Kanker nog steeds taboe in Suriname

‘Er wordt echt niet gemakkelijk over gepraat,’ zegt Bleau, ‘Mensen zijn zelf bang om het woord kanker uit te spreken.’ Aan de hand van folders en voorlichting probeert Libi!, Informatiecentrum voor gezondheidbevordering en HIV preventie, het taboe rond kanker te doorbreken. Geen gemakkelijke opgave, zo blijkt. De medewerkers van Libi! willen het bewustzijn van kanker vergroten door een roze lintje, dat symbool staat als strijd tegen kanker, op voorbijgangers te spelden.

Bleau: ‘Sommige mensen weigeren als we ze een lintje willen opspelden. Nee, zeggen ze dan, ik heb echt geen kanker. Anderen zeggen dat ze geen voorlichting nodig hebben, want ze gaan toch nooit kanker krijgen.’

Op 4 februari staat kanker internationaal centraal. Overal ter wereld zetten mensen zich in voor meer bewustwording voor de ziekte. ‘Want het is niet omdat je geen kanker hebt, dat je het niet kan krijgen’, zegt Bleau.

‘Wereldwijd krijgt 1 op 3 personen kanker en per uur sterven er vijf mensen aan de ziekte’, zegt Purcy Olivieira, voorzitter van Surinaamse Kankerpatiënten Vereniging. In 2014 werden in Suriname 1990 kankerpatiënten geregistreerd door het Algemeen Statistiek Bureau Suriname, waaronder 931 vrouwen en 1059 mannen. Olivieira waarschuwt dat deze cijfers geflatteerd zijn, en dat het cijfer in werkelijkheid dus veel hoger ligt. ‘Op de vraag heeft u kanker, zijn er 13.511 mensen die geen antwoord gaven en 3861 die niet het niet weten. 522.276 mensen zeggen nee, ik heb geen kanker. Een duidelijk beeld bestaat dus niet.’

‘Kanker betekent niet de dood.’

SKV maakt het zijn missie om een bijdrage te leveren in de strijd tegen kanker. En dat doen ze door de bewustwording bij mensen te vergroten. ‘Kanker betekent niet meteen dat je doodgaat, dat is een misvatting van veel mensen’, zegt Olivieira.

Wanneer kanker vastgesteld wordt, zijn mensen vaak bang om zich hierover uit te spreken. Via bewustwordingscampagnes gaat SKV naar de mensen toe om voorlichting te geven. Olivieira: ‘We zijn bereid om stad en land af te reizen omdat we weten dat er nood aan is. Wanneer we zo een campagne houden, willen de mensen niet naar huis gaan omdat er nog zoveel vragen zijn.’

Ook Libi! lokt een discussie uit aan de hand van een quiz. ‘Als mensen aan tafel staan bij de foldertjes, vragen ze niet echt iets. Maar met een spelletje maken we een gesprek los en komen de vragen vanzelf’, zegt Bleau. Op tafel kunnen mensen vragen grabbelen uit een glazen kom. Een moedige vrouw waagt zich aan de uitdaging. Op welke plaats staat kanker in de lijst van dodelijke ziektes in Suriname? ‘De meeste mensen sterven aan hart- en vaatziekten, op plaats twee staat kanker’, legt een medewerker van Libi uit. Borstkanker is de meest voorkomende soort, waarna prostaatkanker en darmkanker volgen. ‘Iedereen is een potentiële kandidaat. De kans dat jij ook kanker krijgt, wordt elk jaar groter’, zegt Bleau.

SKV droomt van een integraal kankercentrum, een platform waar mensen duidelijkheid kunnen krijgen. ‘Momenteel is het een doolhof voor patiënten met al de verschillende organisaties in Suriname. Er is nood aan een ontmoetingscentrum, dat personen verhalen kunnen uitwisselen en waar psychologische bijstand en medische begeleiding is. Daarnaast moet de drempel verlaagd worden zodat mensen er voor durven uitkomen dat ze kanker hebben, want je bent niet verloren. Kanker betekent niet de dood.’