Verkiezingen zijn geen kinderspel

Georgette Kasayi Kibendelwa , antennehoofd van de Nationale Onafhankelijke Kiescommissie in Butembo, riep vandaag de niet-staatsactoren en de media samen voor overleg.

Ze opent de bijeenkomst met een gedachtenwisseling over de stand van zaken van de voorbereiding van het electoraat, en de situatie in de stad. Niet toevallig ging het eerst en vooral over het misbruik van kinderen in de kiescampagne. De stad wordt tegenwoordig dagelijks doorkruist door vele vracht- en terreinwagens met grote luidsprekers die de lofliedjes uitbraken van de meest vermogende kandidaten. Ik heb vandaag ook mijn dosis gekregen: het campagnehoofdkwartier van presidentskandidaat nummer 8 en kandidaat volksvertegenwoordiger nummer 80 Mbusa Nyamwisi blijkt amper drie percelen verder te liggen. Hij is vandaag jarig, en dat zullen we geweten hebben.

Onvermijdelijk trekt dat soort vertoon kinderen aan, die soms met enkele tientallen tegelijk achter die wagens stappen. Maar als vandaag het kinderparlement een betoging heeft gehouden in de stad, en een memorandum aan de burgemeester heeft overhandigd om kinderen buiten de kiesstrijd te houden, dan moet er meer aan de hand zijn.

Uit de uitwisseling blijkt dat naast het inzetten van kinderen voor het verdelen van mini-posters van de kandidaten vooral de leerkrachten misbruik maken van hun positie om via de kinderen te trachten de ouders te beïnvloeden.

Mevrouw Kasayi brengt vervolgens de state of mind van de modale kiezer ter sprake. Ze betreurt dat een groot deel van de potentiële kiezers afhaakt, teleurgesteld over het resultaat van hun stem van 2006. “Als het er alleen maar over gaat om te beslissen wie nu aan de beurt is om in Kinshasa te gaan “eten”, dan hoeft het voor ons niet”, is ongetwijfeld de vaakst gehoorde opmerking. Het antennehoofd dringt er op aan om de mensen toch te overtuigen dat de enige manier om hier verandering in te brengen nu net wel deelnemen aan de verkiezingen is.

“Leer de mensen zelf een oordeel te vellen”, zegt ze. “Toon hen hoe ze hun stem kunnen gebruiken om te sanctioneren, hoe ze valse beloften kunnen doorprikken met hun stem. De kandidaten hebben geen plan, geen cahier de charge”, oordeelt ze hard. “Dat de mensen dan niet stemmen voor diegenen die enkel maar wat goedkope spullen komen uitdelen zonder enig maatschappelijk project.”

Ik wijs de vergadering op de rol van de media in deze: zij zouden de kandidaten moeten interpelleren, hen ondervragen, hen dwingen een standpunt in te nemen. Helaas geeft de president van dit land zelf hierin niet het goede voorbeeld. Hij heeft geweigerd zijn medewerking te verlenen aan Radio Okapi die elke kandidaat eenzelfde zendtijd toekent. Niet bepaald een teken van politieke moed. De website staat bol van verbolgen reacties van kiezers.

De aanwezige radiostations zeggen dat ze de politieke partijen uitnodigen naar hun studio’s, maar dat niemand erop ingaat. “Komt dat niet omdat jullie nu plots 3000 USD per uitzending vragen?”, haalt mevrouw Georgette uit. “Beslist niet”, antwoordt de radioman, “dat zijn roddels die politici zelf rondstrooien om hun afwezigheid toe te dekken.”

Op haar vraag naar de analyse die we zelf maken over de voorbereiding van de kiezer, antwoord ik twee dingen: vele mensen hebben er geen idee van op welke wijze ze geldig kunnen stemmen, en nergens kan de kiezer te weten komen wie de opvolgers zijn van de kandidaten.

Op mijn eerste punt krijg ik een overtuigend antwoord: de CENI heeft twee duidelijke affiches klaargemaakt, de eerste is een simulatie van een kiesbrief, en de tweede toont zeer visueel aan wanneer een stem geldig is en wanneer niet. Ik krijg meteen een hele stapel affiches mee voor verdere verdeling. Volgt ook nog een plooifolder en een stripverhaal in Swahili, en een handboek voor kiesverrichtingen, stuk voor stuk documenten van uitstekende kwaliteit. Ik ben er echt van onder de indruk. Jammer dat er nog maar zo weinig tijd overblijft om de kiezers nu te sensibiliseren.

Op mijn tweede punt moet ze het antwoord schuldig blijven. “Dat is dan duidelijk een lacune die ik aan Kinshasa zal signaleren. Het is inderdaad nochtans belangrijk”, zegt ze. “Ik herinner me de verkiezingen van 2006, wanneer een partij met slechts één kandidaat opkwam in een bepaalde kieskring. In volle campagne werd de kandidaat vermoord, maar hij werd verkozen, en bijgevolg trok zijn opvolger naar het parlement. Dus inderdaad, de kiezer hoort te weten wie de opvolgers zijn”.

Terwijl de vergadering van gedachten wisselt over waarom vrouwen het zo moeilijk hebben om voor vrouwen te stemmen, zonder in hun analyse het niveau van klassieke jalousie en de vrouw-aan-de-haard reflex te overstijgen, doorblader ik het handboek voor de kiesverrichtingen. Mijn oog valt op de officiële kieskalender. Tot mijn verwondering stopt die in augustus 2012 met de bekendmaking van de definitieve resultaten van de verkiezing van gouverneurs en vice-gouverneurs. Ik vraag aan het antennehoofd waarom er niet meer over de kalender van de lokale verkiezingen wordt gesproken.

Ze bekijkt me meewarig. “Dat weten wij ook niet hé”, zegt ze. “Zelfs de kieswet zegt er niets over. Wellicht zullen we daarvoor een nieuwe wet nodig hebben?”

Als de overheden van dit land opnieuw hun in de grondwet ingeschreven plicht om lokale verkiezingen te organiseren verzuimen, zoals dat al in de vorige legislatuur het geval was, vrees ik dat er nog vele vergaderingen zullen worden gehouden om vast te stellen dat de aard van de relatie tussen kiezer en verkozene heel erg top-down en met geringe wederzijdse betrokkenheid blijft.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.