtvaardige transitie (just transition), met zorg voor het veranderingsproces waar de werknemers door moeten.  We staan nu voor twee beslissende Klimaattoppen. Eerst in Lima (Peru), dan in Parijs.  Nieuw in Berlijn was vooral dat het IVV zijn troepen oproept er echt voor te gaan, ook op nationaal vlak.  Om de nationale overheden mee te krijgen in functie van ambitieuze klimaatdoelstellingen.  Want  je kunt niet ontkennen dat het een deel nationale vakbonden vandaag ontbreekt aan actieve inzet.  Daartoe werd een nieuwe campagne ‘unions4climate’ gelanceerd.  Met klare engagementen van de nationale vakbonden.  Het ACV ontbrak niet bij de ondertekenaars.   Ook in het verlengde van onze nationale campagne ‘jobs4cklimate’.  Die werd in Berlijn als goede praktijk van samenwerking tussen vakbonden en met NGO’s voorgesteld.

Moderne slavernij

Veel syndicalisten, wereldwijd, zijn fervente voetballiefhebbers.  En met binnenkort het wereldkampioenschap in Brazilië was de opwarming  in Berlijn al volop bezig. De Braziliaanse syndicalisten voorop.  Uiteraard met een syndicaal accent: de rechten van de werknemers bij de opbouw van de stadions.  Al ging nog meer aandacht naar het wereldkampioenschap in 2022 in Qatar.  Een pure schande dat Qatar dat kreeg toegewezen.  Want de opbouw daar gebeurt op basis van het beruchte kafala-stelsel, met arbeidsmigranten die bij aankomst hun uitreisvisum wordt afgenomen en zo verplicht worden te werken in extreme arbeidsomstandigheden, zonder enige sociale bescherming.  Een soort van moderne slavernij.  Met inmiddels al meer dan duizend dodelijke slachtoffers van arbeidsongevallen.

Van op het Congres in Berlijn werden vijf harde eisen gesteld aan Qatar: stop de kafala; erken de syndicale vrijheid en het recht op collectief onderhandelen;voer een minimumloon in voor alle werknemers; voer klachtenprocedures in; en werk tot slot met fatsoenlijke internationale rekruteringsbureau.  Als ultimatum. Zo niet rest slechts een oproep om de Spelen te boycotten.  Ook in dit opzicht was Berlijn een opwarming voor de Internationale Arbeidsconferentie van juni,  met slavernij en dwangarbeid als blikvanger.  Omdat de inzet dit jaar vooral is daar tot een nieuwe aanbeveling te komen over dwangarbeid (forced labour).

Vrouwen tellen mee

De genderdimensie was bijzonder sterk aanwezig op dit Congres.  Met enerzijds veel nadruk op de aanwezigheid van vrouwen in de vakbeweging, van lidmaatschap tot leiderschap.  Al werd de ambitieuze doelstelling van 50% vrouwen in de delegaties in Berlijn niet gehaald.  Vooral niet door het achterblijven van de Europese vakbonden,  het ACV en een paar andere Europese vakbonden daargelaten. Het verhinderde niet de start van een nieuwe ambitieuze campagne “Count us in”, met bijzondere focus op  meer vrouwelijk leiderschap in de vakbonden. Anderzijds ging bijzonder veel nadruk naar de problematiek van geweld gebaseerd op gender, in het bijzonder geweld op vrouwen.  Dit op aansturing van IVV-vrouwen. Maar ook in het licht van de lopende discussie in de Internationale Arbeidsorganisatie over een nieuwe IAO-norm om dit soort van geweld tegen te gaan.  Europa is echter voor die discussie in de IAO vandaag een blok aan het been;

IVV-top volgende vier jaar

Zo’n IVV-congres bepaalt niet enkel de strategie voor de volgende vier jaar, maar ook wie daar de leiding in heeft.  Het Congres herbevestigde Sharan Burrow als secretaris-generaal.  Haar adjuncten blijven  Jaap Wienen en Wellington Chibebe.  De IVV-voorzitter, Michael Sommer van DGB, de Duitse vakbondskoepel, gaat op pensioen.  In zijn plaats komt de Braziliaan João Antonio Felicio. De twee adjunct-voorzitters worden Maria Fernanda Carvalho Francisco van Angola en Karl-Petter Thorwaldsson van Zweden.

Ik steldeme niet meer herverkiesbaar als adjunct-voorzitter. Ik zal me voortaan toeleggen op mijn werk  bij de Internationale Arbeidsorganisatie.  Al blijft het ACV sterk aanwezig in de IVV-top.  Enerzijds omdat Marc Leemans werd benoemd als een van de vice-voorzitters.  Anderzijds omdat ik d’office wordt opgenomen in het Dagelijks Bestuur van het IVV in mijn rol als woordvoerder van de werknemersgroep in de IAO.   

Veel meer is te vinden op de website van het Congres zelf, in het Engels, Frans, Spaans of Duits: http://congress2014.ituc-csi.org/?lang=en.  Met daarbij ook veel audio-visueel materiaal.   Daar vind je ook de conclusies van Berlijn. 

 

 

 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Werknemersvoorzitter en vice-voorzitter van de IAO

    Luc Cortebeeck is werknemersvoorzitter en vice-voorzitter van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO/ILO), voorzitter van Wereldsolidariteit en adjunct-voorzitter van het Internationaal Vakverbo

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.