Hotel zonder baas wordt ontruimd

Wat BAUEN uniek maakt is dat de liftjongen, de chef en zijn hulpkoks, de kamermeisjes, het onderhoudspersoneel en de portier gezamenlijk beslissen over het beheer van het hotel. Dat gebeurt tijdens de wekelijkse vergadering waar de werkkrachten op gelijke voet staan. Maar daar komt binnenkort een einde aan, want rechter Paula Hualda besliste op 20 juli dat het hotel op een termijn van 30 dagen moet ontruimd worden. De coöperanten oordelen dat dit vonnis indruist tegen een fundamenteel recht uit de Argentijnse grondwet: het recht op werk.

Bezetting van het gebouw

Het hotel kwam in handen van het personeel in december 2001, toen de Argentijnse crisis haar hoogtepunt bereikte. Vijfduizend bedrijven waren in de aanloop daarvan op de fles gegaan. De werkloosheid steeg razendsnel en meer dan de helft van de bevolking kwam onder de armoedegrens terecht. Toen ook BAUEN de boeken moest neerleggen, zag het personeel geen andere uitweg dan de bezetting van het gebouw. Zij eigenden zichzelf dit recht toe omdat zij een van de grote schuldeisers waren van het faillissement, want de lonen die waren al maanden niet meer uitbetaald.
“Het gebouw was in een erbarmelijke toestand,” zegt Jorge Suerez van het onderhoudsteam. “Toen Iurkuvich (de voormalige eigenaar) het faillissement zag naderen, haalde hij er alle meubelen en alles wat verkoopbaar was uit. Zonder de onaflatende hulp van familie, buurtbewoners en universiteitsstudenten was het onmogelijk geweest de verbouwingsperiode van anderhalf jaar te overbruggen.” Pas op 21 maart 2003 gingen de deuren weer open, maar deze keer werd het hotel gemanaged zonder baas.

Gerecupereerde bedrijven

BAUEN is niet de enige onderneming die tijdens de Argentijnse recessie werd overgenomen door het personeel. Argentinië telt bijna tweehonderd zogenaamde ‘gerecupereerde bedrijven’ die samen ongeveer twintigduizend jobs hebben gered.
Zo hebben werknemers van staalbedrijven, textielfabrieken, drukkerijen, restaurants, grootwarenhuizen, busmaatschappijen en zelfs ziekenhuizen bewezen dat het mogelijk is om complexe ondernemingen met inspraak van alle werkkrachten te runnen. Dat de formule werkt blijkt uit de grote bedrijvigheid in de lobby van BAUEN. De meeste gasten hebben niet eens door dat het hotel van onderop wordt gestuurd.

Einde van een sociaal experiment

Het ontruimingsbevel van de rechter betekent het einde van dit sociaal experiment. Maar de coöperatie die het hotel beheert, gaat hiertegen in beroep. Want Mercoteles S.A., de naamloze vennootschap die volgens de rechter wél aanspraak maakt op BAUEN zou een spookbedrijf zijn dat op frauduleuze wijze in het bezit gekomen is van de eigendomsakte.
De mensen van BAUEN vinden dat zij in hun recht zijn, omdat de toenmalige eigenaar enorme schulden had bij zijn personeel op het moment dat hij de boeken neerlegde en het land ontvluchtte. “Tijdens de grootste crisis van het land, hebben wij –toen niemand het voor mogelijk hield– 150 job gecreëerd. En nu het bedrijf weer gezond is willen ze het van ons afpakken,” luidt het.
Daarom roepen de mensen van BAUEN iedereen op om hen te helpen in deze strijd. Tijdens een eerste bijeenkomst op 6 augustus kwamen 1500 betogers samen voor het gerechtsgebouw tegen het ontruimingsbevel. En de komende dagen staan nog veel meer protestacties, conferenties, theatervoorstellingen en concerten op het programma om het probleem aan te kaarten. Heel wat TV-bekendheden, politici, muzikanten, de (Dwaze) Moeders van Plaza de Mayo en de Argentijnse Nobelprijswinnaar voor de Vrede Adolfo Pérez Esquivel hebben reeds hun steun betuigd.
Als het zover komt dat de politie wordt ingezet om het gebouw te ontruimen, zou het er wel eens heftig aan toe kunnen gaan. Want veel sociale bewegingen, milieugroeperingen, mensenorganisaties en andere ‘gerecupereerde bedrijven’ voor wie de deuren van dit driesterrenhotel altijd wagenwijd openstonden, zouden voor BAUEN door het vuur gaan.