Kunst kan Congo veranderen!

Het domein van de Kunstacademie valt al van ver op door drie dingen: het is volledig omringd door een manshoge muur, waar majestueuze bomen bovenuit torenen in een overigens vrijwel boomloze straat, terwijl je tussen de stammen nog de bovenste delen van enkele standbeelden kan waarnemen.

Zodra je de ingangspoort achter je laat, word je begroet met een bord dat dringend verzoekt niet op de beelden te gaan zitten. Er is geen student die zich daaraan stoort: ze hangen met bosjes op, rond, tussen, in de beelden, alsof het hun natuurlijke habitat is.

Zoals overal elders in Kinshasa is het terrein bezaaid met weggegooide plastiek zakjes die aan sommige plaatsen de allures van een vuilnisbelt geven. Elders hebben buurtvrouwen een deel van het terrein omgetoverd tot een maniok veld. Maar overal staan die beelden die wellicht door generaties studenten en hun mentoren werden neergeplant in de loop der jaren, zodat hier en daar zelfs de grenzen van het assimileerbare werden overschreden.

Hoewel niet allemaal even sprekend of geslaagd of nog in redelijke staat heb ik er evenwel ware pareltjes tussen gevonden die soms door de omgeving waar ze onbedoeld in zijn verzeild geraakt nog veel beter tot hun recht komen.

Een jonge vrouw koestert zich koket in de voormiddagzon. Een knaap met een zak over de schouders is kniediep verzonken in het afval rondom hem. Het lijkt of hij een levensgrote kreet wil zijn om zijn voorbeeld te volgen en het afval te recycleren.

Een traditionele smid hanteert met beide handen zijn blaasbalgen terwijl hij in een onnavolgbare pose met zijn linkervoet het te smeden werktuig in het vuur houdt. Zijn gelaatsuitdrukking is een mengeling van inspanning en overgave in zijn werk.

Twee soldaten duiken onverwachts op achter een haag. Angst en afgrijzen hebben ze gekend, zonder enige twijfel, maar zelf schuwen ze geweld evenmin, lees je uit hun vertrokken monden.

Een lieflijk tafereel van een jonge moeder met haar speelse baby lijkt plompverloren te staan aan de rand van een grote schrale vlakte, maar dat onderlijnt nu net de kwetsbaarheid van deze mensen, in een genadeloos brandende zon.

Huishoudelijk geweld door een gespierde echtgenoot met een haatgrimas op zijn gezicht staat in schril contrast met de tederheid van de jongeling die zijn liefje vol aanbidding bij de knie naar zich toetrekt en er een tedere aai voor door zijn krullenbol krijgt.

Wat een betoverende wereld is deze beeldentuin. De kracht van kunst is hier zó sterk voelbaar. Beeld je in dat deze jonge mensen de middelen zouden hebben om het land rond te trekken, en de starheid van de officiële beelden zouden mogen vervangen door de levensechte expressie van hun engagement! Congolese kunstenaars zouden hun samenleving zonder enige twijfel indringend beïnvloeden!