Klaar voor drie jaar mee aan de leiding van de Internationale Arbeidsorganisatie

 

De gevolgen van de crisis die in 2008 begon, blijven zich verder verspreiden. Wereldwijd neemt de ongelijkheid toe met als uitsmijter de extreme verrijking van de rijkste 1% van de bevolking. De werkloosheid blijft ontembaar (van 200 miljoen nu tot 213 miljoen in 2019) en treft voornamelijk de meest kwetsbaren: vrouwen, jongeren, migranten.

Veel werknemers vinden geen echte baan meer en moeten genoegen nemen met onzeker of kwalitatief minderwaardig werk, massa’s hebben geen andere keuze dan de informele sector of de migratie.

De wijze waarop de economie wordt gestuurd en de crisis wordt ‘bestreden’, ondermijnt de mensenrechten en de werknemersrechten en ondermijnt ook de economische groei.

De wereld heeft meer dan ooit nood aan een multilateraal bestuur, zelden was dit minder aanwezig dan in het laatste decennium. De wereld heeft meer dan ooit nood aan tripartisme en sociale dialoog tussen regeringen, werkgevers en werknemers, zelden waren die minder aanwezig dan nu.

 

Heel goed naast slecht nieuws van deze Internationale Arbeidsconferentie

In dit huis, de Internationale Arbeidsorganisatie worden we geconfronteerd met een groot meningsverschil over het toezichts- en controlesysteem van de conventies en aanbevelingen. Daardoor heeft de Commissie van de Normen haar werk dit jaar voor een tweede keer (2012, 2014) niet naar behoren kunnen vervullen.

Maar gelukkig is er niet alleen slecht nieuws. De werknemersgroep is bijzonder tevreden met de vernieuwing van Conventie 29 en de nieuwe aanbeveling, beiden over de gedwongen arbeid. Met een overweldigende meerderheid bij de stemming woensdag werd een nieuwe fundamentele conventie boven de doopvont gehouden. Een nieuw verdrag, een goede basis om 21 miljoen werknemers uit de gedwongen arbeid, de mensenhandel en de nieuwe vormen van slavernij te halen. Een conventie helemaal aangepast aan de normen van de 21e eeuw. De IAO-conventies moeten gemoderniseerd worden? Dit is een goed voorbeeld, wij zeggen ja tegen de actualisering, neen tegen de afbouw van de bescherming.

We waren tijdens deze Internationale Arbeidsconferentie ook in staat om de fundamenten te leggen van een aanbeveling over de transitie van de informele economie naar de formele economie. Volgend jaar moet de aanbeveling er zijn als richtlijn voor regeringen en sociale partners van landen waar de economie van 40 tot meer dan 90% informeel is, maar ook voor de industriële landen waar de economie steeds meer informeel wordt.

We hebben in deze Conferentie ook goede conclusies bereikt over het werkgelegenheidsbeleid van de toekomst.

Met het verslag van de directeur-generaal en meer dan 300 interventies in de plenaire vergadering van de Conferentie staat de ‘eerlijke migratie’ terug op de agenda van de IAO.

Deze thema’s markeren de agenda van de volgende drie jaar. We moeten het vertrouwen herstellen om de problemen van het toezicht en de controle op de toepassing van de normen op te lossen. Indien niet, is het onmogelijk om het debat over de herziening van de normen op te starten.

 

Menige andere uitdagingingen voor de wereld van de arbeid

De rol van multinationals wordt ook steeds belangrijker in het kader van de wereldwijde arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden. De IAO moet hierin een rol spelen en ik verheug me erover dat we vandaag een beslissing zullen nemen over de relatie van de IAO met privé-bedrijven.

In 2016 zal de Internationale Arbeidsconferentie de ‘supply chains’ (toevoersketens) bespreken en dus ook de arbeidsvoorwaarden in deze bedrijven en bedrijfjes. Deze discussie zal niet volstaan, ze moet voor de werknemersgroep uitmonden in een relevant instrument om sociale orde te creëren in deze ‘supply chains’ door de normen van de IAO toe te passen.

De IAO investeert gelukkig al een hele tijd in de voorbereiding van het ‘post-2015 programma’ van de Verenigde Naties voor duurzame ontwikkeling om van ‘waardig werk’ (decent work) en ‘sociale bescherming’ de kern te maken van dit programma dat van fundamenteel belang is voor de bestrijding van de armoede, de herverdeling in en de leefbaarheid van de wereld.

Dames en heren, leden van de Raad van Bestuur, het is noodzakelijk dat het gendergerelateerd geweld op de werkplek wordt gevat in een conventie. De werknemers hebben dit thema op de agenda gezet, vooralsnog zonder succes bij een meerderheid van deze Raad van Bestuur, maar ook hier heeft deze Raad een verpletterende verantwoordelijkheid.

Aan de vooravond van de viering van het honderdjarig bestaan (2019) van deze organisatie engageren de werknemers zich om samen met de andere partners en met de input van topgeleerden na te denken over ‘de toekomst van arbeid’ (the future of work). De ‘wereld van de arbeid’ (the world of work) wordt geconfronteerd met bijzonder ingrijpende veranderingen zoals toenemende en verschillend georiënteerde migraties, digitalisering, biotechnologie en andere nieuwe technologieën, klimatologische uitdagingen, voortsnellende globalisering van de economie… .

Tot hier enkele uitdagingen voor dit nieuwe mandaat.

Arbeid geen koopwaar

Maar zeker is dat de waarden die aan de basis lagen van de Internationale Arbeidsorganisatie, volgens dewelke arbeid geen koopwaar is, nog steeds actueel zijn. En de crisis kan enkel worden opgelost in een samenspraak van drie groepen en in sociale dialoog tussen regeringen, werkgevers en werknemers.